Franca voton të dielën në zgjedhjet parlamentare që mund të bëjnë historinë, me të djathtën ekstreme më afër pushtetit më tepër nga se ka qenë ndonjëherë në kohët moderne.
Tubimi Kombëtar (RN) i Marine Le Pen dhe Jordan Bardella janë shumë përpara në sondazhe – tre javë pas ditës që kur fituan zgjedhjet evropiane dhe presidenti Emmanuel Macron reagoi duke thirrur një votim kombëtar.
Më shumë se 2.6 milionë njerëz nga 49 milionë votuesit e Francës janë regjistruar për të votuar me prokurë, një tregues i pjesëmarrjes së lartë që pritet për një zgjedhje kaq të rëndësishme.
Këto janë zgjedhje me dy raunde dhe shumica e 577 vendeve të Asamblesë Kombëtare nuk do të vendosen deri në balotazhin e raundit të dytë të dielën e ardhshme.
Fushata zgjati vetëm 20 ditë, dhe nga kjo përfitoi gjithashtu RN, e cila shpejt rafinoi premtimet e saj ekzistuese për imigracionin, pasigurinë si dhe uljen e taksave për të trajtuar krizën e kostos së jetesës.
Jordan Bardella dëshiron të jetë kryeministri i parë i RN dhe partia e tij ka besim se do të fitojë dhjetëra zona elektorale plotësisht në raundin e parë. Por ai thotë se do ta marrë këtë detyrë vetëm nëse partia siguron një shumicë absolute parlamentare prej 289 vendesh. Alternativa do të ishte një parlament i varur dhe në ngërç.
Sapo të dalin rezultatet e para të dielën në mbrëmje, kundërshtarët e Frontit Kombëtar do të duhet të vendosin se kë do të mbështesin në betejat e balotazhit në të gjithë Francën. Nëse sondazhet janë të sakta, shumë nga balotazhet do ta përballin Frontin Kombëtar kundër një aleance të krahut të majtë të bashkuar me ngut të quajtur Fronti i Ri Popullor, i cili beson se mund të fitojë edhe zgjedhjet.
Në zgjedhjet e mëparshme, partitë nga i gjithë spektri janë bashkuar për të mbajtur jashtë ekstremin e djathtë. Por drejtuesit e RN-së kanë punuar shumë për vite me radhë për të hequr imazhin e tyre ekstremist. Krahas politikave për t’u dhënë qytetarëve francezë “preferencë kombëtare” për punë dhe strehim, ata duan të ulin TVSH-në për energjinë dhe të lejojnë nën moshën 30-vjeçare t’i shpëtojnë tatimit mbi të ardhurat.
Në Franconville, në veri të Parisit, një mësuese e quajtur Agnès ankohet për prishjen e disiplinës në shkollat franceze dhe i pëlqen planet e Jordan Bardella për “një shpërthim të madh në autoritet” në arsim. “Unë ose do të votoj djathtas ose ekstremisht në të djathtë. Më pëlqen karizma e Bardella-s”, thotë ajo.
Ajo gjithashtu nuk ka asnjë problem me planet e RN për të shfuqizuar droit du sol, të drejtën e nënshtetësisë franceze automatike për fëmijët e lindur nga prindër të huaj nëse ata fëmijë kanë kaluar pesë vjet në Francë – nga mosha 11 deri në 18 vjeç kur ata kanë të drejtë të aplikojnë për shtetësinë franceze.
Aleanca e Ansamblit të Presidentit Macron pritet gjerësisht të humbasë terren dhe ditët e Gabriel Attal si kryeministër duken të numëruara, edhe pse sondazhet sugjerojnë se ai mbetet politikani më popullor në Francë. “Epoka e Macron ka mbaruar”, deklaroi François Hollande përpara votimit.
Hollande, ish-presidenti francez, i cili ishte shefi dhe mentori i Macron, po kandidon sërish për parlament – tani si kandidat i Frontit të Ri Popullor. Megjithatë, edhe aleatët e Macron janë të zemëruar me lojën e tij të zgjedhjeve të parakohshme.
Franca nuk i priste zgjedhjet e tjera për tre vjet të tjera dhe kishte mënyra shumë më të mira për të kaluar verën sesa të kalonte një fushatë zgjedhore të shkurtuar dhe intensive. Kombëtarja e futbollit do të përballet me Belgjikën në 1/16 e fundit të Euro 2024 të hënën dhe e gjithë Franca është duke u përgatitur për Olimpiadën e Parisit që nis më 26 korrik. Se kë do të besojnë francezët për t’i udhëhequr, pritet të shihet nesër në kutitë e votimit./BBC/
