Shefi i NATO-s, Jens Stoltenberg u kërkoi anëtarëve të angazhohen për t’i ofruar Ukrainës të paktën 40 miliardë euro (43 miliardë dollarë) në vit ndihmë ushtarake, duke kërkuar të sigurojnë mbështetje afatgjatë ndërsa lufta me Rusinë po vazhdon.

Me Rusinë që po kryen një ofensivë të re të madhe, ministrat e jashtëm të NATO-s u takuan në Pragë për të hedhur bazat për një samit të korrikut në Uashington që do të festojë 75 vjetorin e aleancës transatlantike dhe do të kërkojë mënyra të reja për të mbështetur Ukrainën.

Shtetet e Bashkuara kanë udhëhequr ndihmën për Ukrainën, por po rifillojnë ndihmën pas një vonese disamujore të shkaktuar nga luftimet në Kongres, me zgjedhjet presidenciale të nëntorit që hedhin dyshime të mëtejshme për financimin e ardhshëm të SHBA.

“Që nga pushtimi i plotë i Rusisë në vitin 2022, aleatët i kanë dhënë Ukrainës çdo vit ndihmë ushtarake me vlerë rreth 40 miliardë euro. Ne duhet të mbajmë të paktën këtë nivel mbështetjeje çdo vit, për aq kohë sa është e nevojshme,” u tha Stoltenberg gazetarëve pas bisedime dy ditore.

Ai tha se donte që 32 vendet e NATO-s të ndajnë barrën “në mënyrë të barabartë” dhe të jenë gati të shpallin planin në samitin e Uashingtonit.

“Ne kemi nevojë për një angazhim të fortë për një kohë të gjatë për të siguruar që Ukraina është në gjendje të planifikojë, për të siguruar që Ukraina të ketë parashikueshmërinë që i nevojitet për të zhvilluar këtë luftë vetëmbrojtëse,” tha Stoltenberg.

Ai tha se një mënyrë për të matur angazhimin e secilit vend mund të jetë ta bazojë atë në produktin e brendshëm bruto, por plani nuk u finalizua.

Është përpjekja e fundit e Stoltenberg për të vendosur mbështetjen e NATO-s në një bazë më të fortë përpara një rikthimi të mundshëm të Donald Trump, i cili ka hedhur poshtë si ndihmën e aleancës ashtu edhe ndihmën e Ukrainës si të kota.

Muajin e kaluar Stoltenberg vendosi një objektiv të përgjithshëm prej 100 miliardë eurosh (108 miliardë dollarë) gjatë pesë viteve për mbështetjen e Ukrainës, por kjo ra në nivel midis aleatëve të hutuar se çfarë do të përfshinte.

Ministri i Jashtëm çek Jan Lipavsky përshëndeti propozimin e fundit të Stoltenberg dhe tha se ai dukej i menaxhueshëm pasi përfaqësonte vetëm një pjesë të vogël të shpenzimeve të mbrojtjes.

Por ai tha se sigurimi që vendet t’i përmbahen premtimeve të tyre, edhe kur qeveritë e tyre ndryshojnë, ishte “çështja trilionë dollarëshe”.

Pas presionit të madh në një samit vitin e kaluar, Kievit i është thënë me vendosmëri nga vendet e NATO-s që të mos presin përparim konkret drejt bashkimit me aleancën në Uashington.

Opozita udhëhiqet nga Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania, të cilat janë të kujdesshme ndaj shtrirjes së angazhimit të NATO-s për mbrojtjen e ndërsjellë në një vend në grahmat e luftës.

Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken tha në vend të kësaj se samiti do të ofronte një “urë për anëtarësimin” që ishte “e fortë dhe e ndriçuar mirë”, me anëtarët e aleancës që lidhin marrëveshje dypalëshe sigurie me Ukrainën.

Në ndryshimin e fundit për të rritur mbështetjen, Blinken konfirmoi se presidenti Joe Biden kishte autorizuar Ukrainën të përdorte armët amerikane kundër objektivave përtej kufirit me Rusinë në përgjigje të drejtpërdrejtë ndaj sulmeve.

I pyetur nëse rregullat mund të zbuten më tej, Blinken tha se Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të “përshtaten sipas nevojës”.

Por Turqia, një anëtare e NATO-s që nuk i është bashkuar sanksioneve kundër Rusisë, shprehu shqetësim.

“Ne mbështesim vazhdimin e ndihmës për Ukrainën dhe kapacitetin e Ukrainës për të penguar, por nuk duam që NATO të marrë pjesë në këtë luftë”, tha ministri i Jashtëm turk Hakan Fidan pas bisedimeve.

Një fushë ku NATO duket afër një marrëveshjeje përfundimtare është një plan që aleanca të marrë përsipër nga Shtetet e Bashkuara në koordinimin e furnizimeve me armë në Ukrainë.

Deri më tani, Uashingtoni ka qenë në krye pasi NATO ka qëndruar e lirë për përfshirjen në dërgimin e armëve për shkak të shqetësimeve që Moska do ta shihte atë si një provokim.

Përkrahësit thonë se bërja e aleancës përgjegjëse në përgjithësi mund të ndihmojë në izolimin e dërgesave të ardhshme nëse Trump fiton përsëri Shtëpinë e Bardhë, ndërsa të tjerë kanë frikë se kjo mund të shtojë më shumë burokraci në proces.

Stoltenberg vuri në dukje se aleatët e NATO-s dhanë 99 për qind të ndihmës ushtarake për Ukrainën.

“Pra, ka kuptim që NATO duhet të luajë një rol më të madh në këto përpjekje,” tha ai.

 (A.A/BalkanWeb)