“Vendet e NATO-s kanë filluar të transferojnë F16 në Ukrainë”, njoftoi Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken në margjinat e samitit të Aleancës Atlantike që po zhvillohet në Uashington. Sipas asaj që raportoi Blinken, grupi i parë i avionëve luftarakë të prodhuar në SHBA po dorëzohet nga Holanda dhe Danimarka dhe do të mund të fluturojnë në qiejt e Ukrainës deri në verë.
“Edhe në kohën kur flasim, ka filluar transferimi i avionëve F16 në Ukrainë nga Danimarka dhe Holanda”
“Rruga më e shpejtë drejt paqes është përmes një Ukrainë të fortë”, vazhdoi Sekretari i Shtetit, sipas të cilit do të ishte “një sukses” të shihje një “Ukrainë të pavarur, të aftë të qëndrojë në këmbët e veta dhe të integrohet gjithnjë e më shumë me organizata si Bashkimi Evropian dhe NATO. Ajo që ne shohim është se Ukraina është në një trajektore për ta bërë këtë ushtarakisht”, përfundoi Sekretari i Jashtëm amerikan.
Detajet e transferimit u klasifikuan për arsye të dukshme sigurie siç thuhet në deklaratën e përbashkët nga Shtetet e Bashkuara, Holanda dhe Danimarka. Paketa e ndihmës, raporton shënimi, përfshin “skuadriljet e gjeneratës së katërt F-16”.
Holanda do t’i sigurojë Ukrainës municione shtesë për avionët luftarakë F-16 me një vlerë totale prej 300 milionë euro, mbi municionet F-16 me vlerë 150 milionë euro që ajo kishte premtuar tashmë të dorëzonte.
“Ne do të vazhdojmë – përfundon dokumenti – të koordinojmë së bashku në mbështetje të aftësisë së Ukrainës për t’u mbrojtur nga agresioni rus”.
Njoftimi – edhe pse i pritshëm – vjen paksa befasues në kuadër të samitit të NATO-s që feston 75 vjetorin e aleancës Atlantike. Sulmi rus në Kiev që vrau dhjetëra njerëz në një spital në kryeqytetin ukrainas ka rritur dukshëm vëmendjen ndaj luftës në Ukrainë. Anëtarët e NATO-s kanë njoftuar dorëzimin e pesë sistemeve shtesë të mbrojtjes ajrore Patriot dhe të tjera strategjike për të ndihmuar Ukrainën.
Samiti i 75-të i NATO-s
Nga ana italiane, kryeministrja Giorgia Meloni konfirmoi mbështetjen për mbrojtjen kundërajrore të Kievit me përdorimin e sistemeve raketore Samp-T. Në kuadër të samitit, vendet e NATO-s ranë dakord për kontrata me vlerë 10 miliardë dollarë për prodhimin e armëve dhe municioneve për të rimbushur furnizimet e aleatëve të tyre. Një vendim, shpjegon Shtëpia e Bardhë, i cili pason miratimin, në samitin e Aleancës në Vilnius, të Planit të Veprimit të Prodhimit të Mbrojtjes për të koordinuar më mirë prodhimin industrial të mbrojtjes të vendeve të ndryshme anëtare.
Në një deklaratë të përbashkët, vendet e NATO-s urdhërojnë Kinën të pezullojë transferimin e pajisjeve në Moskë që mund të përdoren si armë në luftën në Ukrainë. “Si një anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Kina duhet të ndalojë së mbështeturi përpjekjet e luftës ruse edhe politikisht”, thuhet në një deklaratë nga 32 vendet e aleancës Atlantike.
Çfarë ndryshon me F16 në Kiev
Kryeministrja daneze Mette Frederiksen e njoftoi këtë marsin e kaluar në margjinat e kongresit të Partisë Socialiste Evropiane në Romë. Rreth 60 avionë F-16 i ishin premtuar Kievit nga Kopenhaga, Holanda, Belgjika dhe Norvegjia. Me luftëtarët e rinj Fighting Falcons, Zelensky shpreson të jetë në gjendje të kundërbalancojë forcën ajrore ruse dhe të forcojë planet për një kundërofensivë të re. Ministrja holandeze e Mbrojtjes Kajsa Ollongren tha se Ukraina gjithashtu do të jetë në gjendje të përdorë F-16 holandez për të kryer sulme brenda Rusisë, me kusht që përdorimi të jetë për qëllime mbrojtëse dhe në përputhje me ligjin ndërkombëtar.
Dorëzimi i avionit të ri duhej të kapërcente pengesën e trajnimit të pilotëve të Forcave Ajrore të Ukrainës, të trajnuar për avionët e epokës sovjetike dhe sigurisht jo për avionët ultra-inxhinierë të American General Dynamics. Për këtë arsye, Shtetet e Bashkuara dhe vendet e NATO-s të BE-së kanë filluar trajnimin e rreth tridhjetë pilotëve ukrainas në gjysmën e dytë të vitit 2023. “Maturantët” e parë janë kthyer në vendlindje javët e fundit.
Megjithatë, shumë probleme mbeten për Kievin: e para është mirëmbajtja. F-16-të janë shumë më kompleks se avionët e furnizuar për Forcën Ajrore të Kievit dhe kërkojnë pista ad hoc. Bazat ajrore mund të përfaqësojnë problemin e dytë për ukrainasit: ato padyshim do të jenë një nga objektivat kryesore të sulmeve ruse.
Të gjitha problemet që Ukraina preferon të ketë gjithsesi, duke pasur parasysh inferioritetin e saj të qartë në qiell në krahasim me Moskën. “F-16 do të përmirësojë ndjeshëm efektivitetin e aviacionit tonë – tha Yuriy Ihnat, zëdhënës i Forcave Ajrore të Ukrainës, për gazetën Politico – Një pilot do të jetë në gjendje të kontrollojë raketat nga ajri, duke përcaktuar objektivin. Ai mund të marrë informacion nga inteligjencës në një mjedis luftarak dhe të marrë vendime të përshtatshme se si të godasin objektivat, për më tepër, do të jetë e mundur të përdoren raketa ajër-ajër dhe më pas mund të fluturojë deri në 180 kilometra.
Presidenti rus Putin ka thënë më parë se avionët luftarakë F-16 janë objektiva legjitime për Moskën, përfshirë aeroportet në vendet e treta. Putin tha gjithashtu se nëse NATO do të dërgonte avionë luftarakë F-16 në Ukrainë, do të ishte një përshkallëzim i retorikës ruse që potencialisht mund të çonte në luftë me aleancën.
“Hungaria kundërshton anëtarësimin e Kievit në NATO: “Rreziku i luftës me Rusinë”
Kreu i diplomacisë hungareze nënvizoi gjithashtu se Hungaria e pranoi deklaratën e samitit të NATO-s vetëm me kusht që anëtarësimi i ardhshëm i Ukrainës të vendoset unanimisht nga të gjitha vendet anëtare. Ai kritikoi gjithashtu “ndryshimin në kriteret për të qenë një aleat i mirë i NATO-s, i cili tani duket se përfshin mbështetjen për Ukrainën, në vend që të fokusohet në mbrojtjen kolektive dhe forcën e brendshme.”
