Udhëheqësi kinez Xi Jinping është zotuar të punojë me presidentin e ardhshëm Donald Trump, në takimin e tij të fundit që zhvilloi me Presidentin aktual të SHBA, Joe Biden.
Të dy u takuan të shtunën në margjinat e samitit vjetor të Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor (Apec) në Peru, ku ata pranuan “ngritjet dhe uljet” në marrëdhëniet gjatë katër viteve në detyrë të Biden.
Por të dy theksuan përparimin në uljen e tensioneve për çështje të tilla si tregtia dhe Tajvani.
Analistët thonë se marrëdhëniet SHBA-Kinë mund të bëhen më të paqëndrueshme kur Trump të kthehet në detyrë pas dy muajsh, të nxitur nga faktorë duke përfshirë premtimin për të rritur tarifat për importet kineze.
Presidenti i zgjedhur ka premtuar tarifa prej 60% për të gjitha importet nga Kina. Ai gjithashtu ka emëruar skifterët e shquar të Kinës në postet kryesore të jashtme dhe të mbrojtjes.
Gjatë mandatit të tij të parë, Trump e etiketoi Kinën një “konkurrent strategjik”. Marrëdhëniet u përkeqësuan kur ish-presidenti e etiketoi Covidin një “virus kinez” gjatë pandemisë.
Duke folur të shtunën në takimin e mbajtur në në Lima, presidenti kinez tha se qëllimi i Pekinit për një marrëdhënie të qëndrueshme me Uashingtonin do të mbetet i pandryshuar.
“Kina është e gatshme të punojë me administratën e re amerikane për të ruajtur komunikimin, për të zgjeruar bashkëpunimin dhe për të menaxhuar dallimet”, tha Xi.
Biden tha se konkurrenca strategjike midis dy fuqive globale nuk duhet të përshkallëzohet në luftë.
“Të dy vendet tona nuk mund të lënë asnjë nga kjo konkurrencë të kalojë në konflikt. Kjo është përgjegjësia jonë dhe gjatë katër viteve të fundit mendoj se kemi dëshmuar se është e mundur të kemi këtë marrëdhënie,” tha ai.
Koha e Bidenit në detyrë vërtetoi shpërthime në marrëdhëniet me Kinën, duke përfshirë një sagë spiunazhi dhe shfaqje të fuqisë ushtarake kineze rreth Tajvanit të shkaktuar nga vizita e një zyrtari të lartë amerikan.
Kina thotë se pretendimi i saj për ishullin vetëqeverisës është një vijë e kuqe.
Megjithatë, administrata Biden synoi të “menaxhonte me përgjegjësi” rivalitetin me Pekinin pas mandatit të parë të Trump.
Pekini ka të ngjarë të jetë më i shqetësuar për paparashikueshmërinë e presidentit të zgjedhur, thonë analistët.
“Kinezët janë të gatshëm të negociojnë dhe ndoshta shpresojnë për angazhim të hershëm me ekipin Trump për të diskutuar transaksionet e mundshme,” tha Bonnie Glaser, drejtoreshë menaxhuese e Programit Indo-Paqësor të Fondit Marshall.
Ajo shtoi se Kina gjithashtu mund të jetë “me gjasë e shqetësuar se atyre u mungojnë kanale të besueshme për të ndikuar në politikën e Trump”.
Biden të shtunën pranoi se ka pasur gjithmonë mosmarrëveshje me Xi, por shtoi se diskutimet midis tij dhe udhëheqësit kinez kanë qenë “të sinqerta”.
Dyshja mbajtën tre takime ballë për ballë gjatë kohës së Bidenit në Shtëpinë e Bardhë, duke përfshirë një samit kyç vitin e kaluar në San Francisko, ku të dyja palët arritën në marrëveshje për luftimin e narkotikëve dhe ndryshimin e klimës.
Por Shtëpia e Bardhë e Biden gjithashtu vazhdoi tarifat e kohës së Trump. Qeveria e tij vendosi detyrime në maj duke synuar makinat elektrike, panelet diellore dhe çeliqet e Kinës.
Ai gjithashtu forcoi aleancat e mbrojtjes në të gjithë Azinë dhe Paqësorin për të kundërshtuar vendosmërinë në rritje të Kinës në rajon. Presidenti në largim ka thënë gjithashtu se SHBA do të mbronte Tajvanin nëse do të pushtohej nga Kina.