Udhëheqësit e Bashkimit Evropian do të mbajnë bisedime urgjente në Bruksel të enjten, duke u mbledhur teksa administrata Trump përmbys aleancat tradicionale dhe tërheq mbështetjen e Ukrainës gjatë kohës së luftës.
Samiti i së enjtes bashkon 27 liderët e BE-së për herë të parë që nga takimi shpërthyes midis presidentëve Donald Trump dhe Volodymyr Zelensky javën e kaluar, dhe pezullimin e ndihmave ushtarake amerikane dhe shkëmbimin e inteligjencës.
Ndërsa takimi i Brukselit do të synojë të çimentojë mbështetjen evropiane për Kievin, nuk ka gjasa të japë ndonjë njoftim të madh për ndihmë përtej 30 miliardë eurove (32 miliardë dollarë) që blloku ka deklaruar tashmë për këtë vit.
Perspektiva e zymtë e largimit të Shteteve të Bashkuara nga aleancat e saj evropiane, megjithatë, ka nxitur një konsensus në rritje mbi temën tjetër kryesore të samitit: nevojën për të forcuar mbrojtjen e Evropës kundër Rusisë.
Përpara takimit, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen paraqiti një plan prej 800 miliardë eurosh për të “riarmatosur Evropën” dhe për të marrë përgjegjësinë për mbrojtjen e kontinentit.
“Çështja nuk është më nëse siguria e Evropës kërcënohet në një mënyrë shumë reale,” tha von der Leyen në një deklaratë përpara takimit urgjent. “Pyetja e vërtetë para nesh është nëse Evropa është e përgatitur të veprojë me aq vendosmëri sa e dikton situata. Dhe nëse Evropa është e gatshme dhe e aftë të veprojë me shpejtësinë dhe ambicien që nevojitet.”
Forcimi i mbrojtjes evropiane ka marrë një urgjencë të re pasi Trump e bën të qartë dëshirën e tij për t’i dhënë fund me shpejtësi luftës së shkaktuar nga pushtimi i Rusisë në Ukrainë në vitin 2022 përmes negociatave të drejtpërdrejta me Moskën.
Përqafimi i tij me presidentin rus Vladimir Putin, ndërsa shpreh përbuzje ndaj Zelenksy-t, ka forcuar frikën se Kievi dhe interesat e Evropës do të anashkalohen në çdo marrëveshje për t’i dhënë fund konfliktit më të madh në kontinent që nga Lufta e Dytë Botërore.
Kryeministri britanik Keir Starmer ka bërë thirrje për një “koalicion të të gatshëmve” që të mblidhen për të hartuar një plan paqeje dhe për ta paraqitur atë Shteteve të Bashkuara.
Franca dhe Britania kanë vendosur një armëpushim njëmujor “në ajër, në det dhe në infrastrukturën energjetike”, por jo në tokë fillimisht. Ndërsa Brukseli po u bën presion shteteve anëtare që të bien dakord për të dorëzuar urgjentisht një paketë të re të armëve kryesore në Ukrainë, është e paqartë nëse një marrëveshje do të arrihej sot.
Megjithatë, është shfaqur një konsensus i gjerë mbi nevojën për të rritur ndjeshëm shpenzimet ushtarake për të forcuar mbrojtjen afatgjatë kundër Rusisë – një kërkesë kryesore nga administrata e Trump ndaj aleatëve të saj në NATO.
Ky synim duket shumë i paarritshëm për shumicën, por udhëheqësit e ekonomive më të mëdha të Evropës kanë qenë të zëshëm për nevojën për të grumbulluar para në autonomi strategjike.
Gjetja e parave për ta bërë këtë do të jetë në krye të mendjes në samitin e së enjtes.
Pasi doli në krye në votimin e muajit të kaluar, kancelari në pritje i Gjermanisë, Friedrich Merz tha se ai “nuk kishte iluzione” për presidentin e SHBA dhe ka kërkuar të zhbllokojë shpenzimet ushtarake duke rishkruar rregullat e borxhit të vendit të tij.
Presidenti francez Emmanuel Macron ka bërë gjithashtu thirrje për “investime shtesë” në mbrojtje dhe ka ofruar një pamje të zymtë të aksioneve.
“Kush mund të besojë se kjo Rusi e sotme do të ndalet në Ukrainë?” pyeti ai në fjalimin drejtuar kombit të mërkurën mbrëma. “Rusia është bërë një kërcënim për Francën dhe Evropën”.
Zelensky, i cili do t’i bashkohet samitit, ka shkuar aq larg sa ka bërë thirrje për krijimin e një ushtrie evropiane, duke argumentuar se kontinenti nuk mund të llogarisë më Uashingtonin.
(BalkanWeb)
