Autoriteti i dosjeve thotë se ka deklasifikuar rreth 30 mijë dokumente që lidhen me vdekjen e ish-kryeministrit Mehmet Shehu.
Reagimi:
“𝐾𝑢𝑠ℎ 𝑒 𝑣𝑟𝑎𝑢 𝑀𝑒ℎ𝑚𝑒𝑡 𝑆ℎ𝑒ℎ𝑢𝑛?”, “𝑃𝑠𝑒 𝑒 𝑣𝑟𝑎𝑛𝑒̈ 𝑀𝑒ℎ𝑚𝑒𝑡 𝑆ℎ𝑒ℎ𝑢𝑛?”, “𝑃𝑜 𝑓𝑎𝑚𝑖𝑙𝑗𝑒𝑛 𝑒 𝑡𝑖𝑗 𝑘𝑢 𝑒 𝑐̧𝑢𝑎𝑛?” “𝐸̈𝑠ℎ𝑡𝑒̈ 𝑚𝑒 𝑡𝑒̈ 𝑣𝑒̈𝑟𝑡𝑒𝑡𝑒̈ 𝑚𝑖𝑠𝑡𝑒𝑟𝑖𝑜𝑧𝑒 𝑣𝑑𝑒𝑘𝑗𝑎 𝑒 𝑡𝑖𝑗. 𝐴𝑖 𝑞𝑒̈𝑛𝑑𝑟𝑜𝑖 𝑝𝑟𝑎𝑛𝑒̈ 𝐸𝑛𝑣𝑒𝑟 𝐻𝑜𝑥ℎ𝑒̈𝑠 𝑝𝑒̈𝑟 40 𝑣𝑗𝑒𝑡 𝑚𝑒 𝑟𝑎𝑑ℎ𝑒̈. 𝑀𝑒𝑛𝑑𝑜𝑗 𝑠𝑒 𝑆ℎ𝑒ℎ𝑢 𝑑𝑢ℎ𝑒𝑡 𝑡𝑒̈ 𝑗𝑒𝑡𝑒̈ 𝑠𝑡𝑢𝑑𝑖𝑢𝑎𝑟 𝑑ℎ𝑒 𝑛𝑑𝑗𝑒𝑘𝑢𝑟 𝑛𝑔𝑎 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑜𝑛𝑎 𝑚𝑒 𝑖𝑛𝑓𝑙𝑢𝑒𝑛𝑐𝑒̈ 𝑡𝑒̈ 𝑚𝑎𝑑ℎ𝑒 𝑛𝑒̈ 𝐵𝑦𝑟𝑜𝑛𝑒̈ 𝑃𝑜𝑙𝑖𝑡𝑖𝑘𝑒, 𝑡𝑒̈ 𝑐𝑖𝑙𝑒̈𝑡 𝑘𝑎𝑛𝑒̈ 𝑚𝑢𝑛𝑑𝑢𝑟 𝑡’𝑖 𝑚𝑏𝑢𝑠ℎ𝑖𝑛 𝑚𝑒𝑛𝑑𝑗𝑒𝑛 𝐸𝑛𝑣𝑒𝑟 𝐻𝑜𝑥ℎ𝑒̈𝑠 𝑠𝑒 𝑆ℎ𝑒ℎ𝑢 𝑘𝑒̈𝑟𝑘𝑜𝑛 𝑡𝑒̈ 𝑚𝑎𝑟𝑟𝑒̈ 𝑓𝑢𝑞𝑖𝑛𝑒̈. 𝐾𝑒̈𝑡𝑜 𝑗𝑎𝑛𝑒̈ 𝑚𝑒𝑛𝑑𝑖𝑚𝑒𝑡 𝑒 𝑚𝑖𝑗𝑎 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑜𝑛𝑎𝑙𝑒, 𝑛𝑒̈ 𝑓𝑎𝑘𝑡 𝑔𝑗𝑒̈𝑟𝑎 𝑘𝑜𝑛𝑘𝑟𝑒𝑡𝑒 𝑛𝑢𝑘 𝑑𝑖. 𝐴𝑖 𝑘𝑎 𝑞𝑒𝑛𝑒̈ 𝑛𝑗𝑒̈ 𝑛𝑔𝑎 𝑙𝑢𝑓𝑡𝑒̈𝑡𝑎𝑟𝑒̈𝑡 𝑚𝑒̈ 𝑡𝑒̈ 𝑚𝑒̈𝑑ℎ𝑒𝑛𝑗 𝑡𝑒̈ 𝑟𝑒𝑧𝑖𝑠𝑡𝑒𝑛𝑐𝑒̈𝑠 𝑘𝑒̈𝑡𝑢, 𝑛𝑑𝑒̈𝑟𝑠𝑎 𝑘𝑒̈𝑡𝑒̈ 𝑘𝑒̈𝑟𝑘𝑜𝑗𝑛𝑒̈ 𝑡𝑎 𝑡𝑟𝑎𝑗𝑡𝑜𝑗𝑛𝑒̈ 𝑎𝑡𝑒̈ 𝑠𝑖 𝑛𝑗𝑒̈ 𝑛𝑗𝑒𝑟𝑖 𝑞𝑒̈ 𝑠’𝑘𝑎 𝑒𝑘𝑧𝑖𝑠𝑡𝑢𝑎𝑟 𝑓𝑎𝑟𝑒. 𝑁𝑢𝑘 𝑜𝑟𝑔𝑎𝑛𝑖𝑧𝑢𝑎𝑛 𝑎𝑠𝑛𝑗𝑒̈ 𝑚𝑎𝑛𝑖𝑓𝑒𝑠𝑡𝑖𝑚 𝑧𝑦𝑟𝑡𝑎𝑟 𝑛𝑒̈ 𝑘𝑢𝑗𝑡𝑖𝑚 𝑡𝑒̈ 𝑡𝑖𝑗 𝑣𝑒𝑐̧ 𝑝𝑜 𝑝𝑎𝑠𝑡𝑟𝑜𝑗𝑛𝑒̈ 𝑚𝑢𝑧𝑒𝑡𝑒̈ 𝑑ℎ𝑒 𝑀𝑢𝑧𝑒𝑢𝑛 𝐾𝑜𝑚𝑏𝑒̈𝑡𝑎𝑟 𝑞𝑒̈ 𝑢 ℎ𝑎𝑝 𝑠𝑒̈ 𝑓𝑢𝑛𝑑𝑖…” “…𝑁𝑗𝑒̈ 𝑔𝑎𝑏𝑖𝑚 𝑖 𝑆ℎ𝑒ℎ𝑢𝑡 𝑖𝑠ℎ𝑡𝑒 𝑠𝑒 𝑎𝑖 𝑢 𝑜𝑟𝑖𝑒𝑛𝑡𝑢𝑎 𝑠ℎ𝑢𝑚𝑒̈ 𝑛𝑔𝑎 𝑝𝑒𝑟𝑒̈𝑛𝑑𝑖𝑚𝑖 𝑝𝑒̈𝑟 𝑧ℎ𝑣𝑖𝑙𝑙𝑖𝑚𝑖𝑛 𝑒 𝑒𝑘𝑜𝑛𝑜𝑚𝑖𝑠𝑒̈ 𝑒 𝑡𝑒̈ 𝑘𝑢𝑙𝑡𝑢𝑟𝑒̈𝑠 𝑠ℎ𝑞𝑖𝑝𝑡𝑎𝑟𝑒. 𝑆𝑜𝑡 𝑚𝑒𝑛𝑑𝑖𝑚𝑖 𝑖 𝑑𝑖𝑝𝑙𝑜𝑚𝑎𝑡𝑒̈𝑣𝑒 𝑡𝑒̈ 𝑝𝑒𝑟𝑒̈𝑛𝑑𝑖𝑚𝑖𝑡 𝑒̈𝑠ℎ𝑡𝑒̈ 𝑠𝑒 𝑛𝑒̈ 𝑚𝑎𝑟𝑟𝑒̈𝑑ℎ𝑒̈𝑛𝑖𝑒𝑡 𝑒 𝑆ℎ𝑞𝑖𝑝𝑒̈𝑟𝑖𝑠𝑒̈ 𝑚𝑒 𝑠ℎ𝑡𝑒𝑡𝑒𝑡 𝑒 𝑝𝑒𝑟𝑒̈𝑛𝑑𝑖𝑚𝑖𝑡, 𝑑𝑜 𝑡𝑒̈ 𝑘𝑒𝑡𝑒̈ 𝑢𝑙𝑗𝑒 𝑡𝑒̈ 𝑑𝑢𝑘𝑠ℎ𝑚𝑒…”
Këto që po lexoni janë disa nga mendimet e diplomatëve të përfaqësive perëndimore, të cilët janë survejuar nga ish-Sigurimi i Shtetit. Bisedat e bëra mes tyre i shoqëron shqetësimi se nuk po tërheqin dot konkluzione të sakta mbi shkaqet e ngjarjes dhe dilemat e tyre ia komunikojnë shtetasve shqiptarë me të cilët mbanin kontakte pune e shërbimi.
Po çfarë mblidhte nga publiku Policia Sekrete? Në një raport dërguar Komitetit Qendror thuhej se: “𝐷𝑖𝑠𝑎 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑜𝑛𝑎 𝑏𝑒̈𝑗𝑛𝑒̈ 𝑠𝑢𝑝𝑜𝑧𝑖𝑚𝑒 𝑠𝑒: “𝑀𝑒ℎ𝑚𝑒𝑡 𝑆ℎ𝑒ℎ𝑢 𝑘𝑎 𝑘𝑟𝑦𝑒𝑟 𝑠ℎ𝑘𝑜𝑙𝑙𝑒̈𝑛 𝑒 𝐹𝑢𝑙𝑡𝑧𝑖𝑡 𝑑ℎ𝑒 𝑑𝑢ℎ𝑒𝑡 𝑡𝑒 𝑗𝑒𝑡𝑒 𝑟𝑒𝑘𝑟𝑢𝑡𝑢𝑎𝑟 𝑞𝑒̈ 𝑛𝑒̈ 𝑎𝑡𝑒̈ 𝑘𝑜ℎ𝑒̈, 𝑝𝑟𝑎𝑛𝑑𝑎𝑗 𝑘𝑗𝑜 𝑝𝑢𝑛𝑒̈ 𝑖 𝑘𝑎 𝑟𝑟𝑒̈𝑛𝑗𝑒̈𝑡 𝑒 𝑡ℎ𝑒𝑙𝑙𝑎…”
“𝑀𝑒ℎ𝑚𝑒𝑡 𝑆ℎ𝑒ℎ𝑢 𝑒 𝑣𝑟𝑎𝑛𝑒̈ 𝑘𝑢𝑛𝑑𝑒̈𝑟𝑠ℎ𝑡𝑎𝑟𝑒̈𝑡 𝑒 𝑡𝑖𝑗, 𝑝𝑒̈𝑟 𝑡𝑒̈ 𝑒𝑙𝑖𝑚𝑖𝑛𝑢𝑎𝑟 𝑛𝑗𝑒̈ 𝑛𝑔𝑎 𝑛𝑗𝑒̈ 𝑡𝑒̈ 𝑣𝑗𝑒𝑡𝑟𝑖𝑡.. 𝐾𝑒̈𝑡𝑎 𝑓𝑙𝑎𝑠𝑖𝑛 𝑝𝑒̈𝑟 𝑢𝑛𝑖𝑡𝑒𝑡𝑖𝑛, 𝑝𝑜𝑟 𝑛𝑒̈ 𝑓𝑎𝑘𝑡 𝑢𝑛𝑖𝑡𝑒𝑡 𝑛𝑢𝑘 𝑘𝑎𝑛𝑒̈, 𝑝𝑜 𝑏𝑒̈ℎ𝑒𝑡 𝑙𝑢𝑓𝑡𝑒̈ 𝑒 𝑎𝑠ℎ𝑝𝑒̈𝑟 𝑝𝑒̈𝑟 𝑝𝑢𝑠ℎ𝑡𝑒𝑡…”
Sot 42 vjet nga vdekja e ish-Kryeministrit Mehmet Shehu, krahu i djathtë i diktatorit në Shqipërinë komuniste, bashkëpunëtor në krime, por edhe viktimë e pushtetit, Autoriteti deklasifikon mbi 30 mijë faqe dokumente nga arkiva e ish-Sigurimit të Shtetit, të cilat janë krijuar për të dhe familjarët e tij. Vdekja tragjike e tij u pasua nga ajo e djalit Vladimir dhe bashkëshortes, Fiqerete Shehu. Të gjitha vdekje të errëta, me hijen e rëndë të dyshimit se ishin vrasje me urdhër nga lart, por që në dokumente zyrtare u paraqitën si vetëvrasje. Deklarimet e mbledhura, mes të cilave dallohen edhe tezat e hedhura nga vetë strukturat e pushtetit për të lëshuar sa më shumë mjegull mbi të vërtetën, një mjegull që ende nuk është daravitur pas katër dekadash mister mbi vdekjen tragjike të ish-Kryeministrit të vendit, gjenden në dokumentet e deklasifikuara së fundmi dhe janë gati t’i shërbehen studiuesve në zbatim të ligjit nr. 45/2015, i ndryshuar.
Përveç dokumenteve të proceseve hetimore e gjyqësore të gruas dhe fëmijëve të ish-Kryeministrit, dokumentet që deklasifikohen sot mbajnë informacione të krijuara nga Drejtoria e Parë e ish-Sigurimit të Shtetit në lidhje me aktivitetin e ish-Kryeministrit, komente rreth vetëvrasjes, regjistra të internim-dëbimeve, të krijuara pas vdekjes së Kryeministrit, në janarin e vitit 1982 dhe të mbyllura në vitit 1990. Për ish-Kryeministrin ka 18 volume me dokumentet ndërsa për gruan e tij 5 volume.
Për historiografinë komuniste Mehmet Shehu, Kryeministri i Shqipërisë prej më shumë se 3 dekada besnik i partisë, u kthye brenda natës në agjentin e disa agjenturave të huaja. Nga kjo ngjarje kanë kaluar 42 vjet. Për të është shkruar shumë, ish-drejtues të strukturave të Policisë Sekrete të kohës kanë nisur të flasin me siguri për vrasjen e tij, e megjithatë misteri vijon. Heqja e sekretit nga këto dokumente, 30 vjet pas rënies së komunizmit është një nevojë historike që ndihmon historianët dhe publikun të kuptojnë më mirë të shkuarën e errët. Autoriteti inkurajon studiuesit të njihen me këto dokumente dhe t’i ballafaqojnë ato me dëshmi dhe dokumente nga arkivat e tjera, brenda dhe jashtë vendit.
