Mbrëmjen e kaluar është ndarë nga jeta në moshën 80-vjeçare Mike Jackson, gjenerali britanik që udhëhoqi trupat e NATO-s në Kosovë në vitin 1999 kur Perëndimi sapo i kishte dhënë fund bombardimit të Republikës Federative të Jugosllavisë (RFJ), forcat e sigurisë të së cilës po kryenin krime dhe spastrim etnik në Kosovë.
Më poshtë mund ta lexoni të plotë një profil në mediumin “The Telegraph”, që i kushtohet ushtarakut të lartë britanik që la gjurmë edhe në Kosovë.
Shkrimi i plotë:
Gjenerali Sir Mike Jackson, ish-udhëheqësi i frikshëm dhe i drejtpërdrejtë i Ushtrisë Britanike.
I urdhëruar që të bllokojë pistën e Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës, Jackson thuhet se tha: “Zotëri, unë nuk do të filloj Luftën e Tretë Botërore për ju”.
Gjenerali Sir Mike Jackson, i cili ka vdekur në moshën 80-vjeçare, ishte Shefi i Shtabit të Përgjithshëm nga viti 2003 deri në vitin 2006, pasi u bë i njohur si komandanti i rreptë i trupave paqeruajtëse të NATO-s në ish-Jugosllavi.
Në vitin 1995, pas Marrëveshjes së Dejtonit që i dha fund luftës tri vjeç e gjysmë të Bosnjës, Jackson mori përgjegjësinë për një nga tre divizionet e një force implementuese shumëkombëshe, IFOR. Ndryshe nga paraardhësi i tij kryesisht i paefektshëm UNPROFOR, ai nuk kishte mungesë të fuqisë kundër armikut dhe kishte më pak kufizime në rregullat e tij në angazhime.
Meqë iu dha përgjegjësia për Bosnjën Veriperëndimore, Jackson vulosi autoritetin e tij tek krerët e fraksionit boshnjak dhe kroat që në fillim. I vendosur në një vend me tenda përtej vijës së armëpushimit, ata u detyruan të dëgjonin derisa Jackson tregonte orarin për zbatimin e marrëveshjes së paqes. Gjatë gjithë kohës, jashtë mund të dëgjohej zhurma e vazhdueshme e automjeteve të blinduara, të drejtuara nga Jackson në mënyrë që të çonte mesazh se nuk do të duronte asnjë mospajtim.
Jackson u emërua më pas për të udhëhequr Korpusin e Reagimit të Shpejtë të Komandës Aleate të NATO-s për Europën (ARRC). Deri në vitin 1998, histori të pamëshirshme po buronin nga rajoni i Kosovës për spastrimin etnik të shqiptarëve nga forcat serbe. NATO-ja nuk kishte asnjë alternativë realiste veçse të ndërhynte, dhe ARRC nën drejtimin e Jackson krijoi selinë e tyre në një ish-fabrikë këpucësh në Shkup të Maqedonisë.
Sulmet ajrore kundër serbëve, duke përfshirë edhe objektivat strategjike në vetë Serbinë, filluan në mars të vitit 1999 dhe vazhduan për më shumë se 70 ditë. Sllobodan Millosheviq, presidenti i Republikës Federale të Jugosllavisë, u tërhoq dhe në qershor, pas më shumë se 100 orësh negociatash me gjeneralët serbë në Kosovë, Jackson siguroi një zotim që i mundësonte Forcës së tij në Kosovë (KFOR) të hynte në enklavë derisa serbët u tërhoqën.
Pastaj, ndërsa Jackson përgatitej për të avancuar, ai mësoi se Rusia kishte dërguar njësi të blinduara për të pushtuar Aeroportin Ndërkombëtar në Prishtinë në një përpjekje për të parandaluar që NATO të kishte autoritetin e vetëm mbi Kosovën. Eprori i Jackson ishte gjenerali amerikan Ëesley Clark, Komandanti Suprem i Aleatëve për Europën, i cili e urdhëroi atë të bllokonte pistën e aeroportit. I ndërgjegjshëm për potencialin për konfrontim, Jackson refuzoi, siç thuhet se ai deklaroi: “Unë nuk do të filloj Luftën e Tretë Botërore për ju”.
Clark ishte një zanatli politik me përvojë, të cilin Jackson e gjeti si shumë të gatshëm për të ndërhyrë në planet e vartësve të tij. Vetë Jackson ishte një personalitet i fuqishëm, mjaft i përgatitur për të shprehur mendimin e tij dhe për të qëndruar në këmbë dhe zotëronte një pamje të vrenjtur dhe një sjellje të ashpër që – për kënaqësinë e shtypit – i kishte sjellë pseudonimin “Princi i Errësirës”.
Refuzimi i tij për t’iu përkulur Clarkut e çoi atë në prag të dorëheqjes. Megjithatë, ai u mbështet nga Sekretari i Mbrojtjes, George Robertson dhe nga Shefi i Shtabit të Mbrojtjes, Charles Guthrie, dhe në rast se Jackson ishte në gjendje të krijonte marrëdhënie të ngrohta me homologun e tij rus, i ndihmuar nga uiski në shishën e tij.
Jackson vazhdoi të fitonte respektin e kosovarëve dhe serbëve duke e bërë të qartë se misioni i KFOR-it ishte të sillte siguri për të gjithë njerëzit e krahinës dhe të ndihmonte në rindërtimin e infrastrukturës së saj. Ai tha më pas se roli që kishte luajtur në “ndërtimin e kombit” kishte qenë po aq shpërblyes sa çdo gjë në karrierën e tij. Atij iu dha DSO – një çmim për komandim e lidership shumë të suksesshëm gjatë operacioneve aktive – në fund të turit të tij.
Michael David Jackson, djali i një oficeri të ushtrisë, lindi në Sheffield më 21 mars 1944. I njohur gjithmonë si Mike, ai u arsimua në Stamford School dhe pasi ndoqi Akademinë Ushtarake Mbretërore Sandhurst, u ngarkua në Korpusin e Inteligjencës.
Ai u diplomua në Universitetin e Birminghamit me një diplomë për Studime Ruse përpara se të shërbente në detyrë në Regjimentin e Parashutës së Batalionit të 2-të (2 Para) në Hong Kong dhe Anguilla.
Në vitin 1970, ai u transferua nga Korpusi i Inteligjencës në Regjimentin e Parashutës dhe u bashkua me Batalionin e Parë në Irlandën e Veriut. Situata po përkeqësohej dhe, si oficer për media i njësisë, ai ishte në rrugë, shpesh duke u ulur me ushtarët për të shmangur plumbat, tullat ose bombat me benzinë.
Pas “Të dielës së përgjakshme” më 30 janar 1972, Jackson, në atë kohë ndihmës, kishte për detyrë të intervistonte të gjithë komandantët e kompanisë në batalionin e tij dhe të merrte deklarata të nënshkruara. Pas kësaj, dhuna u përshkallëzua dhe sapo Batalioni i Parë u kthye në Aldershot pas turneut të tyre 18-mujor, ata u thirrën në Irlandën e Veriut për një operacion të madh për të eliminuar ato që ishin bërë zona të ndaluara.
Në vitin 1976 ai shkoi në Kolegjin e Stafit. Si një nga një numër i vogël i folësve rusisht, ai u zgjodh për të shkuar në një udhëtim në Moskë, ku ai vizitoi Frunze, kolegjin e stafit rus. Jackson vuri re se atasheu ushtarak britanik, i cili ishte pjesë e grupit dhe detyra e të cilit ishte të shfrytëzonte çdo mundësi për të mësuar sa më shumë për forcat e armatosura sovjetike, po numëronte fshehurazi varëset për pallto në sallë. Një nga rusët vuri re se çfarë po bënte në të njëjtin moment. “I dashur brigadier,” tha ai duke buzëqeshur, “pesëqind e gjashtëdhjetë e katër”.
Në 1977, Jackson u emërua si Shef i Shtabit të Brigadës së Këmbësorisë së Berlinit. Pati disa incidente zbavitëse. Në verë, në fshat, të rinjtë gjermanë pëlqejnë të veshin pak në një mënyrë të tyre. Në një nga ushtrimet e tyre, ai dhe njerëzit e tij me veshje të kamufluara u përballen me një grup vajzash gjermane të zhveshura që luanin volejboll. “Shumë mirë për moralin,” shkroi ai më vonë. Ai u emërua MBE në vitin 1979.
Jackson u kthye në Irlandën e Veriut si komandant në 2 Para. IRA e Armaghut jugor u specializua qitjen me snajper me rreze të gjatë në patrullat në këmbë dhe shpërthimin e bombave në anë të rrugës me tela komanduese ose sinjale radio ndërsa automjetet e Forcave të Sigurisë kalonin pranë. Udhëtimi në tokë u bë aq i rrezikshëm sa Ushtria duhej të përdorte helikopterë për të lëvizur trupat dhe për të furnizuar bazat e tyre.
Në gusht 1979, një pritë e dyfishtë në Ëarrenpoint rezultoi në 18 vdekje, numri më i madh i ushtarëve të vrarë në një incident të vetëm gjatë trazirave. Shumica e të vrarëve ishin parashutistë. Jackson ishte ndër të parët që mbërriti në vendngjarje më pas dhe u ndikua thellësisht nga humbjet e pësuara atje. Atij iu dha një çertifikatë një çmim për shërbimin e tij në Provincë.
Pas një kursi gjashtëmujor në Kolegjin e Mbrojtjes Kombëtare, ai iu bashkua Stafit Drejtues në Kolegjin e Stafit, Camberley. Turneu i tij në Camberley përfshinte një atashim në Ministrinë e Mbrojtjes si Asistent Ushtarak gjatë konfliktit të Falklands. Ishte një emërim për inteligjencën dhe ai u pendua që nuk mori pjesë në vetë fushatën.
Në vitin 1984, ai mori komandën e 1 Para, e cila ishte në rolin e Forcave Lëvizëse Aleate (Tokësore) në krahun verior të NATO-s dhe përfshiu aftësitë e luftës dimërore dhe operacionet me ski. Me gradimin në kolonel të plotë, ai u transferua në Kolegjin e Mbrojtjes së Shërbimit të Përbashkët, Greenëich, si anëtar i lartë i Ushtrisë së Shtabit Drejtues. Një raport personal nga kjo kohë e përshkroi atë si “një personazh mjaft i gjatë, i errët, i guximshëm, me një fytyrë të gjallë dhe një prekje madhështore”.
Pas Kursit të Komandës dhe Shtabit të Lartë në Camberley, ai shkoi në Cambridge me një bursë shërbimi. Si subjekt të tezës së tij, ai zgjodhi “Operacionet jashtë zonës”. Luftës së Ftohtë, argumentoi ai, po i vinte fundi. Ushtria Britanike e Rhine-it po humbiste rëndësinë e saj strategjike dhe nevojitej një ndryshim në politikën dhe planifikimin e mbrojtjes. Kjo duhej të merrte parasysh rritjen e gjasave të konfliktit jashtë zonës së NATO-s dhe gjithashtu kërkesën për llogaritjen e kujdesshme të nivelit të forcës që do të përdoret në operacione të ndjeshme. Jackson u kthye në Irlandën e Veriut në vitin 1990 për të komanduar Brigadën 39 të Këmbësorisë.
Ai u avancua në CBE në vitin 1992, kur u transferua në Ministrinë e Mbrojtjes si Drejtor i Përgjithshëm i Shërbimeve Personale. Qeveria ishte në ankth për të fituar para nga “dividenti i paqes” i sjellë nga rënia e kërcënimit sovjetik dhe ai argumentoi fuqishëm kundër disa prej ekonomive që po imponoheshin.
Jackson komandonte Divizionin e 3-të (MB) nga viti 1994 deri në vitin 1995. Ai u emërua kalorës – një titull nderi nga një kryetar shteti – në vitin 1998 dhe u emërua Komandant i Komandës së Përgjithshme Tokësore të Mbretërisë së Bashkuar në vitin 2000. Në maj të atij viti, qeveria e Sierra Leone kërkoi ndihmën britanike pasi një grup që e quajti veten Fronti i Bashkuar Revolucionar kërcënoi të pushtonte vendin.
Një kontigjent i OKB-së prej rreth 17,000 ushtarësh u tregua i paefektshëm dhe një forcë prej rreth 600 burrash, kryesisht nga 1 Para, shkoi dhe e rivendosi me sukses rendin. Një tipar tjetër i kohës së Jackson si C-in-C ishte punësimi i ushtarakëve për të ndihmuar me emergjencat kombëtare. Këto përfshinin përmbytjet, sëmundjet dhe të tjera.
Në vitin 2003, Jackson u bë Shefi i Shtabit të Përgjithshëm (CGS), kreu profesional i Ushtrisë. Pushtimi i Irakut ishte i pashmangshëm dhe ai përfshihej në grupin e diskutimit të Kryeministrit dhe ndonjëherë qëndronte në vend të admiralit Sir Michael (më vonë Lord) Boyce, Shefit të Shtabit të Mbrojtjes, në mbledhjet e nënkomitetit të Kabinetit.
Megjithatë, ndoshta çështja më e diskutueshme me të cilën ai duhej të merrej si CGS ishin reformat në Ushtri, të cilat çuan në zhdukjen e një numri regjimentesh të famshëm. Këto ishin të diskutueshme, por kërkoheshin grupime më të mëdha regjimentale dhe baza të përhershme për të eliminuar joefikasitetin operacional. Kjo e bëri atë shumë të papëlqyeshëm, si me tradicionalistët, ashtu edhe me politikanët, zonat zgjedhore të të cilëve po rekrutonin terrene për regjimentet e prekura.
Për keqardhjen e tij, Jackson nuk mori pjesë kurrë në sfidën përfundimtare për një ushtar, një luftë konvencionale. Ai u emërua GCB në vitin 2005, një vit para se të tërhiqej nga Ushtria dhe botoi një autobiografi, “Soldier”, në vitin 2007.
Jackson u bë një konsulent për çështjet e sigurisë dhe mbrojtjes dhe ai ishte një kritik i hapur i Ministrisë së Mbrojtjes. Ai pretendoi se nënvlerësonte ushtarakët dhe familjet e tyre dhe se, veçanërisht gjatë konfliktit në Afganistan, ishte afër thyerjes së besëlidhjes së pashprehur midis qeverisë dhe Forcave të saj të Armatosura, në të cilën shpërblehet përkushtimi ndaj detyrës dhe pranimi i vetëmohimit me sigurimin e duhur të pagave, akomodimit, pajisjeve dhe kujdesit mjekësor.
Jackson mund të ishte i ashpër me njerëzit kur ishte e nevojshme, por krahu i tij ishte shpesh rreth supit të një vartësi, sepse ai kishte ngrohtësi të madhe dhe një zemër bujare. Kur e kërkonte situata, ai kishte një tolerancë të fortë ndaj uiskit: ai njihej për t’u ulur me oficerë ose burra, duke hapur një shishe skoceze (ose irlandeze) dhe duke kërcitur dhe duke hedhur pjesën e sipërme – duke e bërë të qartë për të gjithë se ajo shishe ishte aty për t’u dehur në tërësi.
Mike Jackson ka lënë pas gruan e tij Sarah, dy djem dhe një vajzë.
Gjenerali Sir Mike Jackson, i lindur më 21 mars 1944, vdiq më 15 tetor 2024.
