Në prezantimin e Komisionit të saj të ri, Ursula von der Leyen donte të nënvizonte se këtë herë ekzekutivi i saj do të punojë në një mënyrë shumë më kolegjiale, duke i ndarë detyrat sa më horizontalisht të jetë e mundur.
“Çdo anëtar është i barabartë dhe çdo komisioner ka të njëjtën përgjegjësi për të përmbushur prioritetet tona. Kjo do të thotë se të gjithë komisionerët duhet të punojnë së bashku”, tha ajo.
Me pak fjalë ajo premtoi një strukturë më ndërvepruese dhe të ndërlidhur.
Dhe nëse shqyrtojmë me kujdes strukturën e ekzekutivit të ri, del se ky horizontalitet do të thotë gjithashtu se portofolet që u caktohen komisionerëve të ndryshëm shpesh mbivendosen, gjë që do ta bëjë të vështirë për çdo individ që të ushtrojë një ndikim të madh vetëm në një politikë të caktuar.
Prandaj, në qendër do të jetë roli i “mbretëreshës” von der Leyen, e cila do të ketë fjalën e fundit për gjithçka.
Horizontale apo jo, si në çdo strukturë qeveritare, edhe në këtë Komision do të ketë një zinxhir komandimi, edhe pse është bërë pak më kompleks për t’u deshifruar. Poshtë presidentit do të jenë gjashtë nënkryetarë ekzekutivë. Midis tyre, më e fuqishmja (të paktën në letër) do të jetë spanjollja Teresa Ribera, një socialiste, e cila duket se është vendosur për të balancuar pushtetin e tepërt të krahut tjetër. Asaj iu dha edhe portofoli i rëndë i Konkurrencës, i cili deri më tani i përkiste liberales daneze Margrethe Vestager. Me pak fjalë, të gjitha rolet e rëndësishme dhe prestigjioze.
Detyra e saj do të jetë të udhëheqë tranzicionin industrial dhe politikat e saj do të ndikojnë në ekonomitë e të gjitha shteteve anëtare. Por në fakt, sërish në emër të horizontalitetit, Ribera është rrethuar fjalë për fjalë nga njerëz të njohur me portofol që mbivendosen me të tijin, dhe të cilët mund të punonin për t’i dhënë fund kërkesave të tij nëse do të tregoheshin tepër progresistë ose ambientalistë.
Holandezi i kursyer, Wopke Hoekstra, është emëruar Komisioner për Klimën, ndërsa një tjetër konservatore, suedezja Jessika Roswall, do të marrë përgjegjësinë për Mjedisin.
“Negociatat për klimën do të menaxhohen nga Hoekstra, edhe ato ndërkombëtare, edhe nëse Ribera do të jetë aktive për këtë çështje. Duhet të ketë bashkëpunim”, na shpjegon në mënyrë mjaft diplomatike një zyrtar i lartë i Komisionit.
Gjithashtu nga EPP janë Christophe Hansen dhe greku Apostolos Tzitzikostas, komisionerë për Bujqësinë dhe Transportin, dy nga sektorët në të cilët dispozitat e Marrëveshjes së Gjelbër janë sulmuar më shumë dhe ku bashkëjetesa nuk do të jetë e lehtë.
Mes nënkryetarëve, do të jetë edhe Raffaele Fitto, përgjegjës për Kohezionin dhe Reformat. Ndër detyrat e tij do të jetë monitorimi i zbatimit të Next GenerationEU, të ashtuquajturit Plani i Rimëkëmbjes, dhe për rrjedhojë të Pnrr-ve të ndryshme kombëtare. Në këtë detyrë, megjithatë, edhe ai, siç ndodhi me Riberën, u mbështet nga një komisioner i fuqishëm, ose më mirë një peshë e rëndë: letonezi Valdis Dombrovskis. Edhe pse i pari është nënkryetar dhe i dyti jo, “në këtë dosje do të jenë në krye të dy”, thotë zyrtari i lartë. Dhe ato do të jenë praktikisht në baza të barabarta.
Dombrovskis, i emëruar komisioner i thjeshtë, është ulur në detyrë në krahasim me mandatin e kaluar, kur ishte nënkryetar ekzekutiv. Por në realitet vetëm në dukje. Skifteri popullor i masave shtrënguese i është caktuar portofoli i Ekonomisë dhe për këtë arsye do të ketë për detyrë të kontrollojë llogaritë e shteteve anëtare. Për më tepër, Dombrovskis është vendosur direkt nën drejtimin e von der Leyen dhe do të duhet t’i përgjigjet asaj për punën e tij, duke anashkaluar nënkryetarët. E njëjta gjë do të jetë edhe për sllovakun Maros Sefcovic, dekan i ekzekutivit, i cili gjithashtu kishte një portofol strategjik, atë të Tregtisë, dhe për polakin Piotr Serafin, përgjegjës për Buxhetin. Me pak fjalë, kur bëhet fjalë për paratë, fjala e fundit i takon von der Leyen.
Dy figurat qendrore që do të merren me menaxhimin e një dosjeje tjetër shumë delikate, atë të emigrantëve, do të jenë austriaku Magnus Brunner dhe kroatja Dubravka Šuica, të dy ende në kuotën e PPE. I pari do të jetë komisioneri për Punët e Brendshme dhe Migracionin dhe i dyti për Mesdheun. Ky i fundit është një portofol i ri i cili do të ketë ndër detyrat e tij edhe forcimin e partneriteteve ekzistuese dhe krijimin e partneriteteve të reja me vendet e rajonit, sipas modelit të pakteve të përcaktuara tashmë me Tunizinë, Libinë dhe Egjiptin. Me pak fjalë, ajo do të kontraktojë gjithashtu menaxhimin e flukseve migratore, duke u përpjekur të krijojë bashkëpunime me vendet e nisjes së anijeve, linja e re e Evropës për këtë çështje.
Hungaria e Viktor Orban është ndoshta vendi që del më i dobësuar në këtë Komision, i cili tashmë duket se është në një bazë lufte me Budapestin që në fillim. Përfaqësuesi i saj, Olivér Varhelyi, është zhvendosur nga roli delikat i Zgjerimit në atë të Shëndetit dhe Mirëqenies së Kafshëve. Shëndetësia është një nga subjektet që mbetet një përgjegjësi kombëtare, ndaj në fakt ajo do të ketë pak fuqi efektive, edhe nëse do t’i duhet ende të merret me menaxhimin e një tregu delikat siç është ai i industrisë farmaceutike që karakterizohet nga pak lojtarë dominues.
E ndërkohë irlandezi Michael McGrath, është emëruar komisioner për sundimin e ligjit. “Zgjedhja e tij nuk është e rastësishme për këtë rol, sepse ka qenë ministër i Financave dhe detyra e tij do të jetë që në bashkëpunim me Komisionerin e Buxhetit të punojë për zbatimin e kushtëzimit në lidhje me fondet evropiane”, shpjegon më tej zyrtari i lartë për ne europianë.
Me pak fjalë, objektivi i tyre do të jetë të sigurojnë që gjithnjë e më shumë ata që shkelin rregullat e komunitetit të shohin shkurtimin e fondeve.
Një mesazh i qartë për Budapestin dhe për të gjithë ata që mendojnë të ndjekin të njëjtën rrugë si ai.
