Ka aktivitete njerëzore në të cilat të dyja palët mund të fitojnë. Lufta nuk është një prej tyre.
Ose Ukraina e fiton këtë luftë ose Rusia. Ish-ministri i Jashtëm i Ukrainës Dmytro Kuleba thotë hapur se nëse nuk ndryshohet trajektorja aktuale “ne do ta humbim këtë luftë”.
Për të qenë të qartë: kjo është ende e shmangshme. Supozoni se afërsisht 4/5 e territorit ukrainas ende të kontrolluar nga Kievi marrin mbështetje ushtarake mjaftueshëm të forta nga perëndimi për të penguar çdo përparim të mëtejshëm rus, për të siguruar investime në shkallë të gjerë në rindërtimin ekonomik, për të inkurajuar ukrainasit të kthehen nga jashtë për të rindërtuar vendin e tyre dhe për të lejuar për politikë dhe reforma të qëndrueshme pro-evropiane. Në 5 vjet, vendi hyn në BE dhe më pas, nën një administratë të re amerikane, fillon procesin e hyrjes në NATO. Pjesa më e madhe e Ukrainës bëhet një vend sovran, i pavarur, i lirë, i pozicionuar fort në perëndim, shkruan
Timothy Garton Ash për The Guardian.
Humbja e një sasie të madhe territori, vuajtja e të paktën 3.5 milionë ukrainasve që jetojnë nën pushtimin rus dhe numri i të vdekurve, të gjymtuarve dhe të traumatizuarve do të përbënin një kosto të tmerrshme. Kjo nuk do të ishte fitorja e plotë që ukrainasit kanë shpresuar dhe meritojnë; por do të ishte një fitore për Ukrainën dhe një humbje historike për Rusinë. Shumica e ukrainasve mund ta shohin atë si të tillë. Në sondazhin që Instituti Ndërkombëtar i Sociologjisë i Kievit (KIIS) ka ndarë, ukrainasit pyeten nëse janë dakort për t’i dhënë fund luftës ata mund të pranojnë kombinimin e rindërtimit ekonomik dhe anëtarësimit në BE dhe NATO për territorin aktual.
Vetëm në gjashtë muajt e fundit, përqindja që thotë ‘po’ është rritur nga 47% në 64%.
Megjithatë, për të arritur në këtë rezultat me Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë, duhet një koalicion evropian i gatshëm për të marrë angazhime sigurie të një madhësie dhe guximi të paparë deri më tani. Ka një kuptim në rritje për këtë mes liderëve evropianë, por politika demokratike në shumicën e vendeve evropiane është milje larg nga angazhimi i tyre për ta bërë këtë. Për t’i bindur evropianët që të mbështesin politikat e nevojshme, por edhe për të kuptuar pasojat, pyetja që duhet të bëjmë është: po sikur Rusia të fitojë?
Nëse Rusia fiton, realisht duhet të presim pasojat e mëposhtme për Ukrainën, Evropën, Shtetet e Bashkuara dhe paqen botërore. Ukraina do të mposhtej, do të ndahej, do të demoralizohej dhe do të shpopullohej. Paratë nuk do të hynin për të rindërtuar vendin; në vend të kësaj, një valë tjetër njerëzish do ta linte atë. Politika do të bëhej e pangopur, me një prirje të fortë antiperëndimore. Do të shfaqeshin mundësi të reja për dezinformimin rus dhe destabilizimin politik. Reformat e nevojshme do të ngecnin, dhe si rrjedhim do të përparonin drejt anëtarësimit në BE.
Evropa në tërësi do të shihte një përshkallëzim të luftës hibride që Rusia po zhvillon tashmë kundër saj, ende kryesisht pa u vënë re nga shumica e evropianëve perëndimorë që po përgatiten për Krishtlindje.
Lufta hibride me spektër të plotë përfshin ndërhyrjen në zgjedhje. Në Gjeorgji zgjedhjet u manipuluan. Në referendumin moldav të BE-së, rreth 9% e votave u blenë drejtpërdrejt nga Rusia, sipas presidentes, Maia Sandu. Në Rumani, raundi i parë i zgjedhjeve presidenciale do të rikthehet, sepse një gjykatë konstatoi shkelje në shkallë të gjerë të rregullave të fushatës në TikTok. “Ah, kjo është Evropa Lindore”, thërret i vetëkënaqur banori në Madrid, Romë apo Dyseldorf. Por kreu i shërbimit të brendshëm gjerman të sigurisë paralajmëroi kohët e fundit se Rusia do të përpiqet të ndërhyjë në zgjedhjet e përgjithshme gjermane të shkurtit të ardhshëm, të cilat janë margjinale për të ardhmen e Evropës.
Këtë javë ne e pamë Vladimir Putinin përsëri me vetëbesim jashtëzakonisht në konferencën e tij vjetore për shtyp në maratonën e fundvitit, pavarësisht vrasjes të gjeneralit të tij të WMD. Ai tani është një ekonomi lufte, e varur nga prodhimi ushtarak për rritjen e qëndrueshme dhe një diktaturë e përcaktuar nga konfrontimi me perëndimin. Kur planifikuesit e NATO-s thonë se ne duhet të jemi gati për agresion të mundshëm rus kundër territorit të NATO-s deri në vitin 2029, ata nuk janë thjesht duke shitur histori tmerri për të rritur buxhetet ushtarake.
Votuesit Maga në Shtetet e Bashkuara mund të thonë “epo, ç’na duhet kjo neve? Ju evropianët kujdesuni për veten tuaj! Ne duhet të shqetësohemi për Kinën”. Por Rusia tani po punon më ngushtë se kurrë me Kinën, Korenë e Veriut dhe Iranin. Putin mund të paditet nga gjykata ndërkombëtare penale, por ai ende udhëton në gjysmën e botës si një mysafir i mirëpritur. Ai vetë ka folur për një “shumicë të re globale” dhe “formimin e një rendi krejtësisht të ri botëror”. Në atë rend të ri, lufta dhe pushtimi territorial janë instrumente krejtësisht të pranueshme të politikës, në një vazhdimësi me sabotazhe, dezinformata dhe ndërhyrje në zgjedhje. Fitorja për Rusinë në Ukrainë do ta inkurajojë Kinën të rrisë presionin e saj ndaj Tajvanit dhe Koreja e Veriut që ka nevojë për Korenë e Jugut.
Kjo na sjell te pasoja më e rëndë: përhapja bërthamore. Mos harroni se Ukraina hoqi dorë vullnetarisht nga armët e saj bërthamore në vitin 1994, në këmbim të garancive të sigurisë nga SHBA, Britania e Madhe dhe Rusia – dhe më pas u godit nga një prej fuqive që i premtuan asaj siguri. Në sondazhin e fundit të KIIS, 73% e ukrainasve mbështesin Ukrainën që të “rivendos programet për armët bërthamore”. Çuditërisht, 46% thonë se do ta bënin këtë edhe nëse perëndimi do të vendoste sanksione dhe do të ndalonte ndihmën. Në fakt, ukrainasit po i thonë perëndimit: nëse nuk na mbroni, ne do ta bëjmë vetë.
Në zgjedhjet gjermane, kancelari Olaf Scholz është përpjekur të shfrytëzojë frikën e luftës bërthamore për avantazhin elektoral ndaj rivalit të tij kryesor, kristiandemokratit Friedrich Merz. Në fakt, janë pikërisht pasojat e vetëpërmbajtjes së perëndimit nga frika e përshkallëzimit bërthamor rus në Ukrainë, i personifikuar nga Scholz dhe i shfrytëzuar me mjeshtëri nga Putini, ato që rrisin gjasat e përhapjes bërthamore dhe rrjedhimisht rrezikun afatgjatë të luftës bërthamore.
Përfundimi është i qartë. Ngurrimi i demokracive evropiane për të paguar një çmim të lartë tani do të thotë se bota do të paguajë një çmim edhe më të lartë më vonë.
