Bashkimi Evropian duhet të insistojë më shumë në vendet e Ballkanit Perëndimor për të reduktuar ndotjen dhe për të përmbushur kërkesat në lidhje me emetimin e gazrave të dëmshëm, thanë eurodeputetët Petros Kokalis dhe Viola von Cramon-Taubadel.
Në një tekst autori për portalin e Brukselit Euractive, Kokalis dhe Von Cramon deklaruan se disa vende që duan të bëhen anëtare të BE-së nuk arrijnë të përmbushin standardet kur bëhet fjalë për ndotjen e ajrit nga termocentralet me qymyr, “e lëre më të nisin rrugën për dekarbonizimi”.
“Si përfaqësues të qytetarëve të BE-së, ne besojmë se BE-ja duhet të rrisë këmbënguljen e saj që vendet të reduktojnë ndotjen dhe të plotësojnë kërkesat e emetimeve”, thanë Kokalis dhe Von Cramon dhe apeli i tyre u mbështet nga rreth 30 eurodeputetë të tjerë.
Sipas tyre, Traktati i Komunitetit të Energjisë mund të luajë një rol kyç në këtë.
Fakti që vendeve të Ballkanit Perëndimor u është dashur të përgatiten për zbatimin e Direktivës për Impiantet e Mëdha me Djegie që nga viti 2005 kur u bashkuan me Komunitetin e Energjisë është një gjë, por fakti që BE-ja po bën shumë pak për të dekurajuar një mosrespektim të tillë flagrant është çështje urgjente.shëndeti publik dhe mjedisi”, kanë shkruar deputetët e Parlamentit Evropian. Sipas këndvështrimit të tyre, mekanizmi i zgjidhjes së mosmarrëveshjeve i parashikuar në Traktatin e Komunitetit të Energjisë është një mjet mjaft i fortë për t’i detyruar vendet të pajtohen.
Këto kërkesa nuk janë përmbushur për tre vjet me radhë, thanë deputetët, duke vënë në dukje se vendet e dinë se nuk do të vuajnë pasoja proporcionale, siç janë gjobat që kanë rezultuar efektive në BE.
“Prandaj, është me rëndësi të madhe forcimi i Traktatit të Komunitetit të Energjisë. Ai doli të ishte një instrument kyç në përmirësimin e zbatimit të ligjit të BE-së në sektorin e energjisë në vendet nënshkruese dhe së fundmi i shkruam Komisionerit të BE-së për Energjinë për të inkurajuar zbatimin më të mirë të tij,” shkruajtën eurodeputetët.
Kokalis dhe Von Cramon vlerësuan se nëse hendeku në kontrollin e ndotjes dhe synimet e përgjithshme të klimës midis BE-së dhe fqinjëve të saj nuk reduktohet, ambicia dhe besueshmëria e bllokut mund të shembet, “gjë që duhet shmangur”. Termocentralet me qymyr në Ballkanin Perëndimor janë pika e dobët e BE-së, thanë eurodeputetët. Ata kujtuan se në vitin 2020, 18 termocentrale në Ballkanin Perëndimor emetuan 2.5 herë më shumë dioksid squfuri se 221 termocentrale në të gjithë BE-në.
Vlerësohet se të paktën 19,000 njerëz vdiqën për shkak të ndotjes së ajrit nga termocentralet me qymyr në Ballkanin Perëndimor nga viti 2018 deri në vitin 2020, nga të cilët 12,000 vdiqën si rezultat i tejkalimit të kufijve ligjërisht të detyrueshëm të përcaktuara nga Direktiva për Impiantet e Mëdha me djegie. Ky ligj tashmë është zëvendësuar dy herë në BE për të vendosur kufizime më të rrepta, por në Ballkanin Perëndimor ka hyrë në fuqi vetëm në vitin 2018.
Termocentralet me qymyr që janë në përputhje me Direktivën për Impiantet e Mëdha me Djegie vazhdojnë të ndikojnë në shëndetin, por ato që nuk respektojnë në mënyrë të panevojshme përkeqësojnë shëndetin dhe rrisin vdekjet e parakohshme”, thuhet në tekst.
Më shumë se gjysma e vdekjeve të parandalueshme ishin në BE, e cila importon tetë për qind të energjisë elektrike të prodhuar në ato fabrika. Italia, Hungaria, Rumania, Greqia, Bullgaria dhe Kroacia u goditën më rëndë.
“Në të njëjtën kohë, BE po përfiton nga energjia elektrike e lirë e prodhuar në këto termocentrale dhe po paguan kosto të konsiderueshme shëndetësore,” thanë Kokalis dhe Von Cramon.
Ata thonë më tej se energjia elektrike e importuar nga Ballkani Perëndimor përbën vetëm 0.3 për qind të konsumit total të energjisë elektrike në BE, por që emetimet e dioksidit të squfurit të lidhura me ato importe përbënin 50 për qind të emetimeve totale të CO2 nga të gjitha termocentralet në BE në vitin 2020. Kjo për shkak se prodhimi i energjisë elektrike në Ballkanin Perëndimor përmban rreth 300 herë më shumë CO2 sesa në BE.
(BalkanWeb)
