Ish-kryeministri Sali Berisha ka humbur gjyqin kundër shpalljes së tij non grata në Londër.
Në vendimin e gjykatës, të zbardhur nga News24, renditen edhe arsyet se përse Britania mori vendimin për shpalljen e tij non grata, arsye që variojnë nga korrupsioni në ndërhyrjet në zgjedhje dhe hetimi për Fazlliç.
Gjithashtu, gjykata britanike duke u shprehur në favor të qëndrimit të Qeverisë në këtë rast, thekson se formula e imunitetit që ka përdorur ish-kryeministri në apelim bie poshtë dhe se ai në këtë rast gëzon të njëjtin vlerësim si qytetarët e thjeshtë.
“E gjejmë të pavend aplikimin e formulës të imunitetetit si ish-kreu i një shteti i aplikuar në këtë apel. Për këtë arsye dhe të tjera të trajtuara në sesionin e mbyllur kundërshtia e zotit Berisha për ti ndaluar hyrje në Britaninë e Madhe rrëzohet”, thuhet në vendim.
Pjesë nga vendimi:
Arsyet se përse u mor vendimi për shpalljen non grata:
Raportimi i brendshëm tregon keqpërdorimin e pushtetit të Berishës në proceset gjyqësore dhe mbikëqyrjen e paligjshme të kundërshtarëve politikë.
Korrupsioni i përhapur nga Berisha dhe qeveria e tij, veçanërisht duke iu afruar zgjedhjeve të 2013-ës
Raportimi i brendshëm ofron një pamje të qëndrueshme dhe të qartë të korrupsionit të përhapur gjatë gjithë periudhës së qeverisjes së Berishës, por veçanërisht në prag të zgjedhjeve të 2013. Kjo u përdor për të çuar përpara interesat e tij, për të ndihmuar aleatët e tij dhe për të blerë mbështetje politike.
Kontrolli i rreptë politik i Berishës dhe dominimi i qeverisë së tij
Është me rëndësi, raportimi i brendshëm tregon se korrupsioni i përhapur i qeverisë së tij nuk mund të kishte ndodhur pa dijeninë dhe autorizimin e Berishës duke pasur parasysh kontrollin e tij personal mbi qeverinë.
U shqyrtuan përfaqësimet e Dr. Berishës, duke përfshirë veçanërisht hapat që pretendohet se janë ndërmarrë për të trajtuar korrupsionin dhe përfshirjen e politikanëve të tjerë në korrupsion. Kjo u vlerësua si jo relevante, sepse edhe nëse do të ishte e vërtetë se të tjerë (si pasardhësi i tij në krye të Partisë Demokratike, Lulzim Basha) ishin përfshirë në korrupsion, kjo nuk do të thotë se Dr. Berisha nuk kishte.
Ndërhyrja në hetimin për Fazlliç:
Fazlliç, ishte mik dhe këshilltar zgjedhor i vajzës së Berishës.
Vështrim për faktin se hetimi ishte subjekt i presionit të fortë politik mbi zyrën e prokurorisë nga qeveria dhe Berishës dhe raportimi i brendshëm për të njëjtin efekt. Raporti i Departamentit Amerikan të Shtetit i vitit 2008 arriti në të njëjtin përfundim.
Berisha pretendon hetimi për Fazlliç nuk ka vërtetuar asnjë keqbërje nga ai.
Konkluzionet e Komisionit të Apelit
Sipas këndvështrimit tonë, kjo bazë ankimimi bazohet në një keqkuptim themelor për sa i përket karakterizimit ligjor të vendimit të kundërshtuar. Siç kemi thënë në paragrafët 18-23 më lart, Dr. Berisha nuk ka gëzuar kurrë asnjë të drejtë për të hyrë në Mbretërinë e Bashkuar, qoftë si çështje e së drejtës së brendshme apo si çështje e së drejtës ndërkombëtare. Kështu ishte edhe kur ai shërbente si kryetar shteti dhe shef i qeverisë dhe pasi u largua nga ato poste. Si çështje e së drejtës ndërkombëtare, vendimi nëse do ta pranojë atë në MB është një ushtrim i së drejtës sovrane të MB për të kontrolluar hyrjen në territorin e saj. Sipas mendimit tonë, vendimi për përjashtimin e Dr. Berishës ishte gjithashtu, në termat e së drejtës ndërkombëtare, një ushtrim ekuivalent i të drejtës sovrane të Mbretërisë së Bashkuar për të kontrolluar hyrjen në territorin e saj, megjithëse ai përcaktonte çështjen e lejes së tij për të hyrë përpara çdo aplikimi të tij.
Parashtresa e z. Randolph se një vendim i marrë në bazë të gjërave të bëra nga Dr. Berisha si kreu i shtetit apo kreu i qeverisë, cenon imunitetin ratione materiae që Dr. Berisha gëzon si ish mbajtës i këtyre posteve, do të kishte rezultate befasuese, nëse ishte i saktë. Siç e theksuam gjatë diskutimit, do të thoshte (për shembull) që, nëse ish-kreu i një shteti armiqësor do të dëshironte të vinte në MB, MB do të ishte e detyruar, kur të vendoste nëse do ta pranonte atë, të linte jashtë për çdo gjë që kishte bërë si kreu i atij shteti, sado i dëmshëm për interesat e Mbretërisë së Bashkuar. Por, siç shpjegon Prof. Foakes, një shtet nuk është i detyruar të pranojë as edhe një kryetar shteti ose kryetar qeverie në detyrë. Shembujt që ajo jep përfshijnë rastet kur vendimi për refuzimin e hyrjes është marrë qartë në bazë të akteve të kryera nga kreu i shtetit në atë cilësi. Duke qenë kështu, do të ishte anormale nëse e drejta ndërkombëtare do të ndikonte në konsideratat që një shtet mund të marrë parasysh kur vendos nëse do të pranonte një shtetas të huaj që dikur i mbante, por nuk i mban më ato poste.
Sipas këndvështrimit tonë, gabimi themelor në parashtresën e z. Randolph është të konsiderohet vendimi i Sekretarit të Shtetit për Departamentin e Brendshëm për të përjashtuar Dr. Berishën, bazuar pjesërisht në sjelljen e tij si President dhe Kryeministër, si i ngjashëm me nënshtrimin e tij ndaj procedimeve penale ose civile në lidhje me atë sjellje. Është vërtetuar mirë se, duke iu nënshtruar përjashtimeve të kufizuara (shih R v Bow Street Metropolitan Shpendiary Magistrate exp. Pinochet Ugarte (Nr. 3) [2000] 1 AC 147), shtetet nuk mund t’i nënshtrohen procedimeve penale të ish-kryetarëve të huaj të shteteve ose qeverive në gjykatat e tyre në lidhje me aktet e kryera si kreu i shtetit ose i qeverisë. Ndalohet gjithashtu vendosja e përgjegjësisë civile për akte të tilla, me përjashtime. Por kjo ndodh sepse në të dyja rastet procedimi shtetëror përbën një ushtrim juridiksioni mbi shtetin tjetër, në shkelje të parimit par in parem non habet imperium. Përjashtimi i dikujt që nuk është shtetas ose rezident nga territori i një shteti nuk është një ushtrim juridiksioni në ndonjë kuptim të ngjashëm, sepse nuk përfshin asnjë ndërhyrje ose ndryshim të të drejtave ekzistuese.
Vendimi për përjashtim ka shkaktuar, natyrisht, procedime ligjore pranë SIAC (Komisionit Special të Apelimit të Emigracionit), por këto procedura u ngritën nga vetë Dr. Berisha. Ishte ai që vendosi pozitivisht të ftonte SIAC të prononcohej për ligjshmërinë e vendimit të përjashtimit. Procedurat, sipas mendimit tonë, nuk përfshijnë ndonjë ushtrim “juridiksioni” mbi të në kuptimin në të cilin ai, sipas pikës1, përdoret në të drejtën ndërkombëtare.
Rrjedhimisht, sipas mendimit tonë, as doktrina e imunitetit të shtetit, dhe as (në masën që është e dallueshme) asnjë imunitet që Dr. Berisha mund të gëzojë ratione materiae në lidhje me veprimet e kryera si kreu i shtetit apo kreu i qeverisë, nuk ka asnjë zbatim ndaj këtij apelimi. Duhet të konstatojmë gjithashtu se nuk ka pasur asnjë sugjerim, as nga vetë Dr. Berisha, as nga Qeveria e Shqipërisë (e cila është në dijeni të procesit), se në këtë apel është implikuar doktrina e aktit të huaj të shtetit.
Konkluzioni
Për këto arsye dhe ato të përfshira në gjykimin tonë TË MBYLLUR, kërkesa për rishikim të vendimit të SSHD-së (Sekretarit të Shtetit për Departamentin e Brendshëm) për përjashtimin e Dr. Berishës nga Mbretëria e Bashkuar hidhet poshtë.
(BalkanWeb)
