Votuesit amerikanë shkojnë në kutitë e votimit të martën për të zgjedhur presidentin e tyre të ardhshëm. Rezultatet e zgjedhjeve në SHBA ndonjëherë deklarohen brenda disa orësh pas mbylljes së votimit, por gara e ngushtë e këtij viti mund të nënkuptojë një pritje më të gjatë.
Kur pritet rezultati i zgjedhjeve presidenciale 2024?
Vendvotimet e para mbyllen në orën 18:00 EST (23:00 GMT) të martën në mbrëmje dhe të fundit në 01:00 EST (06:00 GMT) herët të mërkurën.
Në disa gara presidenciale, fituesi është shpallur vonë natën e zgjedhjeve, ose herët në mëngjesin e ardhshëm. Këtë herë, gara kokë më kokë në shumë shtete mund të nënkuptojë që mediat të presin më gjatë përpara se të parashikojnë se kush ka fituar. Zv. presidentja demokrate Kamala Harris dhe republikani Donald Trump, ish-president, kanë luftuar kokë e kokë prej javësh. Fitoret e ngushta mund të nënkuptojnë gjithashtu rinumërime.
Në shtetin kyç të Pensilvanisë, për shembull, do të kërkohet një rinumërim nëse ka një diferencë gjysmë përqindjeje midis votave të hedhura për fituesin dhe humbësin. Në vitin 2020, diferenca ishte pak më shumë se 1.1 pikë përqindjeje.
Sfidat ligjore janë gjithashtu të mundshme. Më shumë se 100 padi parazgjedhore janë ngritur tashmë nga republikanët, duke përfshirë sfidat për të drejtën e votuesve dhe menaxhimin e listës së votuesve.
Skenarët e tjerë që mund të shkaktojnë vonesa përfshijnë çdo çrregullim të lidhur me zgjedhjet, veçanërisht në vendet e votimit. Nga ana tjetër, numërimi i votave është përshpejtuar në disa zona, përfshirë shtetin vendimtar të Miçiganit.
Kur janë shpallur rezultatet e zgjedhjeve të mëparshme presidenciale?
Në zgjedhjet e vitit 2020, rrjetet televizive amerikane nuk e shpallën Joe Biden fitues deri katër ditë pas ditës së zgjedhjeve, kur rezultati në Pensilvani u bë më i qartë.
Në zgjedhjet e tjera të fundit, votuesit kanë pasur një pritje shumë më të shkurtër.
Në vitin 2016, Trump u shpall fitues pak para orës 03:00 EST (08:00 GMT) disa orë pas mbylljes së qendrave të votimit.
Në vitin 2012, kur Barack Obama siguroi një mandat të dytë, fitorja e tij u projektua para mesnatës së të njëjtës mbrëmje të ditës së zgjedhjeve.
Megjithatë, zgjedhjet e vitit 2000 midis George W Bush dhe Al Gore ishin një përjashtim i dukshëm. Gara nuk u vendos për pesë javë, kur Gjykata e Lartë e SHBA votoi për t’i dhënë fund rinumërimit të Floridës. Kjo e mbajti Bushin në vend si fitues dhe i dha atij Shtëpinë e Bardhë.
Kur priten rezultatet në shtetet kyçe?
Gara pritet të zbresë në rezultate në 7 shtete të lëkundura, të cilat ekspertët besojnë se Harris dhe Trump kanë të dy një shans realist për të fituar:
Xhorxhia – Vendvotimet mbyllen në shtetin e Peach në orën 19:00 EST (00:00 GMT). Zyrtari më i lartë zgjedhor i Xhorxhias vlerëson se rreth 75% e votave do të numërohen brenda dy orëve të para.
Karolina e Veriut – Votimet mbyllen 30 minuta pas Xhorxhias. Rezultatet e Karolinës së Veriut pritet të shpallen para fundit të natës.
Pensilvani – Votimi përfundon në orën 20:00 EST (01:00 GMT) por ekspertët bien dakord se mund të duhen të paktën 24 orë para se të numërohen votat e mjaftueshme për të dalë një fitues.
Michigan – Votimi përfundon në orën 21:00 EST (02:00 GMT). Një rezultat nuk pritet deri në fund të së mërkurës.
Wisconsin – Rezultatet duhet të dalin menjëherë pas mbylljes së votimit në orën 21:00 EST për qarqet më të vogla, por ekspertët parashikojnë se shteti nuk do të ketë një rezultat të paktën deri të mërkurën.
Arizona – Rezultatet fillestare mund të vijnë që në orën 22:00 EST (03:00 GMT), por qarku më i madh i shtetit thotë të mos presin rezultate deri të mërkurën herët në mëngjes. Fletët e votimit postare të hedhura në ditën e zgjedhjeve mund të duhen deri në 13 ditë për t’u numëruar.
Nevada – Votat këtu mund të duhen gjithashtu ditë për t’u numëruar. Shteti lejon fletëvotimet me postë për aq kohë sa ato janë dërguar në ditën e zgjedhjeve dhe mbërrijnë jo më vonë se 9 nëntori.
Si funksionon numërimi i votave?
Në mënyrë tipike, votat e hedhura në ditën e zgjedhjeve numërohen fillimisht, të ndjekura nga votat e parakohshme dhe ato me postë, ato që janë sfiduar, dhe më pas fletëvotimet jashtë shtetit dhe ato ushtarake.
Zyrtarët e zgjedhjeve vendore – herë të emëruar, herë të zgjedhur – verifikojnë, përpunojnë dhe numërojnë votat individuale.
Verifikimi i fletëve të votimit përfshin krahasimin e numrit të hedhur me numrin e votuesve aktivë; heqjen, shpalosjen dhe ekzaminimin e çdo flete votimi për grisje, njolla ose dëmtime të tjera; dhe dokumentimin dhe hetimin e çdo mospërputhjeje.
Numërimi i votave përfshin futjen e secilës në skanerë elektronikë që pasqyrojnë rezultatet e tyre. Disa rrethana kërkojnë numërime manuale ose llogaritje të kontrolluara dy herë.
Çdo shtet dhe lokalitet ka rregulla rigoroze për atë se kush mund të marrë pjesë në kanavacë, rendin në të cilin përpunohen votat dhe cilat pjesë janë të hapura për publikun, duke përfshirë mënyrën se si vëzhguesit partiakë mund të monitorojnë dhe ndërhyjnë në numërimin e votave.
Çfarë ndodh nëse kundërshtohen rezultatet e zgjedhjeve presidenciale?
Pasi çdo votë e vlefshme është përfshirë në rezultatet përfundimtare, një proces i njohur si kolegji zgjedhor hyn në lojë.
Në çdo shtet mund të fitohet një numër i ndryshëm votash kolegji elektoral dhe është sigurimi i tyre – dhe jo vetëm mbështetja e vetë votuesve – që përfundimisht fiton presidencën.
Çfarë është kolegji zgjedhor në SHBA dhe si funksionon ai?
Në përgjithësi, shtetet i japin të gjitha votat e kolegjeve të tyre elektorale kujtdo që fiton votën popullore dhe kjo konfirmohet pas takimeve të 17 dhjetorit.
Më pas, Kongresi i ri i SHBA mblidhet më 6 janar për të numëruar votat e kolegjit zgjedhor dhe për të konfirmuar presidentin e ri.
Pas zgjedhjeve të vitit 2020, Trump refuzoi të pranonte dhe mblodhi mbështetësit për të marshuar në Kapitolin e SHBA-së ndërsa Kongresi po mblidhej për të vërtetuar fitoren e Biden.
