Rënia e regjimit të Bashar al-Assad në Siri vazhdon të krijojë shpresë në mesin e shumë sirianëve që kanë ikur nga vendi për shkak të luftës civile. Dhjetëra mijëra po kthehen me shpresën se mund të fillojë një epokë e re paqeje, tolerance dhe prosperiteti. Mbi 25 mijë refugjatë sirianë në Turqi janë kthyer në Siri vetëm në dy javët e fundit. Ministri i Brendshëm turk, Ali Yerlikaya, në një intervistë për Anadolu kujton se në gadishullin e Anadollit jetojnë ende 2,920,119 sirianë nën regjimin e mbrojtjes së përkohshme.
Ankaraja është në kontakt të ngushtë me liderët e rinj sirianë dhe po fokusohet në kthimin vullnetar të refugjatëve. Për këtë qëllim, Yerlikaya tha se një zyrë migracioni do të krijohet në ambasadën dhe konsullatën turke në Damask dhe Aleppo në mënyrë që të mund të gjurmohen të kthyerit. Turqia ka rihapur ambasadën e saj në Damask, gati një javë pasi Assad u rrëzua nga forcat e mbështetura nga Ankaraja dhe 12 vjet pasi posta diplomatike u mbyll në fillimin e luftës civile siriane.
Yerlikaya shpjegoi se një anëtar nga çdo familje do të ketë të drejtën të hyjë dhe të dalë nga Siria deri në tre herë midis 1 janarit dhe korrikut 2025, në mënyrë që të vlerësohet situata dhe të përgatitet një riatdhesim përfundimtar, në përputhje me një rregullore që do të hartohet me rekomandimin e presidentit Recep Tayyip Erdogan. Sirianët e kthyer do të mund të marrin me vete sendet dhe automjetet e tyre, shtoi ministri.
Më 27 nëntor, opozita e armatosur siriane e udhëhequr nga Abu Mohammed al-Golani filloi një ofensivë në shkallë të gjerë kundër forcave qeveritare në provincat e Alepos dhe Idlib. Në mbrëmjen e 7 dhjetorit, kundërshtarët e presidentit Assad pushtuan disa qytete strategjike, duke përfshirë Alepon, Hama, Daraa dhe Homs.
Më 8 dhjetor, ata hynë në Damask, duke e detyruar ushtrinë të tërhiqej nga kryeqyteti. Assad dha dorëheqjen dhe u largua nga vendi. Që atëherë, shtetet evropiane, duke përfshirë Gjermaninë, Mbretërinë e Bashkuar, Francën dhe Italinë, kanë vendosur të pezullojnë kërkesat për azil nga qytetarët sirianë, ndërsa Austria ka njoftuar se po përgatitet të dëbojë rreth 100,000 refugjatë nga vendi.
Rreth 1.3 milionë refugjatë sirianë jetojnë në Evropë, ndërsa 4.8 milionë të tjerë jetojnë në vendet fqinje. Shumë prej tyre zgjodhën të kthehen në mënyrë spontane dhe sipas parashikimeve do të vijnë të tjerë. Sipas Organizatës Ndërkombëtare të Kombeve të Bashkuara për Migracionin (IOM), që nga 17 dhjetori, rreth 100,000 refugjatë ishin kthyer në Siri nga vendet fqinje, por këto janë vlerësime të përafërta, pasi disa mund të jenë kthyer pa u regjistruar.
Agjencia e OKB-së për refugjatët parashikon se rreth 1 milion njerëz do të kthehen në Siri midis janarit dhe qershorit 2025. Megjithatë, ky kundëreksod mund të përbëjë një sfidë për vendin. “Ne besojmë se kthimi i miliona njerëzve do të krijonte konflikt brenda një shoqërie tashmë të brishtë”, paralajmëroi Amy Pope, drejtore e përgjithshme e IOM-it, gjatë një konference për shtyp në Gjenevë pas një udhëtimi në Siri.
“Ne nuk po promovojmë riatdhesime në shkallë të gjerë. Komunitetet, sinqerisht, nuk janë gati të thithin njerëzit e zhvendosur”, tha Pope.
