Mark Rutte, kreu i ri i NATO-s, ka larguar ankthet për zgjedhjen e mundshme të Donald Trump, duke argumentuar se SHBA do të rrezikonte izolimin në “një botë të ashpër dhe pa kompromis” nëse ai do të kërkonte të tërhiqej nga aleanca ushtarake.
Duke folur në Londër të enjten, pas takimit me kryeministrin, Keir Starmer dhe presidentin e Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, Rutte tha se besonte se si Trump ashtu edhe rivalja e tij presidenciale, Kamala Harris, e njohin vlerën e ndihmës së vazhdueshme ushtarake për Ukrainën.
Por, 10 ditë pas punës si Sekretar i Përgjithshëm, holandezi iu përgjigj gjithashtu shqetësimeve të ngritura nga kandidati republikan se nivelet e shpenzimeve të mbrojtjes në Evropë do të duhej të rriteshin dhe tregoi se një objektiv i ri prej 2.5% ose 3% të PBB-së mund të ishte vendosur.
Në një intervistë me Guardian, Rutte këmbënguli se ai “nuk ishte aq i shqetësuar për Donald Trump, pasi nuk jam i shqetësuar për Kamala Harris” dhe vazhdoi duke e përshkruar ish-presidentin si “dikush që dëshiron të mbrojë SHBA”. Kjo, argumentoi ai, kërkonte anëtarësimin në NATO sepse “pa anëtarësim ai është i vetëm dhe në një botë të ashpër dhe pa kompromis ai ka nevojë për aleancën”.
Trump ka qenë prej kohësh një skeptik ndaj NATO-s , duke argumentuar se SHBA-ja kontribuon shumë në lidhje me Evropën dhe në një moment të presidencës së tij në 2018 ai thuhet se mendoi të largohej nga aleanca. Në mars, megjithatë, kandidati republikan tha se do të qëndronte në NATO për sa kohë që vendet evropiane “luajnë drejt” dhe nuk “përfitojnë” nga nivelet e larta të shpenzimeve të mbrojtjes së SHBA-së.
Rutte tha se ai besonte se shpenzimet e mbrojtjes në Evropë do të duhej të rriteshin nga mesatarja ekzistuese prej 2% e PBB-së në të 31 anëtarët e NATO-s, përveç SHBA-së. “Tani jemi në 2%, por qartësisht nuk është e mjaftueshme, sepse ne mund të shikojmë të gjitha boshllëqet e aftësive, objektivat që kemi, dhe më pas ne me të vërtetë duhet të bëjmë më shumë,” tha ai.
Vendosja e një objektivi të nivelit të shpenzimeve më të larta se 2% ishte një diskutim që anëtarët e NATO-s duhej të bënin, por Rutte tha se nëse do të ishte “2.5% ose 3% ose më shumë, kjo është diçka që duhet të debatojmë”.
Në Britani, qeveria laburiste ka premtuar të rrisë shpenzimet e mbrojtjes nga 2.32% e PBB-së në 2.5%, por nuk ka përcaktuar një afat kohor për ta bërë këtë. Rutte tha se ai kishte inkurajuar Starmer “të arrinte atë sa më shpejt të jetë e mundur”, megjithëse ai tha se orari i saktë i takon qeverisë britanike.
Rutte tha se e kishte takuar Trumpin “disa herë” gjatë 14 viteve të tij si kryeministër holandez, ndërsa tha se u takua me Harris për një “ulje të gjatë” gjatë darkës në një samit të Ukrainës në Lucern, Zvicër në qershor. Por ai tha se nuk kishte plane të menjëhershme për të takuar asnjërin nga kandidatët përpara zgjedhjeve presidenciale të nëntorit.
Kur bëhej fjalë për mbështetjen për Ukrainën, Rutte tha se besonte se Trump do të vazhdonte të jepte miliarda ndihmë ushtarake për Kievin, edhe pse republikani ka thënë vazhdimisht se dëshiron që lufta të ndalet dhe kandidati i tij për zëvendëspresident, JD Vance, ka sugjeruar një zgjidhje paqeje që do të ngrinte konfliktin në vijën e frontit aktual.
“Nëse [Vladimir] Putin do të merrte rrugën e tij, ne të gjithë do të jemi nën kërcënim, sepse nuk do të përfundojë me Ukrainën,” tha Rutte duke shtuar se Trump e di këtë dhe Kamala Harris e di këtë.
“Kjo është arsyeja pse unë jam absolutisht i bindur se nëse ai bëhet president, ai do të vazhdojë të ofrojë mbështetje për Ukrainën”, tha Rutte.
