Komisioni Evropian ripohoi angazhimin e tij për të zbatuar ligjet e Bashkimit Evropian dhe për të detyruar platformat e mediave sociale për të respektuar të drejtat e qytetarëve, pasi një stuhi kritikash nga bosët e teknologjisë së Shteteve të Bashkuara e vendosi bllokun në mbrojtje.

”Pavarësisht nga origjina e tyre ose ku janë themeluar, kompanitë që ofrojnë shërbime në BE duhet të jenë në përputhje me legjislacionin e BE-së”, tha Thomas Regnier, zëdhënës i komisionit për Sovranitetin Teknologjik, para gazetarëve në Bruksel.

Krahu ekzekutiv i BE-së, përgjegjës për zbatimin e ligjeve digjitale të bllokut, po përgjigjej kështu pasi shefi i Meta, Mark Zuckerberg akuzoi Evropën për proteksionizëm dhe censurë dhe grumbulloi presionin mbi bllokun, pas ndërhyrjeve nga miliarderi amerikan i teknologjisë, Elon Musk.

Në një intervistë me podkasterin e njohur amerikan Joe Rogan të premten, Zuckerberg i bëri thirrje presidentit të zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, të mbrojë kompanitë e mëdha të teknologjisë amerikane kundër sanksioneve të BE-së.

Zuckerberg pretendoi se BE-ja kishte gjobitur kompanitë e teknologjisë “më shumë se 30 miliardë dollarë gjatë 10 ose 20 viteve të fundit”, duke argumentuar se politika e saj ndaj kompanive ishte “pothuajse si një tarifë doganore”.

Rregullatorët evropianë kanë gjobitur kompaninë mëmë Facebook Meta me miliarda euro për shkeljen e rregullave të mbrojtjes së të dhënave dhe konkurrencës në vitet e fundit.

Zuckerberg u bëri jehonë komenteve të Musk, pronarit të X dhe një aleati i ngushtë i Trump, i cili ka kritikuar Aktin e Shërbimeve Digjitale (DSA), një ligj historik i BE-së që rregullon përmbajtjen digjitale dhe platformat e mediave sociale.

Brukseli hedh poshtë akuzat e Zuckerberg, por ka lënë arsenalin e tij ligjor për shënjestrimin e platformave digjitale më të mëdha në botë për momentin, me sa duket nga frika e zemërimit të udhëheqjes së ardhshme të SHBA-së pasi Trump arriti të fitojë.

“Platformat e mediave sociale luajnë një rol të madh në jetën e përditshme të njerëzve”, shkroi në X Henna Virkkunen, komisionerja evropiane për Sovranitetin Teknologjik, “por ato gjithashtu kanë rëndësi dhe ndikim të madh social dhe ekonomik”.

“Në Evropë, ne duam të krijojmë një mjedis digjital të sigurt dhe të drejtë. Detyra jonë është të sigurojmë që të drejtat e qytetarëve evropianë të respektohen dhe legjislacioni ynë të zbatohet”, shtoi ajo.

Komentet e Virkkunen për X ishin përgjigjja e parë në mbrojtje kundër sulmeve të Zuckerberg, por komisioneri nuk iu referua drejtpërdrejt shefit të Metës apo të kritikonte kompaninë e tij.

Autoriteti i Brukselit është i ngadalshëm për të ndërhyrë

Intervista e Zuckerberg me Rogan u zhvillua disa ditë pasi grupi Meta njoftoi se po braktiste kontrollimin e fakteve nga palët e treta në SHBA dhe do t’i drejtohej një modeli të njohur si “Shënimi i Komunitetit”, i popullarizuar nga X, ku vetë përdoruesit e moderonin.

Vendimi i Metës për të kontrolluar faktet në SHBA – për të cilin ekspertët e dezinformimit frikësohen se rrezikon të hapë portat për narrativat e rreme – gjithashtu nuk shkaktoi një përgjigje të madhe nga krahu ekzekutiv i BE deri më tani.

Heshtja e komisionit është pjesë e një modeli: ai ka qëndruar me vendosmëri jashtë përleshjes, ndërsa aleati i Trump, Musk, nxiti liderët evropianë me një seri shpërthimesh ndezëse mbi emigracionin, krimin dhe lirinë e shprehjes.

Megjithatë, autoriteti i Brukselit kundërshtoi deklaratat e bëra nga Alice Weidel, udhëheqëse e partisë së ekstremit të djathtë ”Alternativa për Gjermaninë” (AfD) në bisedë me Musk në X, në lidhje me mbikëqyrjen e ndërveprimit të tyre në platformë nga më shumë se njëqind zyrtarë të BE-së nën DSA.

Weidel tha se 150 burokratë të BE-së do të dëgjonin bisedën “për të zbatuar këtë ligj qesharak për shërbimet digjitale”.

”Kjo nuk ishte asgjë më shumë se censurë e fjalës së lirë”, tha Musk.

“Kjo është e gabuar”, tha një zëdhënës i Komisionit. Nuk bëhej fjalë për monitorim të përmbajtjes së transmetimit të drejtpërdrejtë, apo reagim ndaj tij, përkundrazi dy ose tre punonjës do të monitoronin sistemet që transmetonin dhe publikonin transmetimin e drejtpërdrejtë.

Këto sisteme do të përfshijnë algoritmin e një platforme ose sisteme rekomandimi.

Në total, sipas komisionit, janë rreth 150 vetë staf që punojnë në të gjitha aspektet e zbatimit të DSA. Ky staf do të punonte në mënyrë aktive në monitorimin e përputhjes së platformave me DSA dhe në procedurat e ndryshme në vazhdim.

”Mos u frikësoni nën presionin amerikan”

Kryeministri spanjoll Pedro Sánchez paralajmëroi për rritjen e ekstremit të djathtë, të udhëhequr nga njeriu më i pasur në planet, duke iu referuar Musk, në 50-vjetorin e vdekjes së Francisco Francos, ish-diktatorit autokratik të vendit.

Sánchez ishte shumë kritik ndaj miliarderit amerikan dhe u ankua për sulmet e tij ndaj institucioneve demokratike, për nxitjen e urrejtjes dhe thirrjet për mbështetje në Gjermani për AfD-në.

Ndryshe nga krahu ekzekutiv i BE-së, ligjvënësit evropianë, të frikësuar se fitorja e Trump mund të shkaktojë hezitimin e Brukselit në zbatimin e ligjeve të reja të teknologjisë, rritën presionin ndaj komisionit.

Në lëvizjen e fundit, eurodeputetja franceze Stéphanie Yon-Courtin i shkroi presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen të premten, duke i kërkuar Brukselit “të mos frikësohej” nën presionin amerikan.

Ministri i Jashtëm francez Jean-Noel Barrot i bëri thirrje komisionit që ose të zbatojë “me vendosmërinë më të madhe ligjet që i kemi dhënë vetes për të mbrojtur hapësirën tonë publike” ose përndryshe t’u kthejë fuqitë vendeve anëtare të BE-së për ta bërë këtë.

Ministri spanjoll i Çështjeve Dixhitale Óscar López paralajmëroi në një intervistë se X “është shumë më i fuqishëm” se mediat e tjera dhe se Musk përdor rrjetin e tij social “si të dojë”.

BE nuk është e ngadaltë për të vepruar ndaj TikTok-ut

Hetimi i sapogjetur nuk kufizohet te Meta ose X.

Në ditën e zgjedhjeve në SHBA vitin e kaluar, u publikua lajmi se Apple do të përballej me një gjobë sipas ligjit të ri të konkurrencës teknologjike të bllokut, Aktit të Tregjeve Digjitale (DMA), por dy muaj më vonë, dënimi nuk ka arritur ende.

Burime pranë çështjes thanë se kabineti i Von der Leyen ngriu planet për të gjobitur Apple, nga frika se çdo sanksion mund të dëmtonte lidhjet e brishta transatlantike nën Trump.

Kontrasti është i habitshëm me kompanitë nga jashtë SHBA-së.

Komisioni në dhjetor hapi një hetim ndaj TikTok-ut në pronësi të gjigantit kinez të argëtimit ByteDance pas akuzave se platforma ishte përdorur nga Rusia për të ndikuar në rezultatin e zgjedhjeve presidenciale, të anuluara më vonë, në Rumani.

Shqetësimet për TikTok shtrihen edhe jashtë BE-së.

Në Shqipëri, qeveria ndaloi në dhjetor TikTok-un për një vit.

Kryeministri shqiptar, Edi Rama deklaroi se ky rrjet social kishte nxitur dhunë dhe bullizëm tek adoleshentët shqiptarë.

Rregullatorët evropianë gjithashtu kanë hetuar X që nga dhjetori 2023, por lidhjet e ngushta të Musk me Trump kanë ngritur pikëpyetje se si BE-ja do të trajtojë platformën e tij dhe shkeljet e saj të dyshuara të DSA, të cilat mund të çojnë në gjoba.

Megjithatë, Musk ka mbështetje nga vendet e tjera anëtare të BE-së dhe kryeministrja italiane, Giorgia Meloni hodhi poshtë kritikat se Musk ishte një kërcënim për demokracinë.

“A është problemi [me Musk] se ai është i pasur dhe me ndikim apo se nuk është i majtë?”, u tha Meloni gazetarëve në një konferencë shtypi në Romë.

“Mund t’ju ​​pëlqejë apo jo, por kur më thonë se ekziston rreziku i ndërhyrjes, theksoj se nuk është rasti i parë i njerëzve të njohur dhe të pasur që shprehin mendimet e tyre”, tha Meloni.

“Kam parë disa raste dhe shpesh kundër meje dhe askush nuk është skandalizuar”, shtoi ajo.

Sipas Bloomberg, autoritetet kineze po shqyrtojnë mundësinë që Musk të blejë operacionet e TikTok-ut në SHBA nëse platforma popullore ndalohet në SHBA deri në fund të javës.

Qeveria kineze dhe ByteDance kanë kundërshtuar gjithmonë hapur shitjen e pjesës amerikane të TikTok-ut.

”Por, zyrtarët e lartë kinezë kishin filluar tashmë të diskutojnë planet e emergjencës për TikTok-un si pjesë e një diskutimi të gjerë rreth asaj se si të punohet me administratën e Donald Trump, njëri prej të cilëve përfshin Musk”, thanë burime konfidenciale për Bloomberg./ (nga enr, AFP, ANSA, ATSH, dpa, Europa Press, EFE)