Khin Mar Cho shqetësohet për djalin e saj 4-vjeçar ndërsa përpiqet të mbledhë mjaftueshëm ushqim për ta ushqyer atë në një kamp të improvizuar zhvendosjeje në një manastir të mbushur me njerëz në Mianmarin perëndimor.

Ushtarët kishin sulmuar fshatin e tyre Byine Phyu, shteti Rakhine, dhe e detyruan atë dhe anëtarët e tjerë të familjes të largoheshin nga shtëpitë e tyre. Ata arrestuan të gjithë burrat dhe qëlluan vëllanë e saj dhe fqinjët e tjerë, tha ajo.

Të mbijetuarit si Khin Mar Cho ikën në manastir jashtë kryeqytetit rajonal Sitwe. Atje, një murg i vetmuar po përpiqet të ushqejë rreth 300 njerëz që kanë kërkuar strehim brenda kampit ndërsa rreth tyre intensifikohet një luftë civile trevjeçare, e zhvilluar nga junta ushtarake e Mianmarit kundër një rezistence të armatosur.

“Ka ditë që nuk kemi ushqim, edhe pse jemi të uritur”, tha Khin Mar Cho. Në vijim ajo shtoi “nuk mund ta ushqej fëmijën tim, nuk kam asgjë më shumë se vaktet e dhuruara nga njerëzit, sepse nuk kam punë apo të ardhura dhe të gjithë anëtarët meshkuj të familjes janë marrë”.

Punonjës të shumtë të ndihmës kanë denoncuar se uria po përdoret si një armë lufte në shtetin Rakhine.

Junta po parandalon që ndihma të arrijë te njerëzit e dëshpëruar duke vendosur pika kontrolli, duke bllokuar rrugët dhe rrugët ujore dhe duke refuzuar të lëshojë leje aksesi për grupet humanitare, thanë për CNN shumë zyrtarë të lartë të Kombeve të Bashkuara dhe punonjës lokalë dhe ndërkombëtarë në Rakhine në kushte anonimiteti, sepse shumica nuk ishin të autorizuar për të folur.

Rakhine është bërë një pikë qendrore e konfliktit, ku një grup i fuqishëm rebel i armatosur i pakicës etnike, Ushtria Arakan (AA) – që akuzohet për shkelje të të drejtave të njeriut – ka marrë kontrollin e të paktën 10 fshatrave të shtetit që prej një viti.

Zyrtarët e ndihmës thanë se junta po përpiqet të “vrasë me uri” civilët në territorin e kontrolluar nga AA, duke përdorur taktika që janë përshkruar në mënyrë të përsëritur si krime lufte dhe krime kundër njerëzimit nga zyrtarët e OKB-së dhe grupet e të drejtave.

“Ata po përdorin ushqimin si armë”, tha një zyrtar i lartë i ndihmës për CNN.

Në një deklaratë për CNN, Myint Kyaw, zv. Sekretari i Përhershëm për Ministrinë e Informacionit të Mianmarit, grupet e supozuara rebele – jo junta – po kufizojnë “qasjen e njerëzve” në territoret që ata kontrollojnë.

“Qeveria e Mianmarit është e përkushtuar për barazinë e të gjithë qytetarëve”, thuhet në deklaratë, ndërsa theksohet se “çdo qytetar ka të drejtë të udhëtojë lirisht pa asnjë kufizim.”

Rrezik nga uria
Punonjësit e ndihmës thonë se nuk e dinë shkallën e plotë të vuajtjes për shkak të bllokimeve të telekomit dhe internetit, së bashku me kufizimet në aksesin në zonat e prekura.

Por ata thonë se kriza është akute.

Situata që shpaloset në të gjithë vendin është e dëshpëruar, por në Rakhine – e cila është pothuajse tërësisht e varur nga ndihma ushqimore – OKB thotë se më pak se një e katërta e 873,000 njerëzve që kanë nevojë për ndihmë ushqimore e kanë marrë atë.

“Ekziston një mundësi shumë reale që më të cenuarit mund të vdesin nëse nuk marrin mbështetje,” paralajmëroi një raport i OKB-së në qershor. Tani është gusht dhe situata është përkeqësuar.

Banorët e zhvendosur në Rakhine i thanë CNN se po bëhen gjithnjë e më të dëshpëruar pasi ata dhe familjet e tyre përpiqen të përballen me dhunën në rritje dhe furnizimet e pakësuara të ushqimit dhe ilaçeve.

Çmimet për produktet bazë, si orizi, karburanti dhe vaji i gatimit, janë rritur pjesërisht për shkak të mungesave të krijuara nga kontrolli i juntës mbi rrugët e furnizimit në veri nga qyteti më i madh i Mianmarit, Yangon, thanë zyrtarët e ndihmës. Kërkesat për transportin e mallrave, përfshirë ushqimin, në rajon po refuzohen, shtuan ata.

Ndërkohë, prodhimi i ushqimit në shtet ka rënë, me fermerët që parashikojnë një rënie prej 50% në të korrat e orizit të këtij viti, raportoi gazeta e pavarur e Myanmarit, The Irrawaddy.

Mohammed, një 43-vjeçar, baba i tre fëmijëve, ka jetuar në një kamp zhvendosjeje me familjen e tij në Sittwe që nga viti 2012, kur dhuna anti-muslimane detyroi dhjetëra mijëra njerëz të largoheshin nga shtëpitë e tyre.

Luftimet e fundit nuk kanë arritur ende në Sittwe, të cilën junta ende e kontrollon. Por që kur rënia e marrëveshjes së armëpushimit midis AA dhe ushtrisë në nëntor hapi një front të ri të madh në luftën civile të Mianmarit, kushtet janë përkeqësuar në mënyrë drastike, tha ai.

Fëmijët e Muhamedit ndjekin një shkollë të vogël, të improvizuar brenda kampit, por ai thotë se është e vështirë të ushqehen ëndrrat e tyre kur ai mund t’i ushqejë vetëm gjysmë tasi me oriz.

“Fëmijët e mi qanin dhe pyesnin: ‘A nuk do hamë sonte?’ Në ato momente, duke u ndjerë i dëshpëruar, shkoja te një fqinj dhe kërkoja ushqim për të ushqyer fëmijët tanë,” tha Mohammed për Partners Relief and Development, një OJQ ndihmëse.

Megjithatë, fqinjët e tij janë gjithashtu të uritur, dhe ata kanë pak për të kursyer.

Shayna Bauchner, një studiuese në Human Rights Watch, i tha CNN se junta po pengon dërgesat e ndihmave në Rakhine duke bllokuar rrugët dhe rrugët ujore, duke sekuestruar ngarkesat e ndihmës dhe duke konfiskuar furnizimet mjekësore.

“Ndërsa konflikti është përhapur rreth Rakhine, ne kemi parë gjithashtu shkatërrimin e rrugëve dhe urave,” tha ajo.

Grupet e ndihmës, duke përfshirë agjencitë e OKB-së, duhet të marrin “autorizime udhëtimi” nga qeveria e shtetit, e cila i raporton këshillit ushtarak në pushtet, përpara se të mund të hyjnë në territorin që junta i konsideron “zona të kufizuara për udhëtime “, sipas zyrtarëve të ndihmës.

Në shkurt, junta ndaloi lëshimin e pothuajse të gjitha autorizimeve të udhëtimit në territorin e kontestuar ose të kontrolluar nga rebelët në shtet, shumica e të cilave janë në veri të Rakhine, sipas shtatë zyrtarëve të ndihmës me njohuri të drejtpërdrejta për këtë çështje, të cilët të gjithë kërkuan anonimitetin.

Pa autorizimet e udhëtimit, është e pamundur të kalosh përmes bllokadave të rrugëve dhe rrugëve ujore të juntës, thanë ata.