Partia në pushtet e Gjeorgjisë ka fituar zgjedhjet parlamentare, tha komisioni zgjedhor të dielën, si një goditje për aspiratën e gjatë të vendit për anëtarësim në BE.
Opozita e Gjeorgjisë nuk e pranoi humbjen, duke akuzuar partinë në pushtet për një “grusht shteti kushtetues”, ndërsa paralajmëroi nisjen e protestave. Kjo mund të çojë vendin e Kaukazit drejt një krizë të mundshme politike që mund të polarizojë edhe më tej Gjeorgjinë.
Komisioni tha se partia në pushtet Ëndrra Gjeorgjiane (GD) kishte fituar 54% të votave, me më shumë se 99% të zonave të numëruara.
Rezultati për GD-në shemb shpresat e opozitës për një koalicion pro-perëndimor prej katër blloqeve dhe në mënyrë efektive do të pengonte aspiratat e vendit për integrimin në BE.
Votuesit në vendin me pothuajse 4 milionë banorë të shtunën iu drejtuan qendrave të votimit në një zgjedhje për të vendosur nëse partia gjithnjë e më autoritare GD, e cila ka qenë në pushtet që nga viti 2012 dhe e drejtoi vendin në një kurs konservator larg nga perëndimi dhe më afër Rusia siguron edhe një mandat katërvjeçar.
Bidzina Ivanishvili, miliarderi në hije, themeluesi i GD, shpalli fitoren menjëherë pas mbylljes së qendrave të votimit, në ato që janë quajtur zgjedhjet më të rëndësishme që nga pavarësia nga Bashkimi Sovjetik në 1991.
“Është një rast i rrallë në botë që e njëjta parti të arrijë një sukses të tillë në një situatë kaq të vështirë. Ky është një tregues i mirë i talentit të popullit gjeorgjian”, tha Ivanishvili, i konsideruar gjerësisht si figura më e fuqishme e vendit.
Në një konferencë për shtyp të shtunën vonë, drejtuesit e koalicionit opozitar i quajtën rezultatet e zgjedhjeve një “grusht shteti kushtetues”.
“Fitorja iu vodh popullit gjeorgjian. Ne nuk i pranojmë rezultatet e këtyre zgjedhjeve të falsifikuara”, tha Tinatin Bokuchava, kreu i partisë më të madhe opozitare, Lëvizja e Bashkuar Kombëtare (UNM).
Opozita gjeorgjiane ka akuzuar partinë GD se është mbështetur në “burimet e saj administrative” gjatë zgjedhjeve – një term ombrellë që përfshin presionin e punonjësve të shtetit për të votuar dhe ofrimin e ndihmave të parave për votuesit kryesisht ruralë.
Një grup prej 2000 vëzhguesish zgjedhor të quajtur ‘Vota’ ime tha se nuk besonte se rezultatet paraprake “pasqyrojnë vullnetin e qytetarëve gjeorgjianë” duke pasur parasysh shkallën e mashtrimit dhe dhunës së votuesve.
Të shtunën në mëngjes, disa video qarkulluan në internet që shfaqnin mbushje votash dhe frikësim të votuesve në qendra të ndryshme votimi në të gjithë Gjeorgjinë.
“Bandidët e Bidzina Ivanishvilit janë të dëshpëruar për t’u kapur pas pushtetit dhe do të përdorin çdo gjë për të përmbysur procesin zgjedhor”, tha Bokuchava, kreu i UNM-së, ndërsa votimi ishte duke u zhvilluar.
Për tre dekadat e fundit, Gjeorgjia ka mbajtur aspirata të forta pro-perëndimore, me sondazhet që tregojnë se deri në 80% e popullit të saj favorizojnë anëtarësimin në BE. Vitet e fundit, megjithatë, qeveria, e udhëhequr nga partia populiste GD, është zhvendosur gjithnjë e më shumë nga perëndimi në favor të Rusisë, duke treguar hezitim për të dënuar Moskën për pushtimin e saj në Ukrainë.
GD është akuzuar gjithashtu nga kritikët për plane për ta çuar vendin në një drejtim autoritar pasi Ivanishvili u zotua të ndalojë të gjitha partitë kryesore të opozitës dhe të largojë ligjvënësit e opozitës nëse partia e tij rizgjohej.
Shumë prisnin që GD do të bëhej partia më e madhe, por mund të mos kishte një shumicë dhe të luftonte për të formuar një qeveri, me të gjitha blloqet e tjera që refuzonin të bashkëpunonin me të.
GD në pushtet po përballej me një bashkim të paprecedentë të katër forcave opozitare pro-perëndimore, të cilat ishin zotuar të formonin një qeveri koalicioni për ta larguar atë nga pushteti dhe për ta kthyer Gjeorgjinë në rrugën e duhur për t’u bashkuar me BE.
Forca më e madhe e opozitës është UNM e qendrës së djathtë, një parti e themeluar nga Mikheil Saakashvili, ish-presidenti i cili është në burg me akuza për shpërdorim të pushtetit që aleatët e tij thonë se janë të motivuar politikisht.
GD e ka drejtuar fushatën e saj me akuzat se opozita pro-perëndimore po përpiqej të tërhiqte Gjeorgjinë në një konflikt të stilit të Ukrainës. Në vitin 2008, Gjeorgjia zhvilloi një luftë me Rusinë që zgjati pesë ditë, por la plagë të thella, dhe pushtimi i Ukrainës i ka lënë disa në vend të kujdesshëm për pasojat e mundshme të provokimit të Rusisë duke u afruar më pranë perëndimit.
Të shtunën mbrëma, votuesit në Tbilisi dukeshin të ndarë mbi kursin e ardhshëm të vendit.
“Ne kemi humbur vendin tonë sot”, tha Ana Machaidze, një studente 25-vjeçare. “Nuk e di se çfarë të bëj më pas. Shpresoj se mund të dalim në rrugë, por nëse humbasim, ndoshta do të jetoj jashtë vendit”, shtoi ajo.
Mbështetja për grupet e opozitës pro-perëndimore në përgjithësi vjen nga votuesit urbanë dhe më të rinj, të cilët parashikojnë të ardhmen e tyre politike me BE-në.
Irakli Shengelia, 56 vjeç, një punonjës restoranti, tha se ishte i kënaqur që Ëndrra Gjeorgjiane do të mbetej në pushtet, sepse partia garantonte “paqe dhe stabilitet” me Rusinë dhe ndante vlerat e tij konservatore.
Qeveria gjeorgjiane në pushtet, e lidhur me kishën ortodokse thellësisht konservatore dhe me ndikim, ka kërkuar të nxisë ndjenjat anti-liberale duke bërë fushatë mbi “vlerat familjare” dhe duke kritikuar atë që ajo e portretizon si teprime perëndimore.
Në verë, parlamenti miratoi legjislacionin që vendos kufizime gjithëpërfshirëse për të drejtat e LGBTQ+, një veprim që kritikët thonë se pasqyron ligjet e miratuara në Rusinë fqinje, ku autoritetet kanë zbatuar një sërë masash represive kundër pakicave seksuale.
Rezultatet do të monitorohen nga afër në Moskë dhe Bruksel, me BE që thotë se votimi do të formësojë perspektivat e Tbilisit për t’u bashkuar me bllokun.
BE i dha Gjeorgjisë statusin e anëtarësimit të kandidatit vitin e kaluar, por e ka pezulluar aplikimin e saj në përgjigje të një projekt-ligji të diskutueshëm të “agjentëve të huaj”, i cili u miratua në maj, duke kërkuar që media dhe OJQ-të të marrin më shumë se 20% të financimit të tyre nga jashtë për t’u regjistruar si “agjentë të ndikimit të huaj”.
Projektligji, i cili shkaktoi javë protestash masive në pranverë, është etiketuar si një “ligj rus” nga kritikët, të cilët e krahasojnë atë me një legjislacion tjetër të paraqitur nga Kremlini një dekadë më parë për të heshtur mospajtimet politike në media dhe gjetkë.
