Përdorimi i ujit në mënyrë më efikase do të ndihmojë në uljen e emetimeve të ngrohjes së planetëve dhe frenimin e ndryshimit të klimës – një përfitim i mundshëm që duhet të njihet gjerësisht.
Në një raport të lëshuar në Ditën Botërore të Ujit, agjensitë e KB thanë se ngrohja globale “do të ndikojë në disponueshmërinë, cilësinë dhe sasinë e ujit për nevojat themelore të njeriut”.
Për t’u përdorur përdorur me kufizime në mënyrë të mençur dhe të drejtë, politikëbërësit dhe bizneset gjithashtu duhet të kërkojnë të menaxhojnë burimet ujore për të ekonomizuar energjinë elektrike dhe karburantin e nevojshëm për të pompuar, pastruar dhe shpërndarë ujin, thuhet në raport.
“Nëse kurseni ujë, po kurseni energji dhe zvogëloni gazrat e serës për të prodhuar atë energji për të sjellë ujin,” tha Richard Connor, redaktori i raportit.
Ujë mund të kursehet duke kaluar në burime të energjisë më pak të etura, si era në vend të karburanteve fosile, shtoi ai.
Përdorimi i ujit është rritur gjashtëfish gjatë shekullit të kaluar dhe po rritet me rreth 1% në vit, tha Raporti i Kombeve të Bashkuara për Zhvillimin e Ujit.
Ai përshkruan mënyrat se si uji mund të përdoret dhe riciklohet në mënyrë më efektive për të kufizuar emetimet, së bashku me kujdesin për natyrën.
Rivendosja dhe mbrojtja e ligatinave, për shembull, është e “rëndësisë kritike”, sepse ato depozitojnë dy herë më shumë karbon se pyjet, duke parandaluar gjithashtu përmbytjet, pastrimin e ujit dhe sigurimin e një habitati për kafshët dhe zogjtë, thuhet në raport.
Bujqësia e konservimit – një metodë e gjelbërimit bujqësor që shkakton shqetësime minimale në tokë – gjithashtu ndihmon në uljen e emetimeve të karbonit dhe sasive të mëdha të ujit të nevojshëm për ujitje të bimëve në sistemet bujqësore intensive.
Trajtimi i më shumë ujërave të zeza gjithashtu do të bënte një ndryshim të madh, tha raporti, duke vërejtur se 80-90% e ujërave të zeza shkarkohet në mjedis pa asnjë formë trajtimi.
Ujërat e zeza të patrajtuara janë një burim kryesor i metanit, një gaz i fuqishëm i serës, ndërsa trajtimi i ujërave të zeza llogariten për 3-7% të të gjitha shkarkimeve, për shkak të energjisë dhe biokimikëve të nevojshëm për procesin.
Zgjidhja më e mirë, thuhet në raport, është të investoni në teknika moderne që nxjerrin metan nga lënda organike në ujërat e zeza dhe të përdorni këtë biogazë për të gjeneruar energjinë e nevojshme për trajtimin e ujit – një metodë e përdorur tashmë në disa vende të pakta me ujë si Jordan, Meksikë , Peru dhe Tajlandë.
Si rezultat, shërbimet publike atje kanë ulur emetimin e karbonit me mijëra ton, ndërsa bëjnë kursime financiare dhe sigurojnë një shërbim me cilësi më të lartë, shtoi ai.
Një nga pengesat kryesore për këto lloj qasjesh është mungesa e bashkëpunimit ndërmjet zyrtarëve qeveritarë që punojnë për ndryshimin e klimës dhe ata që kanë për detyrë administrimin e ujit.
“Shkëputja mbetet jashtëzakonisht e qartë në nivelin e politikave,” tha Connor.
Për shembull, Marrëveshja e Parisit për ndryshimin e klimës në 2015 nuk përmend ujë, vuri në dukje raporti i KB.
Planet kombëtare të veprimit ndaj klimës të paraqitura nga vendet nën atë pakt përgjithësisht e pranojnë rëndësinë e ujit, por pak prej tyre deri më tani kanë paraqitur dhe kushtuar projekte specifike, shtoi ai.
“Kur vjen koha për të kaluar nga biseda në veprim – qoftë financë ose ndryshe – biseda bie në vesh të shurdhër dhe uji lihet mënjanë dhe … lihet pas,” tha Connor.
Përpjekje më konkrete për t’u përshtatur me stresin në rritje të ujit dhe uljen e emetimeve nga përdorimi i ujit do të kërkojnë planifikim të përbashkët midis ndryshimit të klimës dhe specialistëve të ujit, si dhe investime më të mëdha për t’i zbatuar ato, thuhet në raport.
Shërbimet e administrimit të ujit, furnizimit me ujë dhe kanalizimeve janë të financuara, por duke trajtuar ngrohjen globale si dhe sfidat e ujit, projektet mund të synojnë të kapin një pjesë më të madhe të financimit të klimës.
Në vitin 2016, vetëm 2.6% e 455 miliardë dollarëve të investuar në masat e ndryshimit të klimës u ndanë për menaxhimin e ujit.
Kjo mund të ketë filluar të ndryshojë. Në katër vitet e kaluara, Fondi i Gjelbër i Klimës, për shembull, ka aprovuar dy projekte në Sri Lanka për të azhornuar sistemet e ujitjes në fshat, për të mbrojtur ujëmbledhëset, dhe për të promovuar praktikat bujqësore të zgjuara.
“Uji nuk ka nevojë të jetë problem – ai mund të jetë pjesë e zgjidhjes,” tha Audrey Azoulay, drejtori i përgjithshëm i Organizatës së Kombeve të Bashkuara Arsimore, Shkencore dhe Kulturore.
(A.Ago, BalkanWeb)
