Një zbulim i jashtëzakonshëm fosil në Luginën e Mushit të Etiopisë po i ndihmon shkencëtarët të rindërtojnë një ekosistem të lashtë tropikal që lulëzoi gati 22 milionë vjet më parë. Studiuesit nga Instituti i Kërkimeve Botanike të Teksasit (BRIT), Universiteti Teknik i Teksasit dhe disa institucione ndërkombëtare kanë identifikuar një specie të sapo përshkruar të pemës fosile, të quajtur Astropanax eogetem. Botuar në Revistën Botanike të Shoqërisë Linnean , ky zbulim paraqet një pamje të gjallë të asaj se si dukej peizazhi prehistorik afrikan gjatë periudhës së hershme të Miocenit.

Mbetjet e fosilizuara të Astropanax eogetem, të lidhura ngushtë me pemët moderne të gjetura në pyjet malore të Etiopisë, zbulojnë se dikur rajoni ishte shtëpia e pyjeve të dendura e të harlisura të mbushura me jetë. Kjo specie e zhdukur i përkiste familjes Araliaceae, e cila përfshin xhensen, dredhkën dhe pemët tropikale Neocussonia. Gjetjet jo vetëm që thellojnë të kuptuarit tonë për pyjet e lashta afrikane, por gjithashtu ofrojnë njohuri të reja se si speciet bimore evoluan gjatë miliona viteve.

Vendndodhja e Luginës së Mushit , e vendosur rreth 160 milje në verilindje të Addis Ababa, ka treguar fosile jashtëzakonisht të ruajtur mirë, duke u ofruar shkencëtarëve një vështrim të paparë në një ekosistemin e lashtë liqenor të kraterit vullkanik . Zbulimi i Astropanax eogetem është vetëm një pjesë e një enigme shumë më të madhe, siç kanë zbuluar edhe studiuesit:

Gjethet e fosilizuara me detaje mikroskopike qelizore

Bretkosat e ruajtura në mënyrë perfekte , që sugjerojnë mjedise të qëndrueshme ujore

Insekte të tilla si termitet dhe milingonat , që tregojnë një ekosistem të lulëzuar

Kockat e izoluara të gjitarëve, duke lënë të kuptohet për një grup të larmishëm të kafshëve të egra parahistorike

Sipas Dr. Aaron Pan , Drejtor Ekzekutiv i Muzeut të Universitetit Teknik të Teksasit dhe një nga studiuesit kryesorë, ky vend përfaqëson një nga pyjet fosile më të ruajtura në Afrikë.

“Vendi i Luginës së Mushit ka ruajtur një grup të pabesueshëm fosilesh që tregojnë detajet e një pylli të pazakontë”, tha Pan. “Është një rekord i jashtëzakonshëm i një kohe dhe vendi të jashtëzakonshëm.”

Pylli fosil 22 milionë-vjeçar sugjeron se ky rajon dikur i ngjante pellgut të sotëm të Kongos, shtëpia e tendave të dendura, amfibëve dhe barngrënësve të mëdhenj si deinotherët e lashtë të ngjashëm me elefantin.

Identifikimi i Astropanax eogetem u bë i mundur përmes krahasimeve mikroskopike të gjetheve fosile dhe kokrrave të polenit me speciet moderne të pemëve. Shkencëtarët gjetën ngjashmëri të habitshme midis kësaj specie të zhdukur dhe të afërmit të saj të gjallë, Astropanax abyssinicus, i cili ende rritet sot në pyjet Afromontane etiopiane.

Dr. Morgan Gostel , një botanist hulumtues në BRIT , shpjegoi rëndësinë e prejardhjes së pemës:

“Shumë amerikanë mund ta njohin Schefflera si emrin e një bime të njohur shtëpiake. Tani ne e dimë se këto përfshijnë pyjet e lashta afrikane në Luginën e Mushit.”

Ruajtja e detajuar e fosileve i lejoi shkencëtarët të identifikonin strukturat e venave në gjethe dhe modelet unike të sipërfaqes në kokrrat e polenit, duke konfirmuar se Astropanax eogetem është një specie e veçantë dhe tashmë e zhdukur.

Emri “eogetem” u zgjodh për të nderuar historinë evolucionare dhe komunitetin lokal etiopian që ndihmuan në realizimin e kërkimit. Termi kombinon “eo” (greqisht për “agim”) me “getem”, emrin amharik për Astropanax abyssinicus, duke njohur trashëgiminë e pasur botanike të rajonit.

 

(A.A/BalkanWeb)