I arrestuar për pesë vjet në Britani dhe i kërkuar për një kohë të gjatë në SHBA, Julian Assange është cilësuar nga mbështetësit e tij si një simbol i lirisë së shtypit.
Pas vitesh betejash ligjore, themeluesi i WikiLeaks mund të marrë frymë lirisht, sepse ai arriti një marrëveshje të hënën për të pranuar fajësinë për shkeljen e ligjeve të spiunazhit të SHBA-së në këmbim të lirimit të tij, në mënyrë që të mund të kthehet në vendlindjen e tij Australi.
Njoftimi u bë në një kohë kur drejtësia britanike do të shqyrtonte apelin përfundimtar të Assange kundër ekstradimit të tij në Shtetet e Bashkuara në korrik. Ata rreth tij theksuan se shëndeti fizik i 52-vjeçarit australian ishte përkeqësuar pas 12 vitesh, pesë prej tyre në burg dhe avokatët e tij vazhdimisht paralajmëronin për rrezikun që ai të përpiqej të vriste veten. “Ata do ta fusin Julian në një vrimë kaq të thellë sa nuk do ta shoh më kurrë driten e diellit” nëse ai ekstradohet në SHBA, tha gruaja e tij Stella, ish-avokatja e tij që u martua me të në mars 2022, ata kanë dy fëmijë së bashku. “E gjithë bota e di se shëndeti mendor i Julian është jashtëzakonisht shqetësues dhe se mbijetesa e tij është në rrezik”, shtoi ajo.
Shtetet e Bashkuara donin të ndiqnin penalisht Assange për publikimin që nga viti 2010 në faqen e internetit të WikiLeaks të më shumë se 700,000 dokumenteve të klasifikuara që përshkruanin aktivitetet diplomatike dhe ushtarake të Uashingtonit, kryesisht në Afganistan dhe Irak.
Assange është mbajtur në burgun e sigurisë maksimale të Belmars në lindje të Londrës që nga prilli 2019, kur u hoq me forcë nga ambasada e Ekuadorit, ku ishte strehuar shtatë vjet më parë. Më pas ai u akuzua për përdhunim në Suedi, një akuzë që u hodh poshtë.
“Julian Assange është i lirë” dhe është larguar nga Britania, shkroi WiliLeaks menjëherë pas shpalljes së marrëveshjes me drejtësinë amerikane.
Australiani ishte djali i Christine Anne Assange, e cila ishte një artiste teatri dhe u divorcua nga babai i tij menjëherë pasi Julian lindi.
Ai e krahasoi fëmijërinë e tij me atë të Tom Sawyer. Në moshën 15-vjeçare ai kishte jetuar tashmë në më shumë se 30 qytete australiane përpara se të vendosej në Melburn, ku studioi matematikë, fizikë dhe shkenca kompjuterike.
Asanzh iu bashkua komunitetit të hakerëve dhe filloi të hakonte faqet e internetit të NASA-s ose Pentagonit duke përdorur pseudonimin “Mendax”.
Në vitin 2006 ai krijoi uebsajtin WikiLeaks për të “liruar” shtypin dhe “të ekspozojë sekretet dhe shkeljet e SHBA”. Më pas ai u bë, sipas një prej biografëve të tij, “njeriu më i rrezikshëm në botë”.
Ai u bë i njohur për publikun e gjerë në vitin 2010 me publikimin e qindra mijëra dokumenteve të klasifikuara amerikane, të cilat e bënë atë një mbrojtës kryesor të së drejtës për informim.
Dhjetë vjet përpara se të ishte në Shtëpinë e Bardhë, Joe Biden, atëherë nënpresidenti i Barack Obamës, kishte deklaruar se Assange dukej më shumë si “një terrorist i teknologjisë së lartë” sesa një pasardhës i Dokumenteve të Pentagonit, i cili kishte ekspozuar në vitet 1970 gënjeshtrat e SHBA lidhur me luftën në Vietnam.
“Sipas zv/presidentit të Amerikës së Veriut, e vërteta për SHBA-në është e barabartë me terrorizëm ”, ishte përgjigjur Assange.
Për më tepër, në vitin 2016, gjatë fushatës zgjedhore amerikane, WikiLeaks zbuloi mijëra emaile të Partisë Demokratike dhe ekipit të Hillary Clinton, në atë kohë një kandidate për presidencën e Shteteve të Bashkuara.
Episodi ngjalli dyshime nga kritikët e tij se ai kishte bashkëpunuar me Rusinë, ndërkohë që mori lëvdata nga rivali i Klintonit, Donald Trump. CIA pretendoi se WikiLeaks i kishte marrë dokumentet përmes agjentëve rusë, gjë që faqja e internetit e mohoi.
Në vitin 2011, pesë gazeta (mes tyre The New York Times, The Guardian, Le Monde) të lidhura me WikiLeaks dënuan metodat e faqes në internet, e cila publikonte kabllogramet e Departamentit të Shtetit pa mbuluar disa informacione të ndjeshme, duke thënë se ato mund të “vënë në rrezik disa burime”.
Në fund të vitit 2022, të njëjtat gazeta i kërkuan qeverisë amerikane që të heqë akuzat ndaj Assange sepse “publikimi nuk është krim”.
‘Është e pabesueshme’ thotë gruaja e tij – Gjyqtari do të nënshkruajë nesër marrëveshjen
‘Jam i emocionuar, gjyqtari do të nënshkruajë marrëveshjen e tij nesër’ tha Gruaja e Julian Assange, Stella, ‘e emocionuar’ për lirimin e tij të afërt pas 14 viteve betejë ligjore, duke komentuar se lajmi është “i pabesueshëm”.
Assange, 52 vjeç, pranoi të pranonte fajin për shkeljen e ligjeve të spiunazhit të SHBA-së, sipas Gjykatës së Qarkut të SHBA për Ishujt Mariana Veriore, në këmbim të lirimit të tij pas pesë vitesh në burgun e sigurisë maksimale Belmars në Londër. Ai kishte kaluar më parë shtatë vjet i mbyllur në ambasadën e Ekuadorit në kryeqytetin britanik.
“Unë jam thjesht e emocionuar,” tha Stella Assange për radion BBC.
“Ai do të jetë i lirë sapo të marrë nënshkrimin e gjyqtarit dhe kjo do të ndodhë nesër”, shtoi ai, duke folur nga Sydney, Australi, ku Assange pritet të shkojë pasi të dalë në gjykatë në ishullin Saipan të Paqësorit.
Stella Assange tha se ajo fluturoi për në Australi të dielën me dy fëmijët e saj me Julian, 7 dhe 5 vjeç. Ajo shtoi se u tha atyre se do të vinte një “surprizë e madhe”, por nuk ishte e sigurt se çfarë do të ndodhte deri në minutën e fundit.
“Ne nuk ishim vërtet të sigurt deri në 24 orët e fundit se do të ndodhte në të vërtetë,” tha ai.
Stella Assange vuri në dukje se nuk dëshiron të thotë shumë derisa gjykatësi amerikan të nënshkruajë marrëveshjen. “Është thjesht e pabesueshme. Duket sikur nuk është e vërtetë”, shtoi ai.
