Lokman Slim – intelektual, shkrimtar dhe kritik i Hezbollahut, në shkurt të vitit 2021, kishte vizituar një shok fëmijërie në fshatin e tij stërgjyshor në Libanin jugor.

Ai e dinte mirë se çdo udhëtim që ndërmerrte ishte i mbushur me rrezik. Më shumë se një duzinë kritikësh të tjerë të njohur të Hezbollahut ose aleatëve të tij në qeverinë siriane kishin qenë objektiva të sulmeve të dhunshme gjatë 16 viteve të fundit.

Për t’i bërë gjërat edhe më keq, Slim ishte një mysliman shiit, megjithëse laik, liberal. Për një lëvizje shiite si Hezbollahu, marrja e kritikave nga komunitetet sunite, të krishterë apo druze të Libanit ishte një gjë. Por kur një shiit i kundërvihej grupit haptazi ishte një tradhti.

Në muajt e mëparshëm, kërcënimet ishin përkeqësuar. Në derën e shtëpisë së tij ishin ngjitur postera që e quanin tradhtar. Mbështetësit e Hezbollahut mblidheshin në kopshtin e tij dhe lëshonin thirrje.

Diplomatët amerikanë i kishin kërkuar në heshtje të largohej nga vendi, madje i kishin ofruar një karton jeshil. Slim refuzoi, në vend të kësaj lëshoi ​​një deklaratë duke thënë se nëse ai vdiste, Hassan Nasrallah, lideri i Hezbollahut i cili përfundimisht do të vritej në një sulm ajror izraelit në fund të muajit të kaluar, duhet të mbahet përgjegjës.

Slim nuk arriti në banesën e mikut të tij vetëm për disa qindra metra. Sipas një hetimi privat mjekoligjor të paguar nga familja e tij, ai pësoi një plagë me armë zjarri në shpinë para se të tërhiqej zvarrë nga makina, të detyrohej të gjunjëzohej dhe të qëllohej pesë herë në kokë.

Hezbollah mohoi përfshirjen në vrasje, por festoi vdekjen e Slim. “Humbja e disa njerëzve është në të vërtetë një fitore”, shkroi në Twitter djali i Nasrallah, Jawad, menjëherë pas shpalljes së vrasjes, duke shtuar hashtag-un “#NoRegrets”.

Policia reagoi çuditshëm duke u shprehur fillimisht se Slim mund të kishte kryer vetëvrasje përpara se ta mbyllte çështjen brenda tre muajve, duke e shpallur atë të pazgjidhshme.

Hezbollahu, i cili është një parti politike, si dhe një grup i armatosur, nuk mban drejtpërdrejt poste në Liban, por ka një kapje të tillë mbi shtetin saqë pakkush do të guxonte ta sfidonte hapur.

Pavarësisht nga sondazhet që sugjerojnë se vetëm 30 për qind e popullsisë së Libanit i beson lëvizjes – një shifër që bie në 9 për qind për sunitët dhe 6 për qind për të krishterët – çmimi i opozitës së hapur është thjesht shumë i madh për t’u paguar.

Ka nga ata në Liban që privatisht do t’i bëjnë jehonë vlerësimeve të hulumtuesve të huaj dhe grupeve të të drejtave të njeriut, të cilat kanë akuzuar Hezbollahun për plaçkitje shtetërore, trafik droge, krim të organizuar dhe vrasjen e kritikëve të tij. Por, me lëvizjen që i mohon kategorikisht të gjitha akuzat e tilla, ata e bëjnë këtë duke pëshpëritur.

Hezbollahu nuk ushtroi gjithmonë një kontroll shumë të frikshëm në shoqëri.

Fuqia e saj mund të gjurmohet në një marrëveshje paqeje që i dha fund luftës së egër civile të Libanit në vitin 1990 dhe kërkoi që milicitë përgjegjëse për masakrën të çarmatoseshin.

Sipas një interpretimi të dyshimtë të marrëveshjes, Hezbollahut iu lejua të mbante armët e tij për të luftuar pushtimin izraelit të Libanit jugor.

Është një përjashtim që e ka përndjekur Libanin që atëherë.

Statusi i Hezbollahut u çimentua pasi Izraeli u tërhoq nga Libani në vitin 2000, duke fituar respektin dhe mirënjohjen e grupit mes shumë njerëzve.

Ndërkohë, lëvizja e kishte pozicionuar gjithnjë e më shumë veten si kampione e pakicës shiite – duke i dhënë asaj një terren që e lejoi atë të fitonte ndikim më të gjerë politik.

“Hezbollahu është i fortë sepse ishte në gjendje të bindte një sekt libanez se ata janë shpëtimtari dhe garantuesi i tyre kundër kthimit në komunitetin e margjinalizuar që ishin dikur”, thotë Ibrahim Mneimneh, një deputet sunit.

Duke krijuar aleanca me lëvizje të tjera shiite, si dhe me Michel Aoun, udhëheqësin e vetëshpallur politik të të krishterëve të Libanit, Hezbollahu fitoi me shpejtësi fuqinë për të vënë veton ndaj vendimeve të qeverisë që nuk i pëlqenin.

Madje shpesh ka qenë në gjendje të diktojë se cilët kandidatë duhet të mbajnë postet e kryeministrit dhe presidentit, të cilat, sipas sistemit konfesional të Libanit, mbahen nga një sunit dhe një i krishterë, respektivisht.

I strehuar pas aleatëve parlamentarë, Hezbollahu është në gjendje të ushtrojë pushtetin politik kryesisht pa përgjegjësi.

Kjo ka krijuar gjithashtu një shtet paralel, duke zbrazur institucionet e dobëta të Libanit, duke zëvendësuar nëpunësit e lartë publikë me besnikët e vet dhe duke marrë nën kontroll aparatin e sigurisë, doganave dhe kufirit, thonë analistët.

Një hetim i publikuar vitin e kaluar nga projekti i Raportimit të Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit pretendoi se Hezbollahu dhe ushtria siriane kishin mundësuar kontrabandën ndërkufitare të kaptagonit, një drogë e fuqishme rekreative që ka një ndikim shkatërrues në të gjithë Lindjen e Mesme.

Sipas Qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar, nga tregtia e kaptagonit sirian fitohen tre herë më shumë të ardhura se nga ato të kombinuara me kartelet meksikane të drogës. Hezbollahu ka mohuar të ketë luajtur ndonjë rol në prodhimin ose kontrabandën e narkotikëve.

Përpjekjet për të pakësuar fuqinë financiare kanë dështuar prej kohësh. Menjëherë pasi Blom, një bankë libaneze, mbylli llogari të lidhura me Hezbollahun në vitin 2016, një bombë shkatërroi selinë e saj. Përsëri, Hezbollahu mohoi përfshirjen.

Aktet e dhunës të lidhura me grupin padyshim që kanë ndihmuar në largimin e lëvizjes nga joshiitët, me myslimanët sunitë të zemëruar veçanërisht nga bomba e vitit 2005 që vrau Rafik Haririn, ish-kryeministrin e nderuar sunit – për të cilin shumë fajësuan Hezbollahun dhe aleatin e tij, regjimin e Asadit në Siri.

Prokurorët e OKB-së paditën Mustafa Badreddine, kreun e operacioneve të jashtme të Hezbollahut, për vrasjen, por akuzat kundër tij në një gjykatë speciale në Holandë u hoqën pasi ai u vra në një sulm me bombë në Damask në 2016.

Dy vjet më vonë, Hezbollahu tërboi më tej opinionin sunit duke emëruar një rrugë të Bejrutit me emrin Badreddine – një vendim që Saad Hariri, ish-kryeministër i Libanit, e përshkroi në mënyrë të qartë thjesht si “për keqardhje”.

Me popullaritetin e tij në rënie, Hezbollahu ka vazhduar të forcojë pozicionin e tij përmes demonstrimeve të forcës, duke përfshirë edhe përballjet në rrugë.

Në vitin 2008, personat e armatosur morën kontrollin e zonave sunite në Bejrut për të parandaluar një përpjekje të qeverisë për të mbyllur rrjetin e saj të brendshëm të komunikimit, duke çuar në përleshje që vranë 160 njerëz.

Tre vjet më parë, luftëtarët e saj u përfshinë përsëri në përleshje vdekjeprurëse me milicitë rivale, pasi protestuesit dolën në rrugë për të akuzuar Hezbollahun për bllokimin e një hetimi gjyqësor për shpërthimin e portit të Bejrutit në vitin 2020 që vrau 220 njerëz dhe la zona të mëdha të qytetit në gërmadha.

Vëmendja publike për Hezbollahun u zbeh më tej kur lëvizja filloi të gjuante raketa në Izrael vitin e kaluar në solidaritet me Hamasin, diçka që u kundërshtua ashpër nga shumica.

Megjithatë, në mënyrë ironike, disa deputetë i kanë thënë The Telegraph se sulmet izraelite në tokën libaneze gjatë tre javëve të fundit rrezikojnë të rikthejnë popullaritetin e lëvizjes.

“Ne ishim fuqimisht kundër që Hezbollahu të tërhiqte Libanin në këtë konflikt,” tha Jimmy Jabbour, një deputet i krishterë, duke shtuar se “tani që Izraeli po godet Hezbollahun, po godet civilët dhe po bombardon ndërtesat ku jetojnë fëmijët, ne duhet të biem dakord që Hezbollahu ka të drejtë të mbrojë veten dhe Libanin kundër krimeve të luftës”.

(BalkanWeb)