Izraeli thotë se po shqyrton mundësinë që lideri i Hamasit, Yahya Sinuar, një organizator i sulmit të 7 tetorit 2023, që shkaktoi luftën në Gaza, të jetë vrarë në një operacion ushtarak.

Vdekja e tij, e cila ende nuk është konfirmuar, do të ishte një moment i rëndësishëm në ofensivën njëvjeçare të Izraelit kundër grupit militant dhe mund të komplikojë përpjekjet për lirimin e dhjetëra pengjeve të mbajtura në Gaza.

Sinuar u bë kreu i Hamasit pas vrasjes së liderit të mëparshëm, Ismail Haniyeh, në një shpërthim në Iran në korrik, për të cilin u fajësua gjerësisht Izraeli.

Disa gjëra që duhet të dini për Yahya Sinuar:

Sinuar ka lindur në vitin 1962 në një kamp refugjatësh në qytetin Khan Younis të Gazës. Ai ishte një anëtar i hershëm i Hamasit, i cili u formua në vitin 1987. Ai përfundimisht drejtoi krahun e sigurimit të grupit, i cili punoi për ta pastruar atë nga informatorët e Izraelit.

Izraeli e arrestoi atë në fund të viteve 1980 dhe ai pranoi se kishte vrarë 12 bashkëpunëtorë të dyshuar, një rol që i dha atij pseudonimin “Kasapi i Khan Younis”. Ai u dënua me katër burgime të përjetshme për vepra penale që përfshinin vrasjen e dy ushtarëve izraelitë.

Sinuar organizoi greva në burg për të përmirësuar kushtet e punës. Ai studioi gjithashtu shoqërinë hebraike dhe izraelite.

Ai i mbijetoi kancerit të trurit në vitin 2008 pasi u trajtua nga mjekët izraelitë.

Sinuar ishte në mesin e më shumë se 1000 të burgosurve palestinezë të liruar në vitin 2011 nga kryeministri Benjamin Netanyahu si pjesë e një shkëmbimi për një ushtar izraelit të kapur nga Hamasi në një bastisje ndërkufitare.

Kur Sinuar u kthye në Gaza, ai shpejt u ngjit në radhët e udhëheqjes së Hamasit me një reputacion të pamëshirshëm. Ai besohet gjerësisht se qëndron pas vrasjes në vitin 2016 të një komandanti tjetër të lartë të Hamasit, Mahmoud Ishteui, në një luftë të brendshme për pushtet.

Sinuar u bë kreu i Hamasit në Gaza, duke e vënë atë në mënyrë efektive nën kontrollin e territorit dhe punoi me Haniyeh për të lidhur grupin me Iranin dhe përfaqësuesit e tij rreth rajonit, duke ndërtuar gjithashtu aftësitë ushtarake të grupit.

Sinuar, së bashku me Mohammed Deif, kreun e krahut të armatosur të Hamasit, besohet se kanë krijuar sulmin e befasishëm të 7 tetorit ndaj Izraelit. Sulmi vrau rreth 1,200 izraelitë, kryesisht civilë, dhe shkaktoi një luftë që ka vrarë mbi 42,000 palestinezë në Gaza, sipas autoriteteve shëndetësore atje.

Hamasi tha se e nisi sulmin si hakmarrje për trajtimin e palestinezëve nga Izraeli dhe për të shtyrë kauzën palestineze përsëri në axhendën botërore. Prokurori i Gjykatës Penale Ndërkombëtare kërkoi urdhra arresti në maj për Sinuar, Deif dhe Haniyeh për rolet e tyre të dyshuara në sulm.

Izraeli tha se vrau Deifin në një sulm në korrik, ndërsa Hamasi thotë se ai është ende gjallë. Sinuar ka qenë i fshehur që nga sulmi dhe negociatorët e armëpushimit kanë thënë se mund të duhen disa ditë për të dërguar dhe marrë mesazhe prej tij.

Edhe përpara se të bëhej udhëheqësi më i lartë i Hamasit, Sinuar besohej se kishte fjalën e fundit për çdo marrëveshje për lirimin e pengjeve të mbajtura nga grupi militant. Rreth 100 pengje mbeten në Gaza, rreth një e treta e të cilëve besohet të jenë të vdekur.

Është e paqartë se kush do të zëvendësonte Sinuar-in dhe çfarë mund të nënkuptojë kjo për përpjekjet për armëpushim, të cilat u ndërprenë në gusht pas muajsh negociatash të ndërmjetësuara nga Shtetet e Bashkuara, Egjipti dhe Katari.

Hamasi ka qindra mijëra mbështetës në Gaza, Bregun Perëndimor të pushtuar nga Izraeli dhe kampet e refugjatëve palestinezë në të gjithë rajonin. Disa nga udhëheqësit e saj të lartë janë të vendosur në Katar, i cili ka shërbyer si ndërmjetës midis Izraelit dhe grupit militant.

Izraeli ka arrestuar dhe vrarë disa udhëheqës të lartë të Hamasit dhe komandantë militantë gjatë viteve, dhe grupi militant i ka zëvendësuar shpejt. Por ajo kurrë nuk ka bërë një luftë të zgjatur kundër Izraelit, i cili thotë se ka vrarë dhjetëra militantë të rangut të lartë dhe mbi 17,000 luftëtarë, megjithëse nuk ka dhënë prova për shifrën e fundit.

(d.xh-Balkanweb)