Në një periudhë të pazakontë sfidash mjedisore, Aleanca Mesdhetare për Zonat e Lumenjve është ngritur në emër të natyrës së pasur dhe trashëgimisë natyrore të Shqipërisë dhe të gjithë komuniteteve që e përdorin atë. Ata këto ditë kanë bërë thirrje të fuqishme për të ndaluar Aeroportin Ndërkombëtar të Vlorës, një projekt i planifikuar për të kthyer qytetin në një qendër të turizmit ajror, por që është një projekt i dëmshëm, dhe një kërcënim serioz për parajsën natyrore të zonës së mbrojtur të Lagunës së Vjosës-Nartë në Shqipëri.
Këtë vit, Konventa e Bernit për Mbrojtjen e Faunës Evropiane ka vendosur të ndërpresë ndërtimin e aeroportit në këtë zonë, e cila është një destinacion kyç për mijëra zogj të cilët migrojnë midis Evropës dhe Afrikës çdo vit. Vendimi i Konventës së Bernit përputhet me paralajmërimet e shumë ekspertëve ndërkombëtarë të mjedisit, si dhe me institucionet evropiane. Aleanca Mesdhetare për Zonat e Lumenjve, në bashkëpunim me partnerët e BirdLife, anëtarët e Wetlands International Europe dhe organizatat jo-qeveritare të tjera, ka drejtuar letra zyrtare tek Kryeministri Edi Rama, Komisioni i Bashkimit Evropian dhe Shoqata Ndërkombëtare e Transportit Ajror (IATA), duke përfshirë nënshkrimet e 33 organizatave në mbi 26 vende, për të theksuar rrezikun që kjo ndërtim po sjell për biodiversitetin e zonës.
Projekti i ndërtimit të Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës është një sfidë e pazakontë dhe e shqetësuese për natyrën dhe shoqërinë. Në këtë garë kundër kohës për të filluar projektin, qeveria shqiptare ka kaluar disa procedura të detyrueshme në mënyrë të çuditshme, duke përfshirë vonesën e dhënies së një leje të vlefshme ndërtimi. Këto gjetje tregojnë se, megjithëse punimet e ndërtimit të Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës kishin filluar në vitin 2021, leja është dhënë këtë vit, 15 muaj pas fillimit të ndërtimit. Ky fakt thekson një mungesë të plotë të koordinimit dhe respektit ndaj standardeve mjedisore të vlefshme.
Gjithashtu, një vit pas fillimit të ndërtimit, qeveria shqiptare hoqi vendndodhjen e aeroportit nga Peizazhi i Mbrojtur i Vjosës-Nartë, duke krijuar një boshllëk hapësinor në mes të kësaj zone të rëndësishme. Konventa e Bernit për Mbrojtjen e Faunës Evropiane ka vlerësuar se ky ndryshim i kufijve të zonës së mbrojtur nuk përputhet me vlerat e saj të biodiversitetit. Ata kanë shkuar më tej duke kërkuar pezullimin e projektit derisa të kryhet një Vlerësim i Ndikimit të Mjedisit i vlefshëm, që të përmbushë standardet teknike, shkencore dhe metodologjike ndërkombëtare. Kjo kërkesë është e drejtë dhe e nevojshme për të mbrojtur trashëgiminë natyrore të Shqipërisë dhe të mbajtur zonën e Vjosës-Nartë të qetë dhe të pasur me jetë të ekuilibruar të kafshëve dhe zogjve të ndryshëm.
Për më tepër, Aleanca Mesdhetare për Zonat e Lumenjve, në bashkëpunim me partnerët e BirdLife dhe organizatat e tjera mjedisore, kërkon ndërhyrjen urgjente të autoriteteve për të ndaluar shkatërrimin e këtij thesari të rrallë. Laguna e Vjosës-Nartë është shtëpia e mbi 70 llojeve të rrezikuara, 200 lloje zogjsh dhe disa specie të rralla të kafshëve. Ky vend është një pasuri natyrore e çmuar që meriton të mbrohet dhe të përkujdeset për të tërhequr më shumë turistë të këndshëm që do të vlerësojnë e bukurinë e saj natyrore.
Letrat që kjo Aleancë ka drejtuar kanë theksuar se bisedimet për anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian duhet të marrin në konsideratë ruajtjen e trashëgimisë natyrore dhe biodiversitetit të pambarimtë. Është e rëndësishme që shqiptarët dhe të huajt të bashkëpunojnë për të mbrojtur këtë pasuri të pashembullt natyrore.
Organizatat jo-qeveritare lokale, Shoqata Ornitollogjike Shqiptare (SOSh) dhe Shoqata për Mbrojtjen dhe Ruajtjen e Mjedisit të Natyrshëm në Shqipëri (PPNEA), kanë propozuar alternativa për projektin e aeroportit, përfshirë zgjerimin e Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës ose ndërtimin e një linje treni të shpejtë për të lidhur jugun e vendit me Tiranën. Ata gjithashtu kanë sugjeruar vende alternative për aeroportin, të cilat duhet të përcaktohen në varësi të një vlerësimi të duhur të ndikimit të mjedisit dhe riskut.
Në këtë moment të sfidave të mëdha mjedisore, Aleanca Mesdhetare për Zonat e Lumenjve është gati të bashkohet me komunitetin ndërkombëtar për të mbrojtur këtë trashëgimi të çmuar natyrore dhe për të promovuar zgjidhje të qëndrueshme për zhvillimin e rajonit. Trashëgimia jonë natyrore është e pambarimtë, dhe duhet të përballojmë sfidat bashkë për të siguruar që ajo të ruhet për brezat e ardhshëm.
