Partia qeverisëse, gjithnjë e më autoritare e Gjeorgjisë, ka shpallur fitoren pasi rezultatet paraprake i dhanë asaj një epërsi të qartë në zgjedhjet kryesore të fokusuara në rrugën e ardhshme të vendit në Evropë.
Partia Ëndrra Gjeorgjiane e biznesmenit miliarder Bidzina Ivanishvili ka 54%, bazuar në më shumë se 99% të votave të numëruara, thotë komisioni qendror i zgjedhjeve.
Rezultatet fillestare ishin në mënyrë dramatike të ndryshme nga sondazhet e kryera nga anketuesit perëndimorë dhe kreu i një prej partive opozitare tha se ata besonin se vota ishte “vjedhur nga populli gjeorgjian”.
“Ne nuk i pranojmë rezultatet e këtyre zgjedhjeve të falsifikuara”, tha Tina Bokuchava, kryetare e Lëvizjes së Bashkuar Kombëtare.
Një tjetër udhëheqës i opozitës, Nika Gvaramia, tha se Ëndrra Gjeorgjiane kishte bërë një “grusht shteti kushtetues”.
Si Ëndrra Gjeorgjiane ashtu edhe katër grupet e opozitës pro-BE, që përpiqen t’i japin fund 12 viteve të saj në pushtet, kishin pretenduar më parë fitoren bazuar në sondazhet konkurruese të daljes.
Votuesit dolën në një numër të madh të shtunën në këtë shtet të Kaukazit Jugor në kufi me Rusinë dhe pati raportime të shumta për shkelje të votës dhe dhunë jashtë qendrave të votimit.
Një zyrtar i opozitës në një qytet në jug të kryeqytetit Tbilisi tha për BBC se ai u rrah fillimisht nga një këshilltar lokal i Ëndrrës Gjeorgjiane dhe më pas “erdhën 10 burra të tjerë dhe nuk e dija se çfarë po më ndodhte”.
Një koalicion prej 2,000 vëzhguesish zgjedhor i quajtur “Vota” ime tha se duke pasur parasysh shkallën e mashtrimit të votave dhe dhunës nuk besonte se rezultatet paraprake “reflektojnë vullnetin e qytetarëve gjeorgjian”.
Opozita e ka përshkruar këtë votë me aksione të larta si një zgjedhje midis Evropës apo Rusisë. Shumë e panë votimin si më të rëndësishmin që kur gjeorgjianët mbështetën pavarësinë nga Bashkimi Sovjetik në 1991.
Sapo përfundoi votimi, dy sondazhet e para nga Edison dhe HarrisX për kanalet televizive pro opozitës i dhanë Ëndrrës Gjeorgjiane 40.9% dhe 42% të votave, me totalin për katër grupet e kombinuara të opozitës në 51.9% dhe 48%. Por një sondazh për kanalin televiziv të madh, të mbështetur nga qeveria, Imedi i dha partisë qeverisëse 56%.
Pak kohë më vonë, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) doli me rezultatet fillestare preliminare.
Komisioni kishte thënë se 90% e votave do të numëroheshin brenda dy orëve nga mbyllja e votimit, mundësuar kjo nga sistemi i ri elektronik i numërimit të votave dhe vetëm të dielën në mëngjes rezultatet paraprake ishin pothuajse të plota.
KQZ-ja është kritikuar për të qenë shumë afër qeverisë dhe për nxitimin e reformës zgjedhore përpara zgjedhjeve pa konsultime të mjaftueshme.
Ëndrra Gjeorgjiane ka fituar tashmë një shumicë të plotë në parlament, pasi katër blloqet e kombinuara të opozitës mund të mbledhin vetëm rreth 37% mes tyre, sipas rezultateve paraprake të kontestuara.
Sipas sistemit të ri të përfaqësimit proporcional të Gjeorgjisë, kushdo që fiton gjysmën e votave fiton gjysmën e 150 vendeve. Asnjë nga partitë e tjera që luftojnë zgjedhjet nuk arriti pragun e 5% për të hyrë në parlament.
Bidzina Ivanishvili, që bëri pasurinë e tij në Rusi në vitet 1990, u tha mbështetësve se ishte një “rast i rrallë në botë që e njëjta parti të arrinte një sukses të tillë në një situatë kaq të vështirë”.
Megjithatë, liderët dhe mbështetësit e opozitës kishin një qëndrim shumë të ndryshëm.
Tina Bokuchava tha se partia e saj nuk do të pranonte që të vidhej e ardhmja evropiane e Gjeorgjisë dhe ajo shpresonte se grupet e tjera kryesore të opozitës do të ishin në gjendje të bien dakord për hapat e tyre të ardhshëm.
“Ky është momenti. Në të ardhmen mund të mos ketë një moment të tillë,” i tha BBC votuesi i opozitës Levan Benidze, 36 vjeç. “Unë e di se ka shumë rreziqe gjeopolitike – nga Rusia – por ky mund të jetë momenti kryesor, një pikë kthese.”
Udhëheqësja e partisë më të madhe opozitare, Tina Bokuchava e Lëvizjes së Bashkuar Kombëtare, tha se populli gjeorgjian dhe Europa kishin fituar.
Ndonëse Gjeorgjia u bë kandidate për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian dhjetorin e kaluar, kjo masë është ngrirë që atëherë nga BE për shkak të të një ligji mbi “indikimin e huaj”, i stilit rus që synon grupet që marrin fonde perëndimore.
BRSS mund të ketë pushuar së ekzistuari më shumë se tre dekada më parë, por Moska ende e konsideron pjesën më të madhe të perandorisë së vjetër sovjetike oborrin e saj dhe sferën e ndikimit të Rusisë.
Ëndrra Gjeorgjiane u ka premtuar votuesve se janë ende në rrugën e anëtarësimit në BE, por ka akuzuar gjithashtu opozitën se ka ndihmuar Perëndimin për të hapur një front të ri në luftën e Rusisë në Ukrainë.
Vëzhguesit e zgjedhjeve raportuan një sërë shkeljesh në të gjithë vendin, nga mbushja e votave brenda qendrave të votimit deri te frikësimi i votuesve jashtë.
Me më pak se një orë para mbylljes së qendrave të votimit, presidentja properëndimore Salome Zourabichvili u bëri thirrje votuesve të opozitës që të mos frikësohen.
“Mos u trembni, e gjithë kjo është vetëm presion psikologjik mbi ju”, tha ajo në një adresë live në rrjetet sociale. Frikësimi u shndërrua në dhunë për Azat Karimov, 35 vjeç, kryetarin lokal të partisë më të madhe opozitare Lëvizja Kombëtare e Bashkuar në Marneuli në jug të Tbilisi.
Ai i tregoi BBC-së se si u sulmua kur ekipi i tij u përpoq të hetonte votat e falsifikuara nga zyrtarët e Ëndrrës Gjeorgjiane. Ai gjithashtu pretendoi se votuesit po korruptoheshin për të mbështetur partinë qeverisëse.
Në prag të votimit, një grup monitorues gjeorgjian nënvizoi një fushatë dezinformuese ruse që synonte zgjedhjet.
Kremlini ka mohuar ndërhyrjen në punët e brendshme të Gjeorgjisë dhe në vend të kësaj ka pretenduar se Perëndimi kishte bërë “përpjekje të paprecedentë” për ndërhyrje.
Në fillim të këtij viti, Sergei Naryshkin, drejtor i Shërbimit të Inteligjencës së Jashtme të Rusisë, SVR, akuzoi Shtetet e Bashkuara për planifikimin e një “revolucioni me ngjyra” në Gjeorgji.
