Tensionet mes SHBA-ve dhe Iranit janë përshkallëzuar kohët e fundit, pasi presidenti amerikan Donald Trump nxiti sanksione ekonomike dhe presion ushtarak mbi rivalin e tij. Marrëdhëniet e paqëndrueshme mes dy vendeve nuk janë gjë e re.
Marrëveshja, e njohur edhe si Plani i Përbashkët i Përbashkët i Veprimit, u miratua nga administrata Obama në vitin 2015 dhe u nënshkrua nga SHBA, Irani, Kina, Rusia, Mbretëria e Bashkuar, Franca dhe BE. U ra dakord që Irani të kufizojë aktivitetet e tij bërthamore dhe të lejojë inspektorët ndërkombëtarë të shqyrtojnë vendet e saj bërthamore në këmbim të heqjes së sanksioneve ekonomike, raporton “Daily Express”.
Megjithatë, Trump njoftoi në maj 2018 se SHBA do të tërhiqet nga marrëveshja dhe në nëntor Uashingtoni rivendosi sanksionet ndaj Teheranin. Irani gjithashtu njoftoi se kishte katërfishuar kapacitetin e saj të prodhimit të uraniumit. Teherani këmbëngul se uraniumi do të pasurohet deri në kufirin prej 3.67 për qind të vendosur sipas marrëveshjes, por rezervat së shpejti do të tejkalojnë kufizimet e sasisë.
Irani ka paralajmëruar se do të rrisë fuqinë e saj bërthamore, ndërsa SHBA vazhdimisht ka kërkuar që Teherani të mos jetë aq “i armatosur rëndë” me armë bërthamore. Ndërkohë, SHBA dërgoi një aeroplanmbajtës dhe bombardues B-52 , si një rajon i kërcënuar vazhdimisht. Megjithatë, historia e marrëdhënieve të dobëta dhe mosbesimi mes SHBA dhe Iranit janë më shumë sesa vetëm në lidhje me këtë marrëveshje bërthamore dhe datojnë për 40 vjet.
Megjithëse ka 40 vjet që raportet mes dy shteteve janë të tensionuara, kohët e fundit kanë nisur fërkime të forta. Duke u nisur nga deklaratat e udhëheqësve të Iranit dhe ato të Donald Trump nga ana tjetër, mediat ndërkombëtare hedhin dyshime për një Luftë të Tretë Botërore të mundshme.
(d.xh/Balkanweb)
