Një votë kundër politikës buxhetore të Francës mund të tërheqë të gjithë eurozonën në një krizë të rëndë ekonomike. Fantazma që evokojnë shumë ekspertë është ajo e Greqisë rreth 10 vjet më parë, e cila shkaktoi tronditje të rënda në kontinentin e vjetër. Për momentin gjithçka varet nga Marine Le Pen, liderja e ekstremit të djathtë francez, e vendosur të refuzojë buxhetin e propozuar nga kryeministri Michel Barnier. Efekti domino, me rënien e qeverisë së Parisit, do të frikësonte tregjet, tashmë të alarmuara nga kriza gjermane dhe implikimet e mundshme të zgjedhjes së Donald Trump mbi kompanitë në bllokun e BE-së.
Le Pen vendimtare në votimin për buxhetin francez
Të gjitha në duart e Tubimit Kombëtar. Partia e Marine Le Pen dhe Jordan Bardella po kërcënon të heqin nga priza qeverinë e udhëhequr nga kryeministri Michel Barnier. Duke qenë në detyrë për vetëm tre muaj, miratimi i buxhetit është thelbësor për Barnier. Franca ka gjeneruar një borxh të barabartë me rreth 6% të PBB-së së saj, dyfishi i asaj që pranon BE dhe është në negociata të ngushta me Brukselin për të kuptuar se si ta përhapë atë përballë reformave të thella.
Shkurtimet e shpenzimeve janë thelbësore, por qeveria po përballet me rezistencën e partive të tjera politike lidhur me sektorët ku duhen shkurtuar fondet. I sunduar nga një shumicë shumë e brishtë, Barnier po përpiqet të bindë si të majtën radikale të Frontit të Ri Popullor (NFP) dhe të djathtën ekstreme të Tubimit Kombëtar. Konfuzioni që mbretëron nën Kullën Eifel shkon përtej kufijve transalpinë, duke tërhequr potencialisht vende të tjera në zonën e BE-së.
Sepse të gjithë duan të rrëzojnë qeverinë Barnier
Takimi i 25 nëntorit midis Barnier dhe Le Pen në Elysee nuk pati asnjë dobi. “Pozicioni im nuk ka ndryshuar. Jo më shumë se, me sa duket, ai i kryeministrit ka evoluar”, deklaroi Le Pen e gjithë largimi nga Palazzo Matignon. Kreu i RN e konsideron “të papranueshme” rritjen e taksave për energjinë elektrike dhe “çindeksimin e pensioneve”. Partia e tij në vend të kësaj bën thirrje për shkurtime në çështjet e imigracionit, veçanërisht duke denoncuar barrën e ndihmës mjekësore të ofruar për migrantët dhe mbi burokracinë shtetërore. Ndërsa ish-kryeministri makronist Gabriel Attal flet për një pozicion “të papërgjegjshëm” nga ana e Le Pen, ajo hedh poshtë akuzën se dëshiron të mbjellë “kaos” në vend, duke minimizuar rëndësinë e votës negative.
Ai tashmë ia ka vënë përgjegjësinë për një krizë politike presidentit Emmanuel Macron, i akuzuar se ka krijuar një qeveri de fakto pa një shumicë reale. Dyshimet rreth buxhetit të tërhequr nga stafi i Barnier janë shtrirë në shumicën e aktorëve politikë të vendit, përfshirë aleatët e tij makronistë. Qëllimi për të kursyer 60 miliardë euro është një mision që i pakënaq të gjithë. Sipas një sondazhi të Ipsos të publikuar në La Tribune, 53% e francezëve do të dëshironin të shihnin rënien e qeverisë. Por nëse do të ndodhte vërtet, cilat do të ishin pasojat për vendin dhe pjesën tjetër të Evropës? Zëdhënësja e qeverisë Maud Bregeon paralajmëroi palët e tjera, duke folur për “një skenar grek”. Përkthyer: ekziston rreziku i një krize serioze financiare.
Fantazma e një krize të re greke
Dhjetë vjet më parë Greqia u pushtua nga një krizë e paprecedentë, duke treguar brishtësinë e të gjithë eurozonës. Tërmeti nga Athina u përhap në sistemet bankare të Portugalisë, Irlandës dhe Spanjës. Franca dhe Italia gjithashtu ishin të lëkundur. Megjithatë, ishte ende epoka e lokomotivës gjermane, e udhëhequr nga Angela Merkel. Sot situata evropiane është shumë më kaotike. Vetë Berlini po ndeshet me çështje të ndryshme, nga varfërimi industrial siç u demonstrua nga pushimet nga puna në Volkswagen dhe Thyssenkrupp, deri te ngërçi politik, me kërcënimin gjithnjë e më konkret të së djathtës ekstreme në pushtet. Ka shumë vende pune të kërcënuara nga një gijotinë për Gjermaninë që të merret edhe një herë me “shpëtimin” e ekonomisë evropiane. Situata në Bruksel është po aq delikate, me ekzekutivin e Ursula von der Leyen që po lufton për të gjetur një shumicë të konsoliduar.
“Punonjësit e partisë paguhen me paratë e PE”: akuza që e fut në telashe Marine Le Pen
Alarmi tashmë është ngritur nga Banka Qendrore Evropiane: kriza e borxhit të eurozonës është afër, e nxitur nga rritja shumë e vogël dhe paqëndrueshmëria e përhapur politike.
Votimi negativ për buxhetin francez do t’i jepte një goditje tjetër shumë të rëndë stabilitetit dhe besueshmërisë së ekonomisë së BE-së. Le Pen është gati ta lëshojë atë, ndërkohë që pret rezultatin e një gjyqi delikat, në të cilin akuzohet së bashku me 26 persona të tjerë se kanë përvetësuar fonde nga Parlamenti Evropian për të paguar punonjësit e partisë. Nëse ia vlen apo jo rrëzimi i një qeverie që, në mënyrën e vet, e ka në kontroll, mbetet pyetja kryesore.
