Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres tha të hënën se është “shumë i shqetësuar” për dhunën në rritje në Bregun Perëndimor të pushtuar dhe shkeljet e të drejtave të njeriut në Gaza .
Guterres, duke iu drejtuar sesionit të 58-të të Këshillit të të Drejtave të Njeriut në Gjenevë, tha: “Jam shumë i shqetësuar nga dhuna në rritje në Bregun Perëndimor të pushtuar nga kolonët izraelitë dhe shkelje të tjera.”
“Në territorin e pushtuar Palestinez, shkeljet e të drejtave të njeriut janë rritur që nga sulmet e tmerrshme të Hamasit të 7 tetorit dhe nivelet e patolerueshme të vdekjeve dhe shkatërrimeve në Gaza”, tha ai.
Duke e përshkruar armëpushimin midis Izraelit dhe grupit palestinez Hamas si “të pasigurt”, ai kërkoi: “Ne duhet të shmangim me çdo kusht një rifillim të armiqësive. Njerëzit në Gaza tashmë kanë vuajtur shumë.”
“Është koha për një armëpushim të përhershëm, lirimin dinjitoz të të gjithë pengjeve të mbetura, përparim të pakthyeshëm drejt zgjidhjes me dy shtete,t’i jepet fund pushtimit dhe krijimit të një shteti të pavarur palestinez, me Gazën si pjesë integrale”, shtoi ai.
Guterres tha se sesioni i 58-të i këshillit fillon “nën peshën e një momenti historik të zymtë” pasi lufta e Rusisë në Ukrainë shënon përvjetorin e saj të tretë “në shkelje të kartës së OKB-së”.
Më shumë se 12,600 civilë u vranë, me shumë të tjerë të plagosur, tha ai, duke vënë në dukje se komunitete të tëra u shndërruan në rrënoja ndërsa spitalet dhe shkollat u shkatërruan.
“Ne nuk duhet të kursejmë asnjë përpjekje për t’i dhënë fund këtij konflikti dhe për të arritur një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme në përputhje me Kartën e OKB-së, ligjin ndërkombëtar dhe rezolutat e Asamblesë së Përgjithshme,” shtoi ai.
Ai theksoi se të drejtat e njeriut po “mbyten” nga autokratë, patriarkalitet, luftëra dhe dhuna, luftënxitësit, krizat klimatike, sistemi financiar global i falimentuar moralisht, teknologjitë e arratisura si Inteligjenca Artificiale, intoleranca në rritje ndaj grupeve të tëra dhe nga zërat e ndarjes dhe zemërimit.
“Me pak fjalë, të drejtat e njeriut janë në litar dhe po goditen fort,” tha ai. “Ky përfaqëson një kërcënim të drejtpërdrejtë për të gjithë mekanizmat dhe sistemet e fituara me vështirësi të krijuara gjatë 80 viteve të fundit për të mbrojtur dhe avancuar të drejtat e njeriut.”
Guterres paralajmëroi se në Republikën Demokratike të Kongos, ka një “vorbull vdekjeprurëse dhune dhe abuzime të tmerrshme të të drejtave të njeriut” të përforcuar nga ofensiva e fundit M23, e mbështetur nga Forcat e Mbrojtjes së Ruandës.
“Ndërsa më shumë qytete bien, rreziku i një lufte rajonale rritet,” tha ai.
Në Sudan, ai tha se “gjakderdhja, shpërngulja dhe zia e bukës janë duke përfshirë vendin”.
“Palët ndërluftuese duhet të ndërmarrin veprime të menjëhershme për të mbrojtur civilët, për të mbrojtur të drejtat e njeriut, për të ndërprerë armiqësitë dhe për të krijuar paqen,” tha ai. “Dhe mekanizmat vendas dhe ndërkombëtarë të monitorimit dhe hetimit të të drejtave të njeriut duhet të lejohen të dokumentojnë atë që po ndodh në terren.”
Guterres përshëndeti shumë shtete anëtare që njohin ligjërisht të drejtën për një mjedis të shëndetshëm dhe u kërkoi të tjerëve të bëjnë të njëjtën gjë.
“Qeveritë duhet të mbajnë premtimin e tyre për të prodhuar plane të reja kombëtare të veprimit për klimën në të gjithë ekonominë këtë vit, shumë përpara COP30 në Brazil,” tha ai. “Këto plane duhet të kufizojnë rritjen e temperaturës globale në 1.5 gradë — duke përfshirë përshpejtimin e tranzicionit global të energjisë.”
Lidhur me keqinformimin në mediat sociale dhe pasojat e tij, ai tha se rikthimet e fundit në kontrollin e fakteve të mediave sociale dhe moderimi i përmbajtjes po “rihapin portat për më shumë urrejtje, më shumë kërcënime dhe më shumë dhunë”.
“Mos bëni gabim. Këto rikthime do të çojnë në më pak liri të fjalës, jo më shumë, pasi njerëzit bëhen gjithnjë e më të frikësuar për t’u angazhuar në këto platforma,” tha ai.
“Ndërkohë, premtimi i madh i Inteligjencës Artificiale përputhet me një rrezik të pakufishëm për të minuar autonominë njerëzore, identitetin njerëzor, kontrollin njerëzor – dhe po, të drejtat e njeriut”, shtoi ai.
Përballë këtyre kërcënimeve, tha ai, Kompakti Global Dixhital e bashkon botën për të siguruar që të drejtat e njeriut “të mos sakrifikohen në altarin e teknologjisë”.
(A.A/BalkanWeb)
