Zyrtarë të lartë amerikanë dhe ukrainas kanë konfirmuar se raketat Atacms të prodhuara nga SHBA janë hedhur në territorin rus për herë të parë gjatë luftës në Ukrainë.

Sulmi në rajonin jugperëndimor të Rusisë Bryansk erdhi dy ditë pasi administrata e Joe Biden lejoi përdorimin e tyre dhe në ditën e 1000-të të luftës që kur Rusia nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë.

Cilat janë aftësitë e tyre?
Ky njihet si Sistemi i Raketave Taktike të Ushtrisë, ose Atacms. Ai u zhvillua gjatë Luftës së Ftohtë për të shkatërruar objektivat sovjetikë dhe Kievi i ka përdorur ato tashmë, por vetëm në objektiva në zonat e pushtuara të Ukrainës.

Të prodhuara nga Lockheed Martin, raketat mund të godasin objektiva deri në 190 milje (300 km) larg. Raketat balistike fluturojnë shumë më lart në atmosferë se shumica e raketave dhe mund të shmangin mbrojtjen kundërajrore, ndërsa godasin tokën me shpejtësi të madhe.

Atacm konsiderohen me rreze të gjatë, megjithëse nuk kanë rrezen e një rakete balistike lundrimi ose ndërkontinentale.

Pse administrata Biden e ka ndryshuar qëndrimin e saj?
Kievi ka lobuar në Uashington për të marrë dritën jeshile për të përdorur Atacms kundër objektivave në Rusi dhe Biden tani është nën më shumë presion. Presidenti i zgjedhur, Donald Trump, ka thënë se do të kërkojë një fund të shpejtë të luftës në Ukrainë, duke shkaktuar shqetësim nga Kievi dhe mbështetësit e tij globalë se Moska do të bëjë përparime serioze në fushën e betejës.

Biden kishte refuzuar më parë të lejonte sulme brenda Rusisë me Atacms, sepse kishte frikë se do të përshkallëzonin luftën, diçka që presidenti rus, Vladimir Putin, ka premtuar se do të ndodhë. “Ne po përpiqemi të shmangim luftën e tretë botërore”, ka thënë Biden.

Megjithatë, vendimi tani po justifikohet si një përgjigje ndaj pranisë së trupave të Koresë së Veriut që luftojnë përkrah forcave ruse. Muajin e kaluar, Pheniani dërgoi rreth 10,000 trupa në Rusi për të marrë pjesë në luftën e Ukrainës. Ka shqetësime se dhjetëra mijëra të tjerë mund të dërgohen.

Çfarë ndikimi do të kenë në fushën e betejës?
Ukraina tani do të jetë në gjendje të godasë objektivat në Rusi për ta ndihmuar atë të mbrojë më shumë se 1000 km katrorë të territorit që mban në rajonin rus të Kursk. Atacms mund të synojnë depot ruse të armëve dhe municioneve, linjat e furnizimit dhe bazat ushtarake, të cilat do t’u jepnin lehtësim trupave ukrainase në vijën e frontit.

Sulmi i së martës goditi një depo municioni në rajonin Bryansk, thanë zyrtarët ukrainas.

Me inaugurimin e Trump në janar, masa mund të jetë një mënyrë për të forcuar dorën e Ukrainës ushtarakisht përpara se ajo të detyrohet në bisedimet e paqes. Mund të ketë gjithashtu një ndikim psikologjik, duke rritur moralin në Ukrainë gjatë një periudhe të vështirë.

Cila është gjendja e luftës?
Moska pritet të nisë së shpejti një ofensivë të madhe për të rimarrë Kurskun, veçanërisht me mbështetjen e forcave të Koresë së Veriut.
Atacms, megjithatë, nuk shihen si një plumb magjik dhe forcat ruse tashmë kanë fituar terren në lindje të vendit. Problemi i madh i Ukrainës është se ajo ka nevojë të madhe për trupa, pasi Kievi po përpiqet të mobilizojë më shumë njerëz për t’iu bashkuar luftës.

Po në lidhje me Storm Shadow dhe armë të tjera?
Biden e ka lejuar gradualisht Kievin të përdorë armatim më të avancuar dhe me rreze më të gjatë. Në fillim të luftës, ai nënshkroi përdorimin nga Kievi të Sistemit të Raketave të Artilerisë me Lëvizshmëri të Lartë, ose Himars, i cili mund të godasë objektivat deri në 50 milje (80 km) larg.

Ka pasur spekulime gjatë dy muajve të fundit se Ukrainës mund t’i jetë dhënë autorizim i ngjashëm për të përdorur raketa Storm Shadow, të furnizuara nga perëndimi, të cilat kanë aftësi të krahasueshme me Atacms.

Raketat franko-britanike me rreze të gjatë veprimi mbështeten në një sistem udhëzues të SHBA-së, kështu që Uashingtoni duhet të bjerë dakord për mënyrën e përdorimit të tyre. Është e mundur që vendimi i Biden për Atacms do t’i inkurajojë aleatët e tij evropianë për t’i dhënë Kievit më shumë liri se si do të përdoret Storm Shadow (i njohur në Francë si Scalp).

Raketat janë mjaft të fuqishme për të depërtuar në bunkerë dhe për të dëmtuar aeroportet dhe mund të shënjestrohen saktësisht.