TIRANE
Kur bëhet fjalë për ruajtjen e një orari të rregullt të gjumit, ndonjëherë një javë e zënë mund të shkatërrojë gjithçka, edhe kur keni qëllimet më të mira. Natyrisht, zgjidhja shpeshherë është kapja e gjumit gjatë fundjavës. Kërkime të reja sugjerojnë se kjo mund të sjellë përfitime për shëndetin tuaj të zemrës, duke ulur rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të zemrës me 19%, sipas një përmbledhjeje kërkimore të publikuar të enjten.
“Kjo lidhje bëhet edhe më e dukshme te individët që rregullisht përjetojnë mungesë gjumi gjatë javës,” tha bashkautori i kërkimit Yanjun Song nga Laboratori Shtetëror i Sëmundjeve Infektive të Qendrës Kombëtare për Sëmundjet Kardiovaskulare në Spitalin Fuwai në Pekin, në një deklaratë për media. Autorët përdorën të dhëna nga 90,903 pjesëmarrës në studimin e Biobank në MB, i cili ka ndjekur rezultatet shëndetësore të më shumë se 500,000 personave të moshave 40 deri në 69 vjeç në Mbretërinë e Bashkuar. Të dhënat për sasinë e gjumit të pjesëmarrësve u matën duke përdorur orë monitoruese të aktivitetit dhe u ndanë në katër grupe, nga ata që kompensonin më pak për mungesën e gjumit gjatë fundjavës, deri te ata që kompensonin më shumë. Grupi Nr. 1 merrte 0.26 deri në 16.05 orë më pak gjumë gjatë fundjavës, ndërsa në anën tjetër të spektrit, grupi Nr. 4 merrte 1.28 deri në rreth 16 orë më shumë gjumë gjatë fundjavës sesa gjatë javës. Pas një periudhe ndjekjeje prej mesatarisht gati 14 vitesh, grupi me më shumë gjumë kompensues gjatë fundjavës kishte 19% më pak gjasa të zhvillonte probleme kardiovaskulare si sëmundjet e zemrës, dështimi i zemrës, fibrilacioni atrial dhe goditjet në tru, në krahasim me grupin që kompensonte më pak për gjumin gjatë fundjavës. Në nën-grupin e pjesëmarrësve me mungesë të vazhdueshme të gjumit (definuar si më pak se shtatë orë gjumë në natë), ata me më shumë gjumë kompensues kishin një rrezik 20% më të ulët për sëmundje të zemrës krahasuar me pjesëmarrësit që kompensonin më pak për gjumin. Asnjë nga gjetjet nuk ndryshonte sipas gjinisë. “Ndërsa studimi ka kufizime, si përqendrimi ekskluziv në popullatën britanike, gjetjet e tij nënvizojnë ndikimin negativ të mungesës kronike të gjumit në shëndetin kardiovaskular,” tha Dr. Nieca Goldberg, drejtoresha mjekësore e Atria New York City dhe profesore e asociuar e mjekësisë në Shkollën e Mjekësisë Grossman të Universitetit të Nju Jorkut, përmes një emaili. Goldberg nuk ishte pjesë e kërkimit. Ekspertë të tjerë sugjeruan që njerëzit të përpiqen të rregullojnë modelet e tyre të gjumit, pasi kjo mund të ndikojë më shumë se vetëm në shëndetin e zemrës. Kërkimet e mëparshme mbi gjumin e fundjavës kanë treguar gjithashtu rezultate të përziera. Studime të kaluara kanë zbuluar se ndryshimet në kohëzgjatjen dhe kohën e gjumit midis ditëve të punës dhe fundjavës – të njohura si ‘jet lag’ social – janë të lidhura me rrezikun për sëmundjet e zemrës, tha Dr. Nour Makarem, asistente profesore e epidemiologjisë në Shkollën e Shëndetit Publik Mailman të Universitetit të Kolumbias, e cila nuk ishte përfshirë në kërkimin.
“Një tjetër studim tregoi se përpjekja për të kompensuar mungesën e gjumit nuk ishte efektive dhe në fakt përkeqësoi dietën, rezultoi në shtim të peshës dhe uli ndjeshmërinë ndaj insulinës,” tha Dr. Martha Gulati, drejtore e kardiologjisë parandaluese në Qendrën Mjekësore Cedars-Sinai në Los Anxhelos dhe drejtuese e asociuar e kardiologjisë në Qendrën e Zemrës së Grave Barbra Streisand, përmes emailit. “Pra, nuk është ende plotësisht e qartë, edhe me këtë studim, cili është në të vërtetë rasti.”
Si ndikon gjumi në shëndetin e zemrës
Duke qenë se kërkimi është ende në formë abstrakte, është “e paqartë se cilët faktorë të tjerë rreziku për sëmundjet e zemrës ose aspekte të tjera të gjumit janë marrë parasysh në analizë,” tha Makarem përmes emailit. Megjithatë, autorët morën parasysh edhe rrezikun gjenetik, që është një pikë e fortë e kërkimit, shtoi ajo – dhe është një lajm shpresëdhënës për njerëzit me faktorë të njohur të rrezikut gjenetik, pasi lidhja mes gjumit kompensues dhe uljes së rrezikut për sëmundje të zemrës vazhdoi pavarësisht këtij rreziku. Gjetjet mund të shpjegohen pjesërisht nga lidhja e gjumit me nivele më të shëndetshme të glukozës në gjak dhe presionit të gjakut, zgjedhje më të mira dietike dhe rrezik më të ulët për obezitet, tha Makarem. “Mungesa e gjumit mund të çojë në një sërë problemesh të zemrës, duke përfshirë presionin e lartë të gjakut, kolesterolin e lartë, sulmet në zemër, obezitetin, diabetin dhe goditjet në tru,” tha Goldberg. “Për më tepër, gjumi i ndërprerë mund të rrisë rrezikun për presion të lartë të gjakut dhe aritmi.”
Gjumi i mjaftueshëm gjithashtu lidhet me shëndet më të mirë psikologjik, i cili nga ana tjetër lidhet me një rrezik më të ulët për sëmundje të zemrës, tha Makarem. “Gjumi është restaurues dhe një komponent kyç i ruajtjes së shëndetit të zemrës.”
Ka ende pyetje të tjera pa përgjigje, tha Gulati: A ka një prag të tepruar të gjumit gjatë fundjavës? A ka një sasi minimale të gjumit që duhet të bëhet çdo ditë dhe që nuk mund të kompensohet? Dhe për ata që flenë siç duhet, a kanë ata një shans edhe më të mirë për të mos zhvilluar sëmundje të zemrës? “Ndoshta mekanizmi i këtyre gjetjeve është se kompensimi është më i mirë se mosmarrja e gjumit fare,” tha Gulati.
“Për të promovuar shëndetin e zemrës, rekomandohet që të synoni të paktën 7 orë gjumë çdo natë dhe të ruani një model të rregullt gjumi,” tha Goldberg. Kjo përfshin të flini dhe të zgjoheni në të njëjtën kohë çdo ditë sa më shumë që të jetë e mundur, tha Makarem.
“Nëse keni probleme me gjumin, mund ta diskutoni me mjekun tuaj,” tha Goldberg. “Mos harroni, ju jeni avokati më i mirë për shëndetin tuaj.”/bm/
