Marrëveshja për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës përfaqëson iniciativën e dy vendeve udhëheqëse të Bashkimit Evropian që përfundimisht të zgjidhet statusi i Kosovës dhe që Serbia të pajtohet sa më shumë me fqinjët e saj dhe përfundimisht “një ditë të anëtarësohet në BE. “, ka thënë akademiku Nenad Kostiq për FoNet.

I pyetur për konfliktin e ngrirë, ai në serinë e bisedimeve për zgjidhjen e problemit të Kosovës tha se konflikti nuk është i ngrirë, por po zgjidhet.

“Një konflikt i ngrirë është një fuçi baruti që pret vetëm një fitil”, paralajmëroi Kostiç dhe shtoi se ata që e mbrojnë atë fantazojnë se gjithçka do të shkojë sipas dëshirës në të ardhmen, por se ai është kundër një konflikti të ngrirë.

Ai theksoi se konfliktet duhet të zgjidhen me diplomaci dhe marrëveshje dhe përmendi shembujt e vendeve që kanë qenë në luftë dhe që sot bashkëpunojnë, si Franca dhe Gjermania dhe Amerika e Japonia.

I pyetur për mundësinë e shpërthimit të konflikteve, Kostiq vlerësoi se konfliktet janë verbale, ideologjike dhe propagandistike dhe se Serbia nuk mund të shkaktojë konflikt derisa forcat e NATO-s janë në detyrë në Kosovë dhe as nuk mendon për këtë. “Mirë që nuk e mendon”, ka thënë Kostiq dhe ka vlerësuar se edhe Serbia edhe Kosova janë të kufizuara në veprimet e tyre.

“Ne jemi aq të kufizuar në aktivitetet tona të politikës së jashtme, saqë ambasadori amerikan, kur një bateri artilerie u zhvendos nga Nishi në Rashkë me kërkesë të Presidentit të Republikës, erdhi dhe tha se duhej të kthehej në Nish dhe “përfundoi në Nish”, ka thënë Kostiq.

Ai beson se Kosova është e dobët për të shkaktuar ndonjë konflikt serioz, i bindur se “mentorët perëndimorë” ua kanë ndaluar të shkaktojnë konflikt dhe se janë urdhëruar të “heshtin dhe të vuajnë” qoftë edhe për një incident si ai në Banjskë, me qëllim që të “pajtohen me Serbinë”.

Duke folur për Bashkimin e Komunave Serbe (ZSO), Kostiq beson se është në interes të “minoritetit serb në Kosovë” që të ketë një autonomi dhe organizim territorial. Këto, sipas tij, janë detyrimet nga Marrëveshja e Brukselit dhe nuk po i bëjnë presion as aleatëve perëndimorë.

Ai vlerësoi se Asocacioni nëse themelohet do të jetë i dobët, por edhe se çështja është se sa do ta respektojnë marrëveshjen të dyja palët. “Unë jam shumë skeptik për perspektivat për një autonomi thelbësore, të dobishme, ekzekutive të serbëve në Kosovë,” tha Kostiç.

I pyetur për anëtarësimin e Kosovës në Kombet e Bashkuara, ai tha se si qytetar mund të jetë për çdo gjë, por pyetja është se çfarë duhet të bëjnë shtetarët e Kosovës dhe Serbisë. “Ata duhet të zbatojnë marrëveshjen e tyre të shkruar, ku thuhet qartë se Serbia nuk do ta kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare”, përkujtoi Kostiq.

I pyetur nëse zgjidhja e çështjes së Kosovës duhet të arrihet përmes konferencës apo dialogut ndërkombëtar, Kostiq tha se gjatë historisë konferencat ndërkombëtare dhe konferencat e paqes janë organizuar shpejt pas përfundimit të luftës dhe se tani është tepër vonë për një gjë të tillë.

“Kosova u bë de facto e pavarur 25 vjet më parë. Ajo shpalli pavarësinë 16 vjet më parë. Zhvillimi i mëtjeshëm i marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës është shumë i ngushtë. Nuk e shoh terrenin atje, as nevojën për një konferencë të madhe. Për këtë duhet të bien dakord pushtetarët në Prishtinë dhe Beograd, sigurisht nën kujdesin e fuqive të mëdha”, shtoi Kostiq.

Zgjedhjen mes Kosovës dhe Bashkimit Evropian ai e sheh si një dikotomi të rrejshme dhe thekson se nuk duhet bërë tepër, në aspektin që njerëzit të besojnë se Serbia po zgjedh diçka, sepse Serbia nuk po zgjedh asgjë.

“Askush nuk ia ofron Serbisë atë zgjedhje. Ka kaluar koha kur një diplomaci e aftë, eksperte, profesionale do të arrinte të merrte diçka në këmbim. “Fatkeqësisht, Serbia humbet në të gjitha forumet diplomatike dhe nuk merr pothuajse asgjë, përveç disa premtimeve të vakëta për të ardhmen”, pohon Kostiq.

Ai shtoi se do të ishte mirë që Serbia të anëtarësohej në BE, sepse do të ishte mirë për shoqërinë dhe qytetarët, por se kjo mundësi dhe zgjedhje “varet shumë nga pajtimi me Kosovën”./Danas/ 

(d.xh-Balkanweb)