Jetët tona janë të mbushura me plastikë, në gjithçka, nga ambalazhimi deri te tekstilet.
Hulumtimet e reja sugjerojnë se “mikronanoplastika” mund të grumbullohet në arterie, me pasoja potencialisht serioze për shëndetin tonë kardiovaskular.
Nanoplastika janë aq të vogla – më pak se 1000 nanometra – saqë janë të padukshme për syrin e lirë. Kjo është arsyeja pse këto copa të vogla mund të hyjnë lehtësisht në qeliza dhe inde.
Studiuesit hetuan praninë e mikronanoplastikës në arteriet karotide, enët kryesore të gjakut në qafë që furnizojnë gjak në tru dhe fytyrë.
Njerëzit me grumbullim yndyror (pllakë) në arteriet e tyre të qafës ka të ngjarë të kenë më shumë grimca të vogla plastike në ato arterie sesa njerëzit me arterie të shëndetshme.
Studimi u drejtua nga Universiteti i New Mexico, dhe rezultatet paraprake u prezantuan në Zbulimin Vaskular të Shoqatës Amerikane të Zemrës 2025.
“Këto lloje të plastikës gjenden zakonisht në mjedis, veçanërisht në plehrat e oqeanit. Gjatë shumë viteve, këto plastikë shpërbëhen, përzihen në tokë dhe ujë dhe mund të grumbullohen në zinxhirin ushqimor,” tha Ross Clark, autori kryesor i studimit dhe një kirurg vaskular-shkencëtar në Universitetin e New Mexico në Albuquerque.
“Shumë njerëz mendojnë se mikro dhe nanoplastika kryesisht vijnë nga përdorimi i enëve plastike, dërrasave prerëse, ambalazheve, shisheve të ujit dhe sendeve të tjera plastike. Megjithatë, burimi kryesor është ushqimi dhe uji që hamë dhe pimë,” shtoi Clark.
Analiza e arterieve karotide
Vitin e kaluar, studiuesit italianë zbuluan mikronanoplastikë në pllakën e disa individëve që kishin bërë një operacion për heqjen e pllakave të arteries karotide.
Ky studim zbuloi se ata me mikronanoplastikë në pllakën e tyre të hequr kishin një rrezik më të lartë të vdekjes, sulmit në zemër jo-fatale ose goditje në tru në gati tre vitet pas operacionit të tyre.
Duke u bazuar në kërkimet e mëparshme italiane, studimi aktual analizoi nivelet mikronanoplastike në arteriet karotide të 48 të rriturve.
Pjesëmarrësit në hulumtim u ndanë në tre grupe: ata me arterie të shëndetshme, individë me pllakë por pa simptoma dhe ata që përjetonin simptoma për shkak të pllakës.
Gjithashtu u krahasuan pllakat e arterieve karotide që përmbajnë nivele të ulëta kundrejt niveleve të larta të mikronanoplastikës.
Studimi zbuloi përqendrime më të larta të mikronanoplastikës në pllakën e arteries karotide krahasuar me muret e shëndetshme të arterieve nga donatorët e vdekur.
Konkretisht, individët me pllakë por pa simptoma kishin 16 herë më shumë plastikë (895 kundrejt 57 mikrogramë/gram), ndërsa ata me pllakë që kishin përjetuar simptoma të ngjashme me goditjen në tru kishin 51 herë më shumë plastikë (2888 kundrejt 57 mikrogramë/gram).
Rezultatet janë paraprake
Analiza nuk tregoi asnjë lidhje të drejtpërdrejtë midis sasisë së mikronanoplastikës në pllakë dhe shenjave të inflamacionit akut.
Megjithatë, ekipi vuri re ndryshime në aktivitetin e gjeneve të qelizave që stabilizojnë pllakën.
“Këto gjetje tregojnë se efektet biologjike të mikronanoplastikës në depozitat yndyrore janë më komplekse dhe më të nuancuara sesa thjesht të shkaktojnë inflamacion të papritur,” tha Clark.
Megjithatë, studiuesit paralajmërojnë se kjo është një punë paraprake. Studimi nuk mund të thotë përfundimisht se nanoplastika në pllakë është shkaku i drejtpërdrejtë i goditjes në tru ose simptomave të lidhura me to.
Prania e tyre mund të jetë një shënues i një problemi tjetër shëndetësor themelor .
Për më tepër, matja e saktë e këtyre grimcave plastike tepër të vogla në mostrat biologjike është një sfidë komplekse shkencore.
Faza tjetër e hetimit të tyre do të synojë të qartësojë përgjigjet imune të shkaktuara nga mikronanoplastika në arteriet e bllokuara.
“Është shumë e rëndësishme të studiojmë se çfarë i bëjnë këto materiale trupave tanë. Megjithatë, duhet të jemi të kujdesshëm në lidhje me rezultatet e hershme të këtij studimi. Ne nuk do t’i kuptojmë plotësisht efektet biologjike për shumë vite në vijim,” tha Clark.
Prania e mikroplastikës tek njerëzit është alarmante.
(A.A/BalkanWeb)