Ashtu si shumë amerikanë, Hayden Cook vendosi shumë kohë më parë se për kë të votonte në zgjedhjet presidenciale të këtij viti.

E megjithatë, çdo ditë, 19-vjeçari nga Wilkes-Barre, Pennsylvania, bombardohet me reklama politike, pavarësisht se ka instaluar një bllokues në YouTube dhe ka hequr dorë nga televizioni kabllor.

“Mesazhet janë ende konstante”, tha Cook, duke shtuar se “brenda 6 minutave dëgjohen dy ose tre reklama; pastaj në punë kemi radion të ndezur dhe aty ka sërish reklama”.

BBC analizon garën presidenciale, veçanërisht në shpenzimet për reklamat dhe spotet e lidhura me kandidatët. Më shumë se 10 miliardë dollarë (7.6 miliardë £) pritet të shpenzohen për reklamat politike në këto zgjedhje. Kjo është rreth 20-25% më shumë nga viti 2020 – në vetvete një shifër rekord.

Pjesa më e madhe e këtyre parave do të derdhet në një grusht shtetesh kritike dhe shumë konkurruese që pritet të vendosin zgjedhjet, me pothuajse 1 miliard dollarë që shkojnë vetëm drejt një shteti: Pensilvanisë.

Sipas firmës kërkimore AdImpact, shteti Keystone pritet të tërheqë 935 milion dollarë shpenzime për reklama në këto zgjedhje, duke përfshirë 450 milion dollarë në garën presidenciale midis ish-presidentit Donald Trump dhe zëvendëspresidentes Kamala Harris.

Në një moment, familja e Cook merrte postime të shumta çdo ditë nga një grup konservator, pavarësisht se të gjithë ishin demokratë të regjistruar.

“Është absolutisht pa ndalesë”, shprehet Cook.

Në Mbretërinë e Bashkuar, fushatat zgjedhore janë të kufizuara në 25 ditë pune, shpenzimet janë të kufizuara dhe reklamimi politik në radio dhe televizion është i ndaluar.

Pra, furia në SHBA mund të duket e pakuptimtë – veçanërisht në një garë ku kaq shumë votues si Cook kanë vendosur tashmë për kandidatët.

Sondazhet e këtij viti kanë sugjeruar se vetëm një pjesë e vogël e votuesve – rreth 3%, shumë më e vogël se në zgjedhjet historike – janë të pavendosur.

“Reklamimi në garat presidenciale zakonisht ka rëndësi vetëm në margjina – nuk ka shumë rëndësi – por nëse diferenca është në lojë, ka shumë rëndësi për rezultatin e përgjithshëm”, shprehet Erika Fowler, profesoreshë në Universitetin Wesleyan

Por nëse suksesi i zgjedhjeve do të përcaktohej vetëm nga dollarët, Harris mund të shpallej fituese tani.

Fushata e saj – dhe ajo e Joe Biden para se të largohej nga gara – ka qenë në mënyrë të konsiderueshme duke mbledhur fonde dhe duke shpenzuar më shumë se rivali i saj republikan.

Në fillim të shtatorit, ajo kishte 235 milionë dollarë në bankë, pothuajse dy herë më shumë se 135 milionë dollarët e Trump.

Fushata e saj shpenzoi afërsisht 135 milion dollarë për produkte mediatike dhe blerje reklamash një muaj më parë, që arriti në gati 80% të 174 milion dollarëve në total shpenzimet në gusht, shifrat më të fundit zyrtare të disponueshme, sipas dosjeve federale.

Kjo ishte më shumë se dyfishi i rreth 57 milionë dollarëve që fushata e Trump shpenzoi për reklama dhe postime në të njëjtin muaj, dhe shpenzimet e tij të përgjithshme prej 61 milionë dollarësh ishin gjithashtu shumë më të ulëta.

Por zgjedhjet janë më shumë se një fund.

Zv.Presidentja Harris nga momenti kur u nominua si kandidate e demokratëve ka mbyllur epërsinë e Trump, ndërsa avantazhi i demokratëve në shpenzime ka vazhduar të zgjerohet. Për disa javë në shtator, Harris kishte shpenzuar më shumë se Trump në Facebook dhe Instagram me një raport 16:1.

“Unë kurrë nuk kam parë margjina të tilla më parë,” tha Prof Fowler.

Kur merrni parasysh shpenzimet nga grupet e jashtme, hendeku midis Trump dhe Harris ngushtohet.

Por Geoff Pereira, nga Media Radar CMAC, i cili ndjek reklamat në televizionin dhe radion tradicionale, tha se Trump mund të jetë duke luajtur bixhoz, bazuar në përvojën e kaluar dhe sondazhet e ngushta, që reklamat nuk do të jenë faktori vendimtar.

Në fund të fundit, grupet pro-Trump të mbështetur nga disa prej mbështetësve të tij më të pasur, të tillë si America PAC i Elon Musk, kanë pohuar se planifikojnë t’i drejtojnë shpenzimet e tyre në fusha të tjera, siç është pjesëmarrja.

Reklamimi i një kandidati ndihmon në rritjen e pjesëmarrjes nga mbështetësit, tha Cameron Shelton, një profesor i ekonomisë politike në Kolegjin Claremont McKenna.

Kjo e bën atë potencialisht të rëndësishëm në shtete si Pensilvania, ku sondazhet sugjerojnë se marzhet do të jenë të pakta. Por nëse nuk synohet, mesazhet gjithashtu mund të rezultojnë të kundërta, paralajmëroi Prof Shelton.

Hulumtimi i tij në zgjedhjet e 2012 dhe 2016 zbuloi se reklamat politike kishin po aq gjasa të nxisnin kundërshtarët drejt kutive, sa edhe të sillnin mbështetësit.

“Reklamat nuk të bindin”, tha ai, duke shtuar “ajo që ndodh është se reklama thjesht ju shtyn drejt paragjykimeve tuaja. Ajo polarizohet, ajo ndez”.

Faqja e Harris në Facebook aktualisht po shfaq më shumë se 300 reklama që synojnë votuesit në Pensilvani, krahasuar me 22 në faqen e Trump, shumë prej tyre u drejtohen audiencave dhe grave më të reja, zbuloi një analizë e BBC Verify.

Por reklamimi masiv në televizionin tradicional – i cili tenton të arrijë një popullsi me votues më të vjetër dhe më të besueshëm – vazhdon të jetë përgjegjës për shumicën e shpenzimeve për të dyja fushatat.

Gjatë verës, reklamat e fushatës u fokusuan në çështje të rëndësishme për bazën e secilit kandidat: imigracioni për Trump dhe kujdesi shëndetësor dhe aborti për Harris.

Por në javët e fundit, ekonomia – një çështje me rëndësi për votuesit në të dy kampet dhe një në të cilën Trump dhe republikanët kanë pasur historikisht avantazhin – ka fituar fokus, tha Prof Fowler.

Në Pensilvani, Trump ka sulmuar Harris për fraking, një teknikë e avancuar e shpimit të naftës dhe gazit, për të cilën Harris ishte kundër. Fracking luan një rol kyç në shtet, i cili është prodhuesi i dytë më i madh i gazit natyror në SHBA.

Harris ka vënë në qendër të vëmendjes reklamat që synojnë republikanët tradicionalë dhe votuesit ruralë, në të cilat ish-votuesit dhe fermerët akuzojnë Trump se ai ka punuar vetëm për të pasurit.

Të gjitha reklamat mund të krijojnë momente të vështira në shoqëri të ndryshme politikisht, tha Tim Anzelone, një 36-vjeçar nga Pittsburgh, Pensilvania, i cili kohët e fundit organizoi një festë për të festuar fillimin e sezonit për ekipin e tij NFL, Steelers.

I shqetësuar për reklamat politike që nxisin debate mes të ftuarve të tij, ai vendosi paraprakisht strategjinë për të fikur televizionin gjatë çdo pushimi reklamash.

Plani funksionoi, tha ai: “Njerëzit nuk i kushtuan vëmendje… Unë mendoj se 50% e reklamave ishin presidenciale [të lidhura me zgjedhjet] dhe askush nuk foli për këtë.”

Ai tha se ishte gati që zgjedhjet të mbaronin, pasi kishte vendosur tashmë për garën – një vendim privat që ai nuk pranoi ta ndajë.

“Reklamat definitivisht nuk më prekin aspak”, tha ai.

“Unë gjithmonë mendoj se është një humbje e madhe parash, por duhet të jetë duke punuar për dikë.”