Kur Nazmul Arefi mori vesh se Sheikh Hasina – gruaja që kishte udhëhequr Bangladeshin me grusht të hekurt për 15 vjet – ishte gati të ikte nga vendi, ai hoqi gjithçka dhe vrapoi në rrugët e Dhakës. Jashtë, mijëra protestues antiqeveritar po marshonin tashmë nëpër kryeqytet, megjithëse askush nuk e dinte se çfarë i priste.

Një fushatë javore mbarëkombëtare e mosbindjes civile – e cila shpërtheu mbi kuotat e punës së shërbimit civil – kishte shkaktuar një goditje të dhunshme, duke lënë qindra të vdekur.

Dhe nëse do të pasonte më shumë gjakderdhje mbeti një pyetje e hapur: “Ne ishim skeptikë nëse ushtria do të mbështeste popullin apo do të mbante anën e qeverisë – ky ishte dyshimi në mendjen e të gjithëve,” thotë zoti Arefin. “Nëse forcat e rendit dhe ushtria do të na kishin kthyer dje, mund të ishte bërë një masakër.”

Por frika u zëvendësua shpejt me ekstazi, pasi u përhap lajmi se zonja Hasina kishte dhënë dorëheqjen dhe qytetarët filluan ta deklarojnë Bangladeshin “përsëri të lirë”.

Ndërsa skenat e protestuesve që sulmonin rezidencën e saj zyrtare dhe plaçkisnin gjithçka, nga karriget prej kadifeje deri te kafshët shtëpiake u transmetuan në mbarë botën, zoti Arefin ishte dëshmitar i diçkaje tjetër. “Ishte si një festival në rrugë”, thotë ai për BBC.

“Ishte e mahnitshme – dolën njerëz të të gjitha moshave dhe klasave, nga njerëzit e shoqërisë së lartë, kishte familje që bënin selfie me oficerët e ushtrisë. Ne po bërtisnim dhe po festonim për një Bangladesh të ri.”

Rënia e kryeministres ishte ngjarje që pakkush e mendonte dhe tronditja ishte e dukshme. “Internet nuk kishte për pjesën më të madhe të ditës, kështu që kur dëgjuam se shefi i ushtrisë po i drejtohej kombit në televizion, ky ishte aludimi ynë i parë,” i tha Shariful Islam, i cili ishte në shtëpi me familjen e tij kur u publikua lajmi. BBC.

Kur u bë e qartë se çfarë po shpalosej, ai thotë se të gjithë “e humbën” – përfshirë prindërit e tij të moshuar dhe vajzën katër vjeçare. “O zot, ne të gjithë po bërtisnim, kërcenim, duartrokisnim, festonim, ishte një shije lirie, si diçka që mezi e përjeton”.

Zonja Hasina, e cila kishte qenë në pushtet që nga viti 2009 dhe sundoi kombin e Azisë Jugore për më shumë se 20 vjet në total, e kishte nisur karrierën e saj si një simbol i demokracisë, duke kapërcyer sundimin ushtarak për të nisur një epokë të re shprese. Në fillim, ajo e nisi si një myslimane laike që kishte sjellë stabilitet dhe reforma ekonomike në Bangladesh, duke nxjerrë miliona nga varfëria në këtë proces.

Por kur mandati i saj i gjatë më në fund përfundoi të hënën, shumica e kujtonin atë si një autokrate, e cila kishte kërkuar të forconte autoritetin e saj duke heshtur mospajtimin. “Kjo ishte një diktaturë që zgjati 15 vjet, askush nuk mund të thoshte mendimin e vet, njerëzit futeshin në burg për të shprehur pikëpamjet e tyre, kishte shkelje të rënda të të drejtave të njeriut, njerëz u zhdukën. Fakti që kjo po merr fund – kjo është arsyeja pse rrugët ishin plot”, thotë z. Islam.

Shpresa dhe frika

Ndërsa Bangladeshasit presin të shohin se si do të mbushet vakuumi i krijuar pas largimit të zonjës Hasina, shpresa dhe frika duket e madhe. “Njerëzit janë të lumtur që një diktatore ka dhënë dorëheqjen, por ka pasiguri [për atë që do të ndodhë… situata e rendit dhe ligjit po i bën njerëzit në ankth”, thotë Avirup Sarkar, i cili punon për Bankën Botërore në Dhaka, për BBC.

Sayem Faruk – një sipërmarrës që drejton një firmë të AI në qytet – thotë se gjëja e parë që duhet të ndodhë është t’i jepet fund çdo grabitjeje dhe dhune. “Ne do të kemi vigjilencë në ditët në vijim pasi të formohet qeveria e përkohshme dhe kur ushtria të fillojë të marrë kontrollin e situatës.” Nevoja për qetësi dhe paqe në rrugë ka qenë gjithashtu një mesazh nga lart-poshtë nga disa prej studentëve që nisën lëvizjen e protestës në korrik dhe janë bërë drejtuesit e saj de facto.

“Liria është më e vështirë të mbrohet sesa të fitohet,” shkroi Asif Mahmud, një figurë udhëheqëse në demonstrata, në një mesazh për dhjetëra mijëra ndjekësit e tij të mediave sociale të martën./BBC/